168
hər dəfə əməliyyata girəndə ilk öncə Umnisə xanımın ruhunu
köməyə çağırıram, onun xeyir-duasını alaraq, cərrahiyyə otağına
girirəm. Baxmayaraq ki, Ümnisə xanımı həyatda görməmişəm,
müəllimlərim tələbəlik illərində onun haqqında o qədər müsbət
fikirlər səsləndirib ki, bütün oftalmoloqlar onu özünə məktəb
bilir. Umnisə xanımın 100 ilik yubileyində iştirak edəndən
sonra, mən bu xanımı daha çox sevdim və özümə munis bildim.
Son 10 ildə də Ümnisə xanımın ruhunu öz yanımda, həyatımda
daha yaxından hiss eləyirəm. O mənim səcdə elədiyim bir ocağa
çevrildi….”
Tədbiri ATU-nun rektoru, akademik Əhliman Əmiraslanov
açaraq böyük alimin elmi xidmətləri barədə nitq söylədi.
Ümnisə Musabəylinin elmi fəaliyyətinə geniş toxunan rektor
belə yubiley tədbirlərinin keçirilməsinin zəruriliyini qeyd
edərək, təbabət tarixində iz qoyan insanların böyük məktəb
olduğunu xatırlatdı.
Bu məsələyə AMEA-nın birinci vitse-prezidenti, akademik
Arif Həşimov da geniş münasibət bildirdi. İki yüzdən çox elmi
əsərin, Azərbaycan dilində iki dərsliyin, latın - Azərbaycan
dilində terminalogiyanın və müəllifi olduğu bir neçə əsərin
adını çəkdi. Xüsusən tibb terminləri haqqında lüğəti yada
salaraq hələ ötən əsrdən alimin azərbaycan dilinə böyük önəm
verdiyini söylədi. Akademikin sözlərinə görə alimin illər öncə
arzuladığı, dilimizi yaşatmaq üçün çap etdirdiyi bu kitab
bugünümüzlə uzlaşır. O alim əsil zəka sahibidir ki, öz
uzaqgörənliyi ilə əsrlərin arxasından aydınca görünür, səsi, sözü
eşidilir.
Ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin sayəsində müstəqil
dövlətimizin reallaşdırdığı dil siyasəti Ümnisə xanım kimi
ziyalıların arzusunu çin etdi. Ölkə prezidenti İlham Əliyevin
"Azərbaycan dilində latın qrafikası ilə kütləvi nəşrlərin həyata
keçirilməsi haqqında" sərəncamı isə vacib ədəbiyyatın, lazımi
kitabların yenidən nəşri ilə nəticələndi.
Akademik Arif Həşimov elm xadimlərinin hər birinin
özünəməxsus məktəb olduğunu xatırlatdı və böyük simaların
169
gənc nəsilə tanıdılması üçün dövlət başçısı tərəfindən AMEA-nın
qarşısına xüsusi öhdəliklər qoyulduğunu bildirdi. Hər zaman
dühaların məktəbindən yararlanmağın vacib olduğunu və
keçirilən yubiley tədbirlərinin də məhz bu məqsədi daşıdığını
qeyd etdi…
Yubiley tədbirində alimin sonuncu tələbəsi, vaxtilə Ümnisə
xanımın rəhbəri olduğu göz kafedrasına hazırda başçılıq edən
professor Paşa Musayev (Qəlbinur) Ümnisə Musabəylinin
həyatı və elmi fəaliyyəti haqqında geniş məruzə etdi. Paşa
müəllim çıxışında Ümnisə xanımı okeanda üzən aysberqə bən-
zədərək, ruhuna ehtiramını bildirdi…
Professor İbadulla Ağayev poetik və kövrək notlarla zəngin
nitqində Ümnisə xanımın vətən təbabətinə adı qızıl hərflərlə
yazılan alim olduğunu söylədi.
Zərifə Əliyeva adına Göz xəstəlikləri institutunun kollektivi
adından direktor müavini, tibb elmləri namizədi Hicran
Namazova alimin oftalmoloqlar üçün örnək olduğunu, onun
hazırladığı elmi kadrların da böyük uğurlara imza atdığını qeyd
etdi.
Yubiley tədbirinin sonunda alimin ailəsi adından həkim Zakir
İsmayılzadə Ümnisə xanım haqqında ictimaiyyətə bəlli olmayan
bəzi faktları açıqladı. Belə ki, Ümnisə xanım öz doğma qızı
Dilarədən başqa öz qaynı övladını, yəni Zakirin atası Ziyanı da
himayəyə götürüb, həyat yoldaşı İbrahim İsmayılzadənin qardaşı
uşaqlarından dörd nəfərə ana əvəzi olub, onların bütün
ehtiyaclarını ödəyib, qayğlarına qalıb, hamısının ali təhsilli
olmasına çalışıb. Həmin uşaqlar da Ümnisə xanımın adına layiq
vətəndaş kimi yetişib, içərisində professor olanı da var.
Zakir İsmayılzadə yubileyin təşkilində xidməti olan insanlara,
xüsusən ölkə başçısına minnətdarlığını bildirdi…
Yubiley tədbirində Ümnisə Musabəylinin tələbələrindən biri
olmuş, uzun müddət Gəncə Göz xəstəxanasının baş həkimi
işləmiş Tuğyan Məlikovun qızı Sürəyya xanımdan da maraqlı
söhbətlər eşitdim. O danışır ki, “Atam Ümnisə xanımın yaxın
qohumu idi. 1945-50-ci illərdə Tibb institunda ondan dərs alıb.
170
Elə həkimlik, xüsusən göz həkimi olmaq istəyi ona Ümnisə
xanımdan keçib. Atam bu xanımı o qədər çox sevirdi ki, ömrü
boyu onun adını ailəmizdə yaşatdı. Onun bu tibb ocağına
rəhbərliyi illərində, 80-ci illərin sonlarında Gəncə Göz
xəstəlikləri xəstəxanasına Ümnisə Musabəylinin adı verildi.
Atam həm də Gəncənin baş oftalmoloqu idi.
Bizim ailədə Ümnisə xanımın xatirəsi həmişə ehtiramla
anılır. Çünki, atamın xahişi və arzusu ilə, ondan sonra bacım
Nərmiyə və mən də oftalmoloq ixtisasını seçdik. Mən hazırda
Gəncədə Ümnisə xanımın adını daşıdığı və atamın bir vaxtlar
rəhbəri olduğu həmin Göz xəstəlikləri xəstəxanasında direktor
müavini vəzifəsində çalışıram. Uzun illərdir ki, bu müqəddəs
peşəni sevərək yaşayıram və insan gözünün nurunu qorumağa
çalışıram. Bacım Nərmiyə xanım isə Respublika xəstəxanasının
Göz xəstəlikləri şöbəsində işləyir…”
Yubiley tədbirinin sonunda Ümnisə Musabəyli haqqında
çəkilmiş film nümayiş olundu. Ekranda alimin gülərüz siması
görsəndi. 1969-cu ildə “Azərbaycanfilm” kinostudiyası tərə-
findən lentə alınmış Ümnisə xanım düz 43 ildən sonra, 110
yaşında tələbələrinə gülümsəyə-gülümsəyə təqdim olundu. Nə
yaxşı ki, bu sənədli film, qiymətli kadrlar qorunur və gələcək
nəsillərə ötürülür.
Ümnisə Musabəylinin 110 illik yubileyi münasibəti ilə ke-
çirilən elmi-nəzəri konfransın ikinci hissəsində isə gənc oftal-
moloqların elmi məruzələri dinlənildi. Gənc mütəxəssislər göz
cərrahiyyəsinin müasir yeniliklərinə aid olan dörd yeni
cərrahiyyə üsulu haqqında ətraflı məlumat verdilər. Ölkə
oftalmologiyasının uğurlarına işarə olan bu çıxışlar Azərbaycan
otalmologiyanın banisi Ümnisə xanım Musabəylinin 110 illik
yubileyində, böyük müəllimin ruhu qarşısında səslənən hesabat
idi.
MÜƏLLĠFĠN SON SÖZÜ
Dostları ilə paylaş: |