Əlisalam Bağırov Əsil insan olmaq
Yüklə 2,48 Kb. Pdf görüntüsü
|
43 Bir iş görmək istəyəndə əvvəlcə onun cəmiyyətə və özünə dəyəcək faydasını düşünməlisən. Uzaq qaç könlüncə olmayan işdən, Qəlbinin düşməni deyilsən ki, sən. Görəcəyin işin faydası varsa, O işi görməyə tələs sən, hökmən. İnsan hisslərinin mənfi və müsbət qiyməti bu hisslərin əməli nəticəsinin cəmiyyətin əxlaq normalarına uyğun gəlməsi və cəmiyyətə faydası ilə ölçülür. Aşağıdakı bir təmsilə nəzər salaq. Heyvanlar özlərinə ilanı şah seçdilər, Hamısı hüzurundan and içərək keçdilər. İlan dedi: – Bu gündən qullarımsınız mənim, Kim sancmağı bilməsə, olacaqdır düşmənim. Lakin düşünmədi ki, işinə səbəbkarlar, Zülmə cavab olaraq onu süpürüb atarlar. Rəzil dilənçi tək gələ həyata, Ömrü yamaq salma bu kainata. Elə işlər tut ki, hörmətli dostum, Sənə qiymət versin hər an həyat da. Cəmiyyətin əxlaq normaları daha çox ictimaiyyətin qəbul etdiyi əxlaq normalarıdır. Ona görə də insanlar özlərinin dövranını və hərəkətlərini bu əxlaqa uyğunlaşdırmalıdır lar. İnsan elə hərəkət etməlidir ki, onun görəcəyi işin son nəticəsi həmin şəxsin cəmiyyət içərisində müsbət qiymətini təmin etsin. Bax budur cəmiyyətin əxlaq normalarına uy ğun hərəkət, bax budur öz faydalı hərəkətinlə cəmiyyətdən aldığın müsbət qiymət. Səbəbsiz nəticə, nəticəsiz səbəb ol 44 maz, ona görə də insan özünün mənafei ilə əlaqəli hər bir işi dərindən yoxlamalı və öyrənməlidir. Həyatın hər bir anı iki yolun ayrıcı, Tələsmə bədbəxtliyin toruna tez düşərsən Gecikmə xoşbəxtliyə çatmazsan inan ki, sən. Sənə sadə görünən çox şeylər adisə də, Bəzən maraq doğurur ən adi hadisə də. Əziz insan hər anı adiləşdir gözündə, Lakin heç də o an tək adiləşmə özün də. Həyat səbəblərin nəticələrə, nəticələrin səbəblərə çevril məsi zəmini üzərində inkişaf edir. Hər səbəb və nəticə isə ya birbaşa, ya dolayı yollarla insan cəmiyyətinə öz tə si rini göstərir. Əsil insan məhz bu səbəblər toplusundan müəyyən qədər baş çıxarmağı bacarmalıdır. Materiya məkanda əbədi olduğu üçün təsadüf adlandırdığımız yaşantıları biz əbədiyyətdən gələn, səbəbini bilmədiyimiz zərurət kimi qəbul etməliyik. Təsadüf adlandırdığımız yaşantılar nə qədər səbəbə çevrilsə də yenə də, onun kökündə səbəbini bilmədiyimiz zərurətlər dayanır. Səbəblərin yaratdığı nəticələrsə zərurətləri meydana çıxarır və zərurətlər də yeni səbəblər yaradır. Bu inkişaf dayanması mümkün olmayan prosesdir. Şüurlu varlıq bu istiqaməti yaşaya, müəyyən istiqamət verə bilər... Bu da insanların öz maddi və mənəvi tələbatlarından irəli gələn qanunauyğunluqdur. Şüurumuz da daimi təsadüflərin zərurətlərə çevrilməsi prosesinin ha zırkı nəticələri yaşayır. Əgər belə olmasaydı, biz hadisələrə düşüncəli münasibətlətəfəkkürlə yanaşa bilməzdik. Bizi başqa canlılardan fərqləndirən əsas ali xüsusiyyət də elə budur. Həyatda düzgün yol tutmağa çalış, həyatda öz yolu nu nə cür tutsan, o cür də gedər. Ona görə də tutduğun yol 45 elə olmalıdır ki, cəmiyyətə fayda versin, özün də hörmət və ehtirama layiq olasan, dostunu düşmənini ayıra biləsən. Çalış arzuların gözdə qalmasın, Köksündə paxıllıq məskən salmasın. Dostundan düşməni elə ayır ki, Axırda dalınca zurna çalmasın. Həyat çox mürəkkəbdir, bu mürəkkəbliyin içindən doğru yol seçmək baş çıxarmaq hər adamın işi deyildir. Həyatda seçilmiş ən düzgün yol səadətin üzərinə gedən yol dur. Əgər sən həyatda özün üçün doğru yol seçməmişsənsə, onda taleyindən şikayətlənməyə dəyməz. Çünki belə olan təqdirdə, özün öz əlinlə xoşbəxtliyini özündən uzaqlaşdır mış olursan. Özü üçün həyatda doğru yol seçməyən insanın başı bəlalar çəkər. Ey insan, biləbilə öz xoşbəxtliyindən uzaqlaşma, qoy sənin həyatda tutduğun doğru yol özünə də, xalqına da xeyir versin. Çalış yeri gələndə ehtiyacı olanlara kömək əlini uzat, öz mövqeyindən istifadə edərək, aşağıla ra yarımağa çalış. Lakin kimsələrə kömək əlini uzadarkən özünü də düşün, vəziyyətini nəzərə al. Varınsa ürəyin əsə əsə səxavət göstərmə, yoxunsa özünü ehtiyac içərisində qoyma. Bacar qalmayasan borclu bir kəsə, Qapılma tamaha, hissə, nəfisə. Səxavət göstərmək istəsən əgər, Göstərmə ürəyin sən əsə-əsə. Yolu yoxlamamış addımı atma, Doğru sözlərinə yalanı qatma. İşini elə qur əzəldən dostum, Səxavət göstərib kədərə batma. 46 Ona görə də insan hər işi öz yerliyerində görməyi ba carmalıdır. Əks təqdirdə, düşünmədən etdiyin hərəkətin sonrakı peşmançılığının əzabını çəkmiş olarsan. İnsan elə etməlidir ki, görəcəyi hər bir işin son nəticəsi qismən də olsa ona aydın olsun. Öz məqsədinə çatmaq istəyən in san bir çox vasitələrdən istifadə etməklə yanaşı, xüsusiylə tədbirli olmalıdır. Aşağıdakı bir misala nəzər salaq. İki düşmən var idi bir şəhərdə, Biri qoldan güclüydü, o biriysə tədbirdə. Bunlar bir-biri ilə rəqabət aparırdı, Fürsət düşsə bir-birinə yara vururdu. Qolu zorlu o birin hər vaxt hədələyirdi, Tədbirliysə kələklə onun işin əyirdi. Beləliklə, bir gün də onu saldı tələyə, Zorlu da əhsən dedi, düşmənində kələyə. İndi dostum hər işi ağılla görmək gərək, Ağıldır hər igidin igidliyinə kömək. Tədbirlə iş görənin canına xələl gəlməz, Səhrada su axtaran heç vədə tapa bilməz. Qışda açan çiçəyin ləçəkləri tez solar, Tədbirlə axan suyu geri döndərmək olar. Tədbirlə atılan addım insanı çox bəlalardan xilas edər. İnsan öz məqsədinə çatmaq üçün çox bağlı qapılar açar. Unutmaq lazım deyildir ki, tarixə nəzər salanda görürük ki, əksər tarixi şəxsiyyətlərin ən tədbirliləri həmişə qələbəni özlərinə təmin etmişlər. Tədbirlə atılan addım öz səmtinə düşər. Öz saf məsləkini daxildən və xaricdən göstərilən hiss və təsirlərə qurban vermə. İnsanın özündən yaşca böyüklərə hörmət göstərməsi çox yaxşı əlamətdir. Yaşlı ların məsləhətlərini dinləmək lazımdır. Çünki ağsaqqallar Yüklə 2,48 Kb. Dostları ilə paylaş:
|