ƏLLİ ÜÇÜNCÜ Kİtab ————— sentyabr 2012 oktyabr 2012
Yüklə 3,06 Mb. Pdf görüntüsü
|
79
böhranlı proseslər baş verdi. Ancaq indi güc toplamağımız üçün hər şey var. İcazə verin, bir alim kimi deyim ki, burada sanki 2 səviyyə vardır. Sözsüz ki, ümumi təhsil, məktəb, universitet təhsil səviyyəsi ölkənin tərəqqisi və bu tərəqqini elmdə tətbiq etməsi üçün zəruri şərtlərdir. Əgər bu fundamental baza yoxdursa, heç düşünmək lazım deyil ki, ölkə nəyəsə nail olacaqdır. Mənə elə gəlir ki, siz ölkənizdə faktiki olaraq bu əsasların yaradılması üçün indi hər şey edə bilmisiniz. Növbəti mərhələ Rusiyada da aktualdır. Bu, dünya səviyyəsində olan inkişaf istiqamətlərinə şəraitin yaradılmasıdır. İndi elm elə inkişaf edir ki, potensialı müasir avadanlıqla təchiz edilən, xarici ölkələrlə yaxşı əlaqələri olan, necə deyərlər, elmdə qələbələr üçün işləyən elmi məktəblərə cəmləmək lazımdır. Belə qrupların, belə laboratoriyaların, belə məktəblərin yaradılması vəzifəsi Rusiyada da mövcuddur. Bir neçə misal demək istəyirəm. Əsl müasir dərmanların bizdə artıq qəbul edildiyi kimi alınması üçün deyil, yaradılması üçün super hesablayıcılar, onların gücü petaflotlu və ya indi deyildiyi kimi, ekzaflotlu olmalıdır. Belə super hesablayıcılar dünyanın bir neçə ölkəsində – Yaponiyada, ABŞ-da, Çində vardır. Moskva Universitetində rəqabət apara bilən super hesablayıcılar mövcuddur. Baxmayaraq ki, o maşınlar onlarla aparıcı universitetdə vardır. Milyardlarla rubl sərmayə qoyulan yalnız bu cür maşınlar yeni dərmanlar yaratmaq və ya neft hasilatı, faydalı qazıntılarla bağlı kəşfiyyat, həmçinin kosmosun tədqiqi və sairə üçün hesablamalar aparmağa imkan verir. Rusiyada da potensialı bu cür mütərəqqi istiqamətlərə yönəltmək lazımdır. Əlbəttə, bu, vəsait və siyasət tələb edir. Təbii ki, dünyanın bir çox ölkəsində gedən təhsil islahatları, adətən, cəmiyyətdə müəyyən dəyişikliklərin baş verməsinin əlamətidir. Təhsil də dəyişir, təhsil sistemində yeni islahatlar gedir. Hesablamışam ki, Rusiyada tarixən, I Pyotrun dövründən indiyədək 50-yə yaxın təhsil islahatı cəhdləri olub. Əgər təhsil islahatı ölkənin mentalitetinə uyğunlaşırsa, elmin və ya cəmiyyətin mentalitet bazasına əsaslanırsa, dünya meyillərini müşahidə edirsə, yalnız o zaman təhsil islahatının uğuruna nail olunur. Yalnız bu
80
şərtlərin birləşməsi zamanı islahatlar uğur qazanır. Öz məktəblərini yaratmadan qısa müddətə istənilən mənimsəmək, dəvət etmək cəhdləri, düşünürəm ki, uğursuzluğa məhkumdur. Zənnimcə, doğru yol keçmiş ənənələrə, mentalitetə və yaxşı elmi bazaya əsaslanan istiqamətlərin yaradılmasıdır. Moskva Universitetinin filialı fikrimcə, məhz bu rolu oynayır. Burada doğrudan da Moskva Universitetinin ən yaxşı professorları və müəllimləri dərs deyirlər. Bu gün Rusiya Akademiyasının çox sayda görkəmli alimləri və akademikləri, professorları, Moskva Universitetinin kafedra müdirləri burada – bu zaldadırlar. Bu o deməkdir ki, filial elita hazırlamağa və gələcəkdə elmi avadanlıqla təchiz olunmaqla elmi istiqamətlər yaratmağa, digər universitetlər və Elmlər Akademiyası ilə əməkdaşlıq etməyə, bu tərəqqini həyata keçirməyə qadirdir. Özü də Rusiya və Azərbaycanın əməkdaşlığı çox yaxşı səviyyədədir. Biz də Moskva Universiteti olaraq, filialın inkişafına töhfə verməyə hazırıq. Düşünürəm ki, filialda yeni istiqamətlərin inkişafı və əsl fundamental elmin yaradılması üçün zəruri və kifayət qədər şərtlər vardır. Mən belə görürəm ki, bir neçə ildən sonra biz filial tələbələrinin nanotexnologiyalar, genlərin şifrələrinin açılması barədə danışılan laboratoriyalar görəcəyik, onların fəaliyyətinin hansısa elmi istiqamətlərə aid olduğunu eşidəcəyik. Bu cür mütəxəssis hazırlığı səviyyəsində bu, arzu deyil, reallıqdır. Əlbəttə ki, universitet öz kompleksi ilə, çoxlu fakültələrin olduğu və bu fakültələrin bir-birini qarşılıqlı zənginləşdirdiyi təqdirdə güclüdür. Təbiət fakültələri humanitar fakültələrə daxil olur, öz metodlarını təqdim edir, humanitar elmlər də təbiət fakültələrinə daxil olur, mütəxəssisləri öz elmləri və yanaşmaları ilə zənginləşdirir. Biz Moskva Universitetində 6 illik təhsilə keçmişik və bu dırnaqarası artıq vaxt təbiət və humanitar elmlərin bir-biri ilə qarşılıqlı əməkdaşlığı üçün sərf olunur. Görünür, məhz gələcəkdə bu cür mütəxəssislər elmin ən yüksək pilləsində dayanacaqlar. Onlar dar profilə malik mütəxəssislər deyil, onlar qarışıq sahələri bilən, çox geniş universitet dünyagörüşünə malik mütəxəssislərdir. Bu mənada, biz artıq Nərgiz xanımla danışmışıq,
81
yeni fakültələrin yaradılması, təbiət və humanitar fakültələrin proqramlarının bir-birinə qarşılıqlı daxil olması gələcəkdə filialda təhsil səviyyəsini dərinləşdirəcək və yeni mərhələyə çıxaracaqdır. Moskva Universitetinin digər universitetlərdən fərqli olaraq vəsait qazanmaq xatirinə açılan filialı yoxdur. Bilirik ki, universitetlərimizin Rusiyada və digər ərazilərdə açılan və lazımi elmi potensialla təmin edilməmiş 1500-ə yaxın filialı vardır. İndi ölkəmizdə bu filialların sıxışdırılması üzrə iş aparılır. Hətta konkret rəqəmlər göstərilir. Nazirlik onların ixtisar olunması vəzifəsini qarşıya qoyub. Yəqin ki, bu düzgündür. Demək istəyirəm ki, Moskva Universiteti heç vaxt bu cür məqsəd güdən filial yaratmayıb. Bizim 5 dövlətdə 5 filialımız var və bu filialların hamısı qarşılıqlı əməkdaşlıq prinsipi əsasında yaradılıb. Moskva Universitetinin professorları dərs demək üçün həmin ölkələrə, həmin filiallara gedirlər, biz də onlardan baza, təcrübə, tələbələrin yay tətili səfərləri kimi qarşılıqlı fayda götürürük. Əslində, bu ödənişsiz tələbə filiallarıdır, əməkdaşlığın düzgün yoludur. Biz əməkdaşlıq edib bir-birimizə kömək göstərməli, tarixi ənənələrimizi, köklərimizi xatırlayıb bir-birimizə danışmalıyıq. Biz filialın yaradıldığı zaman biznes faydası güdməməliyik. Əgər bu filial barədə danışırıqsa, mən onu universitetimizin mirvarisi hesab edirəm. Moskva Universitetinin heç bir filialı bu cür himayəyə, bu cür dəstəyə malik deyil. Bu, heyrətamiz birlikdir. Bakıya gələndə, filiala daxil olanda hiss edirsən ki, burada bütün işlər düzgün görülür. Mən sizin təhsil siyasətinizdən xəbərdaram. Şəhərin siması heyrətamiz şəkildə dəyişir, yeni universitetlər yaradılır, insanlar üçün faydalı olan binalar, mehmanxanalar tikilir, sakinlər üçün rahatlıq yaradılır. Əlbəttə, Moskva Universitetinin filialı belə şəhərdə, belə ölkədə fəaliyyət göstərəndə biz təbii ki, bu əməkdaşlıqla, ölkə rəhbərliyinin bu cür münasibətilə fəxr edirik. Bu gün biz bu binanı açdıq. İlham Heydər oğlu! Sözsüz ki, bu Sizin, dövlətinizin qələbəsidir. Həm də bu, sözsüz ki, bizim üçün, Moskva Universitetinin professorları üçün də böyük sevincdir. Bu kampusda dərs demək, burada olmaq bizim üçün çox xoş olacaq.
Yüklə 3,06 Mb. Dostları ilə paylaş:
|