252
çünki, bu fermentin aktivliyi xəstə quşların əzələlərində azalır. ALT-nin aktivliyin artması qlutamin
turşusunun artması və asparagin turşusunun azalması ilə müşayət olunur
ƏDƏBİYYAT
1.
Əhmədov E.İ.. Eimerioz (eimeria tenella) zamani oksidreduktaza və transferaza siniflərindən
olan bəzi fermentlərin aktivliyinin dinamikasi, АМЕА-nın Xəbərləri (biologiya və tibb
elmləri), 2013, cild 68, №3, səh. 177-183.
2.
Ахмедов Э.И. Сравнительное исследование активности трансаминаз в крови цыплят,
зараженных Eimeria tenella и леченных байкоксом, Вестник Харьковского наци-
онального университета имени В.Н. Каразина, серия Биология, Харков. Нац. Уни.Вып.
17, №10 (56), 2013, с.5-9
3.
Ахмедов Э.И. Оценка состояния организма цыплят по биохимическим показателям в
период лечения экспериментального эймериоза (Eimeria tenella), Вестник Белорусского
Государственного Университета. Серия 2. Химия. Биология. География. 2014, № 1,
с.35-39.
4.
Колб В.Г., Камышников В.С. (1976). Клиническая биохимия. Минск, Беларусь, с.5-112.
5.
Мусаев M.A., Гаджиев A.T., Елчиев Я.Я. и др. Паразиты домашних птиц Азербайджана
и научные основы борьбы с ними. – Баку, Элм, 1991,160 с.
6.
Ятусевич А.И., Бирман Б.Я., Сандул А.В. Проблема эймериоза цыплят и пути ее
решения Эпизоотология, иммунобиология, фармакология и санитария: Междуна-
родный научно-теоретический журнал. 2005, N1, c. 11-14.
7.
Abd El-Maksoud H.A., Afaf D. Abdel-Magid, El-Badry M.A. Biochemical effect of Coccidia
infestation in laying hen, Benha Veterinary Medical Journal, march 2014, v. 26(1), р.127
‐133.
8.
Adamu M., Boonkaewwan C., Gongruttananun N., Vongpakorn M. Hematological,
biochemical and histopathological changes caused by coccidiosis in chickens // Kasetsart J.
(Nat. Sci.). 2013,v.47, p.238–246.
9.
Adewole S.O. The efficacy of drugs in the treatment of coccidiosis in chicken in selected
poultries, Academic Research International, 2012, v. 2, №1, p.20-24.
10.
Ahmadov E.İ., Hasanova J.V. The dynamics of free amino acids in chicken thigh muscle in
experimental eimeriosis, Jourmal of Entomology and Zoology Studies. 2016, 4(1), p.257-261.
РЕЗЮМЕ
Elshad Ahmadov, Jala Hasanova, Farida Mammadova,
Sudaba Ismailzada, İsmail Mikayilzada
Correlation between the activity of ALT and AST and the amount of glutamic and aspartic
acids in different organs of chickens in experimental eimeriosis (Eimeria tenella)
The main goal of this study was to study correlation between the activity enzymes Alanine
transaminase (ALT), Aspartate transaminase (AST) and the amount of aspartic acid and glutamic
acid in the tissues of the liver, brain and muscles of 20 day old local chicken black breeds infected
with a dose of 20,000 Eimeria tenella sporulated oocysts (Apicomplexa, Coccidia, Eimeriidae). On
the 7th day of invasion the activity of AST in the liver of chickens infected with Eimeria tenella
was increased by 10.19% (Pˮ0,001).
A significant positive correlation was observed between the activity of AST in the liver and
the brain, infected chickens and the amount of glutamic and aspartic acids (r =+0, 861, r=+0,688 и
r=+0,742, r=+0,137 accordingly). Our analysis revealed low positive correlation between the
activity of AST and the amount of glutamic acid (r=+0,196) and negative correlation between the
activity of AST and the amount of aspartic acid in the femoral muscles (r =- 0,772).
An increase the amount of glutamic acid is not associated with the activity of AST despite the
positive correlation between the activity of AST in the femoral muscles of chickens and the amount
of glutamic acid, in that the activity of this enzyme in the muscles of sick birds is reduced.
253
There was also a change in ALT activity at the same time with a change in the activity of AST
in the tissues of the liver, brain and muscles of sick birds. It
was concluded that ALT activity in
liver, brain and femoral muscles changes accordingly stages of development of the parasite in the
intestine of the birds. A positive correlation was found between the activity of ALT and the amount
of glutamic and aspartic acids in the chickens liver (r =+0, 872 и r =+0,718). The increase in ALT
activity and a decrease in glutamic acid in the tissues of the brain was statistically significant in the
eimeriosis (r =+0, 751). A positive correlation between ALT activity and the amount of glutamic
acid (r = +0, 196) and a negative correlation between ALT activity and the amount of aspartic acid
was found in chick muscles (r =-0,772). Increased ALT activity is marked by an increase the
amount of glutamic acid and a decrease the amount of aspartic acid.
ABSTRACT
Эльшад Ахмедов, Жаля Гасанова, Фарида Мамедова
Судаба Исмаилзада, Исмаил Микаилзада
Коррелятивные связи между активностью АЛТ и АСТ в некоторых органах
цыплят при экспериментальном эймериозе (Eimeria tenella) и содержанием
глутаминовой и аспарагиновой кислот
Изучена коррелятивная связь между активностью аланинаминотрансферазы (ALT),
аспартатаминотрансферазы (AST) и содержанием глутаминовой и аспарагиновой кислот в
тканях печени, мозга и мышц 20- дневных цыплят местной черной породы, зараженных
паразитом Eimeria tenella в дозе 20 000 спорулированных ооцист (Apicomplexa, Coccidia,
Eimeriidae). Выявлено, что на 7-й день инвазии активность АСТ в печени цыплят, зараженных
Eimeria tenella повышается на 10,19% (Pˮ0,001). Определена положительная коррелятивная
связь между активностью АСТ в печени и мозге зараженных цыплят и содержанием
глутаминовой и аспарагиновой кислот (r =+0,861, r=+0,688 и r=+0,742, r=+0,137 соответственно).
По результатам анализов выявленa слабая положительная коррелятивная связь между
активностью АСТ и содержанием глутаминовой кислоты (r=+0,196) и отрицательная связь
между АСТ и содержанием аспарагиновой кислоты в бедренных мышцах (r = - 0,772). Несмотря
на положительную коррелятивная связь между активностью АСТ в бедренных мышцах
цыплят и содержанием глутаминовой кислоты повышение количества глутаминовой
кислоты не связано с активностью АСТ, т.к. активность этого фермента в мышцах больных птиц
понижается.
Наряду с изменением активности АСТ в тканях печени, мозга и мышц больных птиц
отмечено также изменение активности АЛТ. Выявлено, что активность АЛТ в печени, мозге и
бедренных мышцах изменяется соответственно стадиям развития паразита в кишечнике птиц.
Выявлена положительная корреллятивная связь между активностью ALT и содержанием
глутаминовой и аспарагиновой кислот в печени цыплят (r =+0, 872 и r =+0,718). Во время
инвазии в тканях мозга отмечено статистически достоверное повышение активности ALT и
понижение содержания глутаминовой кислот (r =+0, 751).
Определена положительная коррелятивная связь между активностью ALT и содержанием
глутаминовой кислоты (r =+0, 196) и отрицательная коррелятивная связь между активностью
ALT и содержанием аспарагиновой кислоты в мышцах цыплят (r =- 0,772). Повышение
активности АЛТ отмечается повышением содержания глутаминовой кислоты и понижением
содержания аспарагиновой кислоты.
NDU-nun Elmi Şurasının 27 aprel 2017-ci il tarixli qərarı ilə
çapa tövsiyyə olunmuşdur. (protokol № 08)
.
Məqaləni çapa təqdim etdi: Baytarlıq üzrə elmlər doktoru, professor
E. Məmmədov
Dostları ilə paylaş: |