50
Düşünən İnsan,
Noyabr 2013
surəsi, 199) buyurur. Qəlbi Allah`ın zikri ilə
yumşalmış mömin bağışlamalı və mülayim
olmalıdır.
Allah`ın
özünü
bağışlamasını
istəyib insanlara sərt və mərhəmətsiz
davranması möminin fitrətinə uyğun deyil.
Bundan əlavə, iman gətirən insan Allah`ın
Quranda bildirdiyi əxlaqla yaşamaqdan geri
çəkilməməlidir. Əksinə, cidd-cəhdlə Allah`ın
bəyəndiyi əxlaqla yaşamalıdır.
-
Sevgi ilə rəftar etməlidirlər
Allah`a könüldən bağlanan və
Allah`ı çox sevən insan Onun yaratdığı
bütün gözəlliklərə qarşı qəlbində sevgi hiss
edər. Çiçək, kəpənək, quş, pişik və ya gözəl
mənzərə belə bir insanın qəlbində həyəcan
oyadar. Eyni şəkildə, xoşxasiyyət, gözəl
insan da qəlbdə səmimi heyranlıq oyadır.
Çünki insanın gördüyü hər şey Allah`ın
təcəllisidir. Allah`a duyduğu coşqulu sevgi
Onun sonsuz gözəlliyinin, sənətinin, ağlının
və gücünün təcəlli etdiyi hər şeyə qarşı insan
ruhunda təbii sevgi və məhəbbət oyadır.
Odur ki, Allah`a könüldən bağlanan insanlar
əsl sevgini hiss edən yeganə insanlardır.
Sevgi Allah qorxusu və Quran əxlaqı ilə
yaşamaqla davamlı olur. Bu davamlılıq
möminin sevgidə ömür boyu səbirli və
qətiyyətli olmasını təmin edir. Sevginin
təməli iman və Allah qorxusudur. Quran
əxlaqına əsaslandığı və Allah rizası üçün
sevdiyi üçün möminin sevgisi çox güclü və
dərindir. Ayədə möminlərin sevgisinə belə
diqqət çəkilir:
De: “Mən sizdən bunun əvəzində
sevgidən başqa bir şey istəmirəm”. (Şura
surəsi, 23)
-
Təbliğin əvəzində heç bir mükafat
istəməməlidir
Allah`dan qorxan insan, eyni
zamanda, vicdanına tabe olan və daima Quran
əxlaqı ilə hərəkət edən insandır. Quranda
bütün insanlara qarşılıq gözləmədən xeyirli
əməllər etmək, insanlara kömək etmək əmr
edilir. Bir ayədə “Yaxşılığı təmənna məqsədilə
etmə!” (Müddəssir surəsi, 6) əmri ilə insana
etdiklərindən dünyəvi mənfəət güdməmək
əmr edilmişdir. Allah`ın bu əmrlərini yerinə
yetirən və etdiklərindən dünyəvi mənfəət
gözləməyən müsəlmanın yeganə məqsədi
var: Allah`ın ondan razı olması, onu cənnətə
layiq qul qəbul etməsi. Ayədə möminlərin
dinə qarşılıqsız xidmət etməsi belə bildirilir:
De: “Mən bunun əvəzində sizdən
heç bir mükafat istəmirəm”. (Ənam surəsi,
90)
-
Davranışı, sözü, ağlı, dürüstlüyü,
səmimiliyi ilə etibar qazanmalıdır
Müsəlmanların ən əsas xüsusiy–
yətlərindən biri cəmiyyətdə etibarlı insan
kimi tanınmalarıdır. Möminlərin üzü elə
nurlu və əsalətli olur ki, hər kəs onların
üzünə baxdıqda dürüst olduqlarını anlayır.
Vicdanının səsini dinləyərək bir möminlə
danışan, onun söhbətində iştirak edən hər kəs
möminin fərqini dərhal anlayar. Müsəlman
imanından qaynaqlanan bu xüsusiyyəti
ilə İslam dinini mükəmməl təbliğ edir və
bu əxlaqında qətiyyətli olur. Ona əziyyət
edilərsə və ya din əxlaqını təbliğ etməkdən əl
çəkməsinin əvəzində böyük imkan və maddi
mənfəətlər təklif olunarsa, bunu əsla qəbul
etməz. Çünki Allah`ın rizasını, İslamın və
müsəlmanların mənfəətini daima qətiyyətlə
üstün tutmaq mömin üçün əsasdır. Ən çətin
vəziyyətdə belə Allah`ın yardımına ümid
bəsləyir, kimsədən qarşılıq gözləmədən din
əxlaqını təbliğ edir. Müsəlmanın bu üstün
əxlaqı Quranda belə təriflənmişdir:
Mən
Rəbbimin
vəhy
etdiyi
hökmlərini sizə təbliğ edirəm. Mən sizin
etibarlı nəsihətçinizəm. (Əraf surəsi, 68)
-
Müsəlmanın təbliğ edərkən
daima şəfqət və sevgi ilə
davranması
Allah`ın
əmridir
M ö m i n l ə r i n
yanında
hər
cür
xarakterli,
hər
cür
düşüncəyə
malik
insan
ola bilər. Ancaq möminlər bu
insanlarla imkanları ölçüsündə bir-bir
maraqlanmaqla, hər birinin qüsurlarını
və səhvlərini düzəltmək üçün onlara
öyüd-nəsihət verməklə, təmizliklərindən
imanlarına qədər onları hər məsələdə
tərbiyə etməklə məsuldurlar. Lakin bunu
şəfqətlə, sevgi ilə, anlayış və səbirlə edərək
bir çox insanın qəlbinin Qurana isinməsinə
və Peyğəmbərimizə (s.ə.v) səmimi qəlbdən
www.gozelmovzular.com
51
Düşünən İnsan,
Noyabr 2013
Düşünən İnsan, Noyabr 2013
bağlanmasına vəsilə olmalıdırlar.
Allah`ın mərhəməti sayəsində
sən onlarla mülayim rəftar etdin. Əgər
sən kobud və daş qəlbli olsaydın, onlar
hökmən sənin ətrafından dağılışardılar.
Sən onların günahından keç, (Allah`dan)
onların bağışlanmalarını dilə... (Ali-İmran
surəsi, 159)
Unutmaq olmaz ki, insanlara
qəzəblə
davranmaq,
bağışlamamaq,
anlayışsız yanaşmaq, kömək etməmək, pis
söz söyləmək bir çox cəhətdən müsəlmanın
boynuna məsuliyyət qoyur. Bu cür yanaşma
həm Quran və sünnəyə ziddir, həm də
İslama ziyan vurur. Müsəlman dini əsla
məcburiyyətlə və ya şərt qoyaraq qəbul
etdirməyə çalışmaz, gözəl üslubla təbliğ
edər.
Müsəlman gülər üzü, zarafatcıllığı
ilə, ən çətin vaxtlarda sabitləşdirici üslubu
ilə insanların sevgisini qazanar. Möminin
bu xüsusiyyətinə görə onun fikirlərinə
tamamilə qarşı olan insan belə heç vaxt
möminin əxlaqı haqqında pis düşünməz.
Çünki hər kəs onun şəfqətli, mehriban,
nəzakətli olduğunu, insanı təcrid edən deyil,
qazanmağa cəhd edən şəxs olduğunu hiss
edir. Müsəlmanın digər xüsusiyyəti də İslamı
sözlə təbliğ etmədikdə belə əxlaqı ilə çox
gözəl təbliğ etməsidir. Bu xüsusiyyətlərinə
görə, Qurana uyğun hərəkət edən müsəlman
insanları dindən soyutmaz, onları təcrid
etməz, kimsəyə ön mühakimə ilə yanaşmaz,
hər şeydən əvvəl İslamın və müsəlmanların
mənfəətini düşünər, şəxsi qəzəb hissi və
qüruru ilə hərəkət etməz.