Elmi-texnoloji xəbərlər Quranda günəşlə bağlı
Yüklə 0,51 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Rəbbini təriflə və Ondan bağışlanma dilə. Həqiqətən, O, tövbələri
- “dində məcburiyyət yoxdur” (Bəqərə surəsi, 256)
- “Dində məcburiyyər yoxdur” (Bəqərə surəsi, 256)
- “Bizə tabe olan yəhudilər haqsızlığa məruz qalmadan və düşmənləri ilə də köməkləşmədən, kömək və dəstəyimizə
- Səbir etdiklərinə görə, onlara iki dəfə mükafat veriləcəkdir. Onlar pisliyi yaxşılıqla dəf edər və özlərinə verdiyimiz
- “Sən bağışlama yolunu tut, yaxşı işlər görməyi əmr et və cahillərdən üz döndər!” (Əraf
Rəbbini təriflə və Ondan bağışlanma dilə. Həqiqətən, O, tövbələri qəbul edəndir. (Nəsr surəsi, 1-3) Digər bütün peyğəmbərlər kimi hz. Muhəmmədin (s.ə.v.) peyğəmbərliyi dövründə də demokratiya anlayışına nümunə olan bir çox hadisə yaşanmışdır. Peyğəmbərimizin (s.ə.v.) yaşadığı ərazidə müxtəlif din, dil, irq və qəbilədən olan insan birlikdə yaşayırdı. Bu cəmiyyətlərin bir yerdə hüzur və güvən içində yaşamaları və aralarına nifaq toxumu səpməyə çalışanlara mane olmaq çox çətin idi. Ən kiçik bir sözdən və ya hərəkətdən dərhal bir qrup digərinə qarşı qəzəblənib hücum edə bilirdi. Lakin Peyğəmbərimizin (s.ə.v) demokratiya anlayışı, ədalətlə hökm etməsi müsəlmanlar üçün olduğu qədər bu cəmiyyətlər üçün də hüzur və etibar mənbəyi oldu. Əsri- səadət dövründə Ərəbistan yarımadasında xristian, musəvi və ya bütpərəstlər arasında ayrı seçkilik etmədən hərkəsə ədalətlə davranılmışdır. Peyğəmbərimiz (s.ə.v) Allah’ın
ayəsinə uyğun olaraq, hər kəsə haqq din əxlaqını izah etmiş, ancaq
seçimlərini etmək
mövzusunu da sərbəst buraxmışdır. İslam dinində azadlığa əhəmiyyət verilmiş, heç bir təzyiq edilməmişdir.
Hər müsəlman Quran əxlaqının tələbi olaraq insanlara doğru yolu göstərməklə, onları yaxşılığa dəvət etməklə və pislikdən uzaqlaşdırmaqla məsuliyyət daşıyır. Lakin heç vaxt bir insanı özü kimi düşünməyə, özü kimi yaşamağa, özü kimi davranmağa və ya geyinməyə məcbur etməməlidir. Müsəlman doğrunu göstərir, seçimi isə qarşısındakı insana buraxır. Bu, Allah’ın Quranda
ayəsi ilə bildirdiyi hökmdür.
Peyğəmbərimiz (s.ə.v) uca Allah’ın bu əmrinə uyğun olaraq Ərəbistan yarımadasının cənub tərəfindəki xristian nəcran xalqı ilə saziş imzalamışdır. Bu, İslam dininin demokratik sistemdəki düşüncə və inanc azadlığının əsl mənbəyi olduğunu açıq göstərir. Sazişin maddələrindən biri belədir:
Nəcranlıların və onlara xidmət edənlərin canları, malları, dinləri, ailələri, kilsələri və sahib olduqları hər şey Allah’ın və Peyğəmbərin himayəsi altına alınacaq. (Majid Khoduri, İslamda Savaş ve Barış,
Fener Yayınları, 46 Düşünən İnsan, Noyabr 2013 www.qurandamehdiyyet.com İstanbul, 1998, s. 209-210)
Peyğəmbərimizin (s.ə.v) xristian, musəvi və müşrik cəmiyyətlərlə imzaladığı Mədinə vəsiqəsi də İslamdakı demokratiya anlayışının ən gözəl örnəklərindən biridir. Fərqli inanclara sahib olan cəmiyyətlər arasında ədalətin təmin olunması və hər cəmiyyətin mənfəətlərinin qorunması üçün hazırlanan bu vəsiqə sayəsində illərlə düşmənçilik içində yaşayan cəmiyyətlərə sülh gətirilmişdir. Mədinə vəsiqəsinin əsas xüsusiyyətlərindən biri inanc azadlığının təmin edilməsidir. Bu mövzu ilə bağlı maddə belədir.
Bəni-Əfv yəhudiləri möminlərlə bərabər eyni ümmətdirlər. Yəhudilərin dinləri özlərinə, müsəlmanların dinləri də özlərinədir. (Muhammed Hamidulllah, İslam Müesseselerine Giriş, Düşünce Yayınları, İstanbul, 1981, s.128)
Mədinə vəsiqəsinin 16-cı maddəsində isə: “Bizə tabe olan yəhudilər haqsızlığa məruz qalmadan və düşmənləri ilə də köməkləşmədən, kömək və dəstəyimizə haqq qazanacaqlar. (İbn Kesir, El- Bidaye, III/224- 225; Hamidullah, El-Vesaik, No:1, s.39-44; Yrd. Doç. Dr. Orhan Atalay, Doğu- Batı Kaynaklarında Birlikte Yaşama, Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı Yayınları, İstanbul, 1999, s.40) - deyə bildirilmişdir. Peyğəmbərimizdən (s.ə.v) sonra da səhabələri Peyğəmbərimizin (s.ə.v) sazişə əlavə etdiyi bu hökmə sadiq qalıblar və eyni hökmü Bərbəri, Buddist, Brahman və başqa inanclardan olan insanlar üçün də tətbiq ediblər. (Muhammed Hamidulllah, İslam Müesseselerine Giriş, Düşünce Yayınları, İstanbul, 1981, s.162-163) 47 Düşünən İnsan, Noyabr 2013 Düşünən İnsan, Noyabr 2013 48 Düşünən İnsan, Noyabr 2013 www.imanisaytlar.com 49 Düşünən İnsan, Noyabr 2013 Düşünən İnsan, Noyabr 2013
Müsəlman təbliğ edərkən Qurana uyğun hərəkət etməlidir
Qurana və Rəsulullahın (s.ə.v) sünnəsinə əsasən, müsəlman din əxlaqını təbliğ edərkən, öyüd-nəsihət verərkən, İslam əxlaqının yayılması üçün cəhd edərkən: -
Möminlər üçün danışmaq böyük ibadətdir. İman gətirənlər Allah`dan həmişə ağıl, hikmət və xeyirli danışmağı dua edib istəyərlər. Danışdıqda Rəbbimizi zikr edər, insanlara ən gözəl sözləri söyləyər, gözəl əxlaqı təbliğ edərlər:
Allah möminlərə pisliyə ən yaxşı rəftarla cavab verdikləri təqdirdə, xeyirli nəticə əldə edəcəklərini vəd vermişdir. Hətta qarşılarındakı şəxslə aralarında düşmənçilik olsa belə, yaxşılıqla cavab verdikdə dostluq münasibəti qurulacağına diqqət çəkmişdir. Bu, eyni zamanda, möminlərin mərhəmət anlayışını göstərir. Qarşı tərəfin Allah`ın bəyənmədiyi şəkildə pis
əxlaqla davrandığını gördükdə hər şeydən əvvəl bunun həmin şəxsin axirəti üçün təhlükəli olduğunu düşünərək, təkəbbür və qürurdan çəkinərək ona anlayışla və təvazökarlıqla yanaşar, güzəştə gedərlər. Quran əxlaqı ilə yaşamayan insanlarda olduğu kimi, “əvvəlcə, təqsirkar olan, pislik edən tərəf güzəştə getsin”, yaxud “nə edir etsin” kimi məntiqlə hərəkət etməzlər. Kim gözəl əxlaqla davranarsa, Allah`ın həmin şəxsin əməlindən razı qalacağını və pisliyə məruz qaldığı halda, gözəl əxlaqla davranmağın Quran əxlaqına uyğun olduğunu bilirlər. Odur ki, güzəştə getməyin itki deyil, əksinə, böyük qazanc olduğunu düşünərək hərəkət edərlər. Ayədə belə buyurulur:
dəfə mükafat veriləcəkdir. Onlar pisliyi yaxşılıqla dəf edər və özlərinə verdiyimiz ruzidən sərf edərlər. (Qəsəs surəsi, 54) - Səbirli olmalıdır
Allah peyğəmbərlərin həyatları boyu səbir etdiyini Quran ayələri ilə bizə bildirərək bu üstün əxlaqı necə mənimsəyəcəyimizi göstərmişdir. Şübhəsiz ki, bu, inanan və Allah`a yaxınlaşmaq üçün vəsilə axtaranlara böyük nemətdir.
Quranda peyğəmbərlərin ətraflarındakı insanlara, qövmlərinə Allah`ın dinini təbliğ etdikləri xəbər verilir. Ancaq hər peyğəmbər qövmünü doğru yola dəvət etdikdə bəzi düşmənlər qazanmış, onların sözlü və ya fiziki hücumlarına məruz qalmışdır. İnkarçıların bu hərəkətləri Allah`ın elçilərini əsla ümidsizliyə salmamış, əksinə, onları həyatları boyu din əxlaqını səbir və qətiyyətlə təbliğ edərək möminlərə nümunə olmuşlar. Ayədə belə buyurulur:
Möminlər səhv etdikdə Allah`ın onlara şəfqətli olmasını, mərhəmət edib bağışlamasını istədikləri kimi, özləri də Allah`ın əxlaqını mənimsəyib digər insanlara şəfqət və mərhəmətlə davranar, bağışlayarlar. Allah bir ayədə “Sən
Yüklə 0,51 Mb. Dostları ilə paylaş:
|