Erzincan Üniversitesi Yayınları
Yüklə 2,83 Mb. Pdf görüntüsü
|
197 h attında Türkiye'nin Rusya'ya savaş ilan etmesi durumunda, takımların derhal Türkiye sınırlarına gitmeleri ve burada, Türkiye’ye itaat eden, bizim birlikler imize karşı askerî faaliyet tasarlamış olan Kürt kabilelere karşı Ermeniler arasında isyan çıkarmaları, kendileri tarafından seçilen örgütçülerin başkanlığında gönüllü müfrezeleri kurmaları için mümkün olan izinlerin verilmesini ve bunların hazine tüfekleriyle donatılmasını emretti. Ermeni takımlarının örgütlenmesi için bunların hepsinin yönetimi, bu sıralarda Rusya'ya yönelik devrimci fikirlerinden vazgeçen öncelikli olarak Hınçak ve Taşnak üyelerinin elinde olmalıydı. Başkomutan, bahsi geçen partilerin, daha önceki suçları neden
iyle aranan üyelerine ilişkin hiçbir baskıcı tedbirin uygulanmaması, bunlara sınır hattında tam bir hareket serbestisi sağlanmasını emretti. Savaşın ilanıyla Hınçak Partisi, Kafkasya cephesinde, Rus ordularıyla ortak faaliyet yürütmek amacıyla, Hınçak Partisi ile düşmanca ilişkiler içinde olan Taşnak Partisi tarafından organize edilen birliklerden tamamen ayrı olarak, Ermeni birliklerinin örgütlenmesi için, gönüllü alımına ilişkin yoğun bir ajitasyon faaliyeti yürüttü. H ınçaklar tarafından örgütlenen 6. Gönüllü Ermeni Birliği başlangıçta, Tiflisli burjuva Artem Segeyev GASPARYANTS amirliğinde faaliyet gösterdi. Daha sonra, bu birliğin komutası Saha Karargâhı tarafından Teğmen CANPOLADOV’a verildi. 4-7 Nisan 1915 tarihinde Tiflis ’te düzenlenen Hınçak K onferansında, 5 kişiden oluşan İran ve Rusya Yönetim Organı seçildi. Konferans bu organa, gönüllü işlerini yönetmek için “Askerî Meclis” seçme; başkomutanlık karargâhı ile ilişkileri yürütmek için de legal bir temsilci seçme hakkını verdi. Bu konferansın oturumlarına, 6. Gönüllü Bir
liği Amiri Yardımcısı ile Los Angeles’ta yayınlanan Ermeni gazetesi “Eritasar Gaestan”ın editörü olan ve Amerika’dan 30 gönüllü ile birlikte gelen Türk uyruklu Mikael Kevorkov SAFARYAN (parti takma adı “PANDUKT”) da katıldı. Adı geçen “PANDUKT”, birliğin Hınçak partisi Merkez Yönetimi eski üyesi Şuşa şehrinden burjuva Bagrat Kalustov AVAKOV (parti takma adı “Sünik”) tarafından, tek adamla yönetimine açıkça karşı çıkarak, yönetimin, legal bir organ olacak ve bununla birlikte Kafkasya Ordu Karargâhı ile ilişkileri yürütecek olan, “Hınçak Karargâhı” adı altında, seçilmiş bir komisyona verilmesi için ısrar etti.
198 SAFARYAN ve AVAKOV arasındaki sürekli yanlış anlamalar, bahsi geçen partilerin aktivistlerinin tüm çatışmalarına aktif şekilde katılan milisler üzerinde ayartıcı bir etki yapıyordu. CANPOLADOV, SAFARYAN tarafından düzenlenen parti prensiplerine itaat etmeyi istemeyerek, onu yar dımcılık görevinden alıp yerine subay AVŞAROV’u tayin ettiğinde, SAFARYAN tarafından uyarılan milisler, CANPOLADOV’u ve AVŞAROV’u sadece görmezden gelmeye ve bunlara, Hükümet tarafından, para için atanan parti düşmanları olarak davranmaya değil, müfreze kadrosundan çıkarılmalarına karar verdiler. CANPOLADOV ve AVŞAROV, Hınçaklar tarafından kendilerine yönelik kesin tedbirlerin alınacağını görerek ve her şeyi ordu Karargâhından gizli tutmak isteyerek, 27 Nisan 1915 tarihinde, tüm komuta kadrosunun toplantısı öncesinde, bundan böyle müfrezenin iç hayatına, bunun teçhizine ve birlik kolektifinin yönetimine karışmayacaklarına; bunun yanı sıra parti eğilimlerinin yürütülmesine engel olmayacaklarına; askerlik eğitimi ve birlikten giden kâğıtları imzalama haklarını kendilerinde mahfuz tutup söz vererek, birlikleri SAFARYAN ’ın liderliğine verdiler. Bundan sonra SAFARYAN, birlik yönetimine tamamen fiili şekilde katılarak, birlik amiri yardımcılığı görevini yürüttü. AVŞAROV ise, birlik istihbaratçılarının komutasını aldı. Birlik karargâh binası, yeniden parti amblemleriyle ve bir tarafında “Vatan için ölürüz!”, diğer tara
fında “Sosyal-Demokrat Parti Hınçak” yazılı bayraklarla süslendi. Büro üyelerinin ve Hınçak Partisi temsilcilerinin, Teğmen CANPOLADOV ’un katılımıyla 16-17 Mayıs 1915 tarihinde Tiflis’te yapılan toplantısında CANPOLADOV, birlik için para tahsisi yönetiminden alındı ve bu görev SAFARYAN’a verildi. Böylece CAN POLADOV, sadece basit bir eğitmen rolüne indirildi. Kasım ayı civarında milisler, istirahat pozisyonuna alınmalarını defalarca istedikten sonra, isteklerinin SAFARYAN tarafından kabul edilmemesi üzerine Tiflis’te bulunan Büroya şikâyette bulundular. Büro, SAFARYAN’dan milisleri içlerdeki istirahat bölgelerine çekmesini istedi. SAFARYAN, birliğin Kafkasya Ordusu bünyesine giren bir askerî birim oluşturduğunu ve kendisinin sadece, ordu komutanlığının ve özellikle de Tümgeneral Çikovani’nin emirlerini yerine getirmek zorunda olduğunu gerekçe göstererek, bu emri yerine getirmeyi reddetti. Bundan sonra hoşnutsuz gönüllüler bir
Yüklə 2,83 Mb. Dostları ilə paylaş:
|