ƏSƏRLƏRİ I ciLD
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
123 par-paltarını yığışdırıb Cəmilgilin evlərinə gəldi, – “Qov- sanız da gedib tövlənizin axurunda yatacağam – dedi. Mən Cəmildən başqa heç kimə ərə gedə bilmərəm, mən bu evin gəlini olacağım günü gözləyirdim. Cəmil məni bu evin gəlini görmək istəyirdi. Onun qayıdacağı günü ömrümün axırı- nadək gözləyəcəyəm. Məni gəlininiz kimi qəbul edin, yoxsa, özümü “Həcər qalası”ndan atmaqdan başqa çarəm yoxdur”. Cəmilin ata-anası onu bağrına basıb öz doğma balaları kimi qəbul elədilər. Qızın atası bir neçə gün yeri-göyü bir-birinə qatdı. Amma o vaxt ağsaqqal sözündən heç kim çıxa bil- məzdi. Kəndin ağsaqqalı Həmzə kişi araya girib məsələni yoluna qoydu – Zibeydə Cəmilgildə gəlin kimi qəbul olun- du. Amma Zibeydənin valideynləri qızlarının bu hərəkətinə tab gətirmədilər. Aralarında bir il də çəkmədi, birinci atası, sonra isə anası rəhmətə getdi. Aradan aylar ötdü, bir gün məlum oldu ki, Cəmili sən demə meşədə ermənilər qətlə yetirib doğramış və meşədəcə torpağa basdırıbmışlar. Bunu, qatillərdən biri içkili vaxtı Gorusun yeməkxanalarından birində ağzından qaçırmışdı. Bizə yaxın erməni kirvələrdən biri bu xəbəri bizə çatdıranda, Həmzə kişinin başına toplaş- dıq, – “Nə etməliyik, de, əmrini gözləyirik...” – soruşduq. O, – “Neçə ildir sevdiyinin yolunu gözləyərək göz yaşı axıdan Zibeydənin hər göz damlası qədər o qatildən kiçik tikələr kəsin! Zibeydə göz yaşlarının halallığını bu torpağa ver- məyincə, analarınızın südü, atalarınızın əməyi burnunuzdan gəlsin! Bu gündən Xırnazın namusunu Zibeydənin namusu bilin! Zibeydənin üzü gülməyincə, xırnazlılara başını dik tutmağı, ərlərin arvadına yaxınlaşmasını haram və zina bilin! Namusumuz təmizlənməyincə başına papaq qoyub özünü kişi hesab edənə min lənət! Belə kişini ər kimi qəbul edən 124 arvada toqi lənət! Gedin Zibeydənin göz yaşlarıyla qüsllənin, sonra qisasınızı alıb onun sevinc göz yaşlarıyla nəşələnin – halallığınıza, kişiliyinizə qovuşun!”. O gündən dağlara- dərələrə səpələnib qatili tutmağa yollandıq. Ermənilər də bizim ova çıxdığımızdan xəbər tutub ehtiyat görmüşdülər. Ancaq, Abısəmədin atası rəhmətlik Əliş gecəykən qatili – adı Zalo idi – yatdığı yerdəcə qol-budaq edib çiynindəcə bizim meşəyə gətirdi. Ermənilər Zalonun oğurlandığını biləndə silahlanıb bizim kəndə basqın elədilər. Ancaq bizim cavanlar onların yaxın gəlməsinə imkan vermədilər. 8 saat atışmadan sonra ermənilər Zalodan əlini üzüb geri çəkildilər. Həmin gecə kəndin bütün camaatı əlində bir bıçaq “Örən”ə yı- ğışdılar. O vaxt “Örən” düzü kəndin ayağındaydı. Böyük bir tonqal qalanmışdı. Zalonu soyundurub bir ağaca sarıdılar. Zalo Cəmili üç nəfər erməniylə öldürdüklərini boynuna aldı. Sən demə şərəfsizlər uşağı ağaca sarıyıb təhqir etmiş, elə ağaca sarılı vəziyyətdəcə baltalayıb şaqqalamış, sonra da torpağa basdırmışlar. Həmzə kişi Zalonun dediklərini eşi- dəndə hiddətindən huşunu itirib dizüstə yerə çökdü. Özünə gələndə isə dəli kimi bağırdı, – “Hər kəs bir tikə kəssin, hər tikə qulağından böyük olmasın!” Birinci özü irəliləyib er- məninin sağ qulağını kəsib cibinə qoydu. İkinci qulağı Zibeydə kəsdi. Sonra ağlıkəsən hər bir kəs hərəyə bir tikə ət kəsdilər Zalodan. Yarım saatın içində erməninin sümükləri çılpaq qalmışdı. Artıq iç orqanlarını da parça-parça doğ- ramışdılar. Bax bu Qəniş ağagil o vaxt uşaq olardılar, amma hamısı “uf” demədən böyüklərin elədiklərini edirdilər. Zalo- nun ürəyini dibindən qoparıb Zibeydəyə verdilər. Çiy ət gə- mirən insanı birinci dəfə idi görürdüm – Zibeydə dişiylə Za- lonun hələ də isti olan ürəyini gəmirib parşa-parça edib gah 125 udur, gah da tüpürürdü. Qızın sir-sifəti al qanın içindəydi. Axırda ağacdan quruca skleti açıb itlərə atdıq. İtlər də sü- müklərdən əti tam söküb yedikdən sonra skleti “Vəl dü- zü”ndəki “Erməni quyusu” dediyimiz çalaya atıb torpaqla- dıq. Həmzə kişi hamını yenidən yığıb bu sirri açacaq adamı ölüm gözlədiyini bildirdi, – “Bu sirri yayan, ağzından qa- çıran adamın qanını halal edirəm! Biz namusumuzu təmiz- lədik! İndi kişilər papaqlarını geyə, arvadlar ərlərini kişi kimi qəbul edə bilərlər! Zibeydənin və Xərnizin qısası alındı!” – Xərniz nədir İsgəndər baba? – Bu kəndin əvvəlki adı Xərniz idi. Nuru paşa bura- lardan keçəndə bura “xırsız” – yəni oğru-quldur yuvası qoy- muşdu. Elə o vaxtdan da “xırsız” dönüb Xırnaz oldu. – Bəs Zibeydə necə oldu? – Qayınatası və qayınanası dünyalarını dəyişdikdən sonra da deyiklisinin evini tərk etmədi. Qız qarıdı. Dərddən çərləyəndə isə vəsiyyət etdi ki, onu dədə yurdunun yanında dəfn etsinlər – evin çölündə. Çünki, ata evinə qayıdan gəlin olmaq istəmədi – eşikdə öz deyiklisini gözləməyi üstün tut- du – həmişə gözlədiyi iri daşın yanında. “Cəmil qayıdanda deyin ki, mən hələ də onun yolunu səbirsizliklə gözləyirəm. Atam evindən ağ gəlinlikdə çıxmaq istəmişdim, qoy bu gə- linlik kəfənim olsun. Mən sevdiyimi dədə yurdumda gözlə- yəcəyəm”. Bax bu daş sonralar pir oldu. Hər kəs burda dilək tutar, tanrıya əl açıb imdad dilər, gözü yolda qalan, ürəyində xəlvəti sevdiyi olan öz dərdini Zibeydəyə danışmağa gələrdi. Bax belə Turan balam, Dostəli balam... Xırnaz elə-belə Xırnaz olmayıb. Bura kişilər, ərənlər məskənidir. Burada xəyanəti bağışlamırlar və qisası sonraya saxlamırlar. Namusu və qey- Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|