ƏSƏRLƏRİ I ciLD

 
153 
 
–  Bah!  Sənin  kimi  fağır-dilsizin  hələ  gəlib  yataqda  ar-
vadının qucağına da girərlər! 
Möhsün onun qolundan tutub evə dartdı: 
– Yenə həyasızlıq eləmə Aşa, səni and verirəm balaları-
nın  canına,  məni  camaatın  içində  biabır  eləmə  yenə,  danı-
şığına fikir ver, əxlaqsız şeylər danışma... 
–  Mənəm  əxlaqsız!?  Günün  günorta  vaxtı  gəlib  işığını 
kəssinlər, sən də otur qoyun kimi gözlərini döy, elə..!? 
– İndi özüm məşğul olaram, sən keç içəri. İndi özüm ge-
dərəm işıq idarəsinə... 
– Get. Roman yazınca, bir az da bu oğraşların belə şərəf-
sizliklərindən yaz! Yaz və göndər birbaşa prezidentə. Qoy bu 
gicitkən, qaratikan kimi insanları dalayan bu gözəgörünməz 
milçəkləri, gənələri, ağcaqanadların hamısını tutub bassınlar 
dama! 
– Yaxşı, qışqırma, keç içəridə otur sakitləş, mən də indi 
gəlirəm. 
Möhsün  arından  büzüşmüşdü.  Gərək  axşam  Aşa  de-
yəndə lampanı söndürəydi. İndi bir ay o  çərənləməsin deyə 
gecələr yazmaqdan vaz keçməliydi. Yoxsa arvadın “dır-dırı” 
qonşuları  təngə  gətirəcəkdi.  İki  tin  o  yandakı  Mənzil  İstis-
marı  İdarəsinə  yollandı.  Oradan  işıq  idarəsinin  telefonunu 
öyrənib idarənin baş mühəndislə danışdı: 
–  Axı  belə  olmaz  qardaş.  Gəlin  deyin  ki,  –  “Bu  qədər 
borcunuz var, ödəməsəniz kəsəcəyik”. Biz də bir gün tez, bir 
gün  gec  pulu  ödəyək,  axı  bayram  günü  işığı kəsmək  zalım-
lıqdır,  insafsızlıqdır.  Nümayəndənizi  göndərin  pulu  ödəyək 
və işığı qoşsunlar. 
Ona  dedilər  ki,  uzağı  yarım  saata  yoxlayıcı  gələcək  və 
kabeli birləşdirəcəklər. 

---

 
154 
 
Möhsün  evə  qayıdanda  arvadı  mətbəxtdə  soğan  dağı 
bişirirdi.  Qızarmış  soğanın  başgicəlləndirən  qoxusu  bütün 
otağı ağzına almışdı. Möhsün iş paltarını dəyişib yemək sto-
lunun arxasına keçdi. Arvadı bir neçə dəfə zala keçdi. Ərinin 
yemək,  ya  da  çay  gözlədiyini  bildirən  baxışlarını  görsə  də  
mətbəxtdən Aşanın ancaq “qara kağızı” gəlirdi. Oturmaqdan 
bezib ehtiyatla dilləndi, –  “Yeməyə bir şey var?” 
–  Çor,  qarayara  istəyirsən  gətirim!  İşıq  səhər  ertədən 
sönüb! 
– Heç olmazsa çay gətir... 
– İşıq yansın sonra dəmləyərəm. 
Söz güləşdirməyin yeri deyildi. Möhsün qalxıb mətbəxə 
keçdi, özünə çay süzüb yazı makinası olan balaca otağa keç-
di.  Axşamdan  yazdıqlarına  göz  gəzdirib  karandaşla  xırda 
qeydlərini elədi. Birdən işıqlar qəfil yanıb söndü – deməli ka-
belləri qoşanlar gəliblər. Otaqdan çıxmamışdı ki, Aşa  əlində 
dəmir kəfkir güllə kimi giriş qapısını açıb çölə tullandı. 
–  Hansınız  kəsmişdiniz  bizim  işığı,  hansınız!  Tez  olun 
deyin,  yoxsa  ikinizi  də  bir-birinizə  qatacağam  –  Aşanın  səsi 
boş pilləkən qəfəsində gur-gur guruldayırdı. 
Kabeli izolentlə bağlayan cavan oğlan hürkmüş halda, – 
“Mən  kəsmişdim  xala...”  –  dedi.  Aşanın  kəfkirinin  göydə 
parıldamağıyla  zavallı  oğlanın  alnından  bıldır-bıldır  qanın 
süzülməyi  bir  oldu.  Sayğacın  çekini  bayaqdan  əlində  uzat-
mış digər oğlan, – “Ay arvad sən neylədin!?” – deyib Aşanın 
əlindəki kəfkiri almağa cəhd elədi. 
Aşanın canını almaq olardı, amma kəfkiri əsla! Möhsün 
və  digər  oğlan  –  əri  Aşanın  boynunu,  digəri  isə  qolunu  bu-
rub  kəfkiri  almaq  uğrunda  bütün  güclərini  toplamışdılar. 
Kəfkir axır ki Aşanın əlindən düşdü və metlaxın üstündə di-

---

 
155 
 
yirlənib pillələrə yuvarlandı. Səsə üst qonşu Hacı Adil çıxdı. 
O,  dalaşanlara  yaxınlaşıb  Aşanı  iki  kişidən  araladı,  qadının 
üstünə bağırdı: 
–  Əşşi  bəsdirin  da!  Sizin  səsinizdən  bu  binada  nə  ya-
şamaq olur, nə yatmaq! İt-pişik kimi bir-birinizi nə vaxtadək 
didəcəksiniz,  yaşınızdan-başınızdan  heç  utanmırsınız!  Yenə 
nəyi  bölüşdürə  bilmirsiniz!  Sənin  başın  niyə  yaralanıb?  – 
başından qan axar oğlanın əlini götürüb yaraya baxdı. 
Oğlan yazıq-yazıq: 
– Bu xala kəfkirlə vurdu... 
Hacı Adil Aşaya: 
– Sən ipə-sapa yatmayacaqsan?! Nə istəyirsən bu adam-
lardan, nədir içindəki bu xainlıq, paxıllıq! Niyə dinc durmur-
san, indi nə cavab verəcəksən, xalxın uşağının vurub beynini 
partlatmısan! 
Aşa dil boğaza qoymadı: 
–  Belə  vələdizinanı  əkib-döğanı  lənətə  gəlsin,  heç  bay-
ram vaxtı da işıq kəsərlər, bəs vicdanı sızlamırmı ki, bu yazıq 
camaat  bayram  gecəsi  qaranlıqda  hökumətə,  dövlətə  lənət 
yağdıracaq! 
Hacı Adil: 
– Sözün var, get hökumətə de, bu yazığın nə günahı var 
axı. 
Aşa: 
– Bu hökumət deyil bəs nədir! 
Oğlan qanlı əlini rəhmi gəlsin deyə Aşaya göstərib: 
– Ay xala, mənə deyirlər get kəs, mən də gəlib kəsirəm, 
mənim nə günahım var bunda? 
Aşa: 

---

 
156 
 
–  Gəl  denən  ki,  –  “Xala,  məni  göndəriblər  işığınızı  kəs-
məyə”, mən də gedim onu deyən kimdirsə, onu salım ayağı-
mın altına! Arvad kimi xəlvətcə gəlirsən, işığı kəsib qaçırsan. 
Hələ yaxşı ki, kabeli kəsəndə əlimə düşməmisən, yoxsa əlini 
kabelə yapışdırıb tokla öldürərdim səni. 
 Oğlan: 
– Bu zır dəliymiş ki... 
Möhsün: 
–  Ağzını  təmiz  saxla,  adam  özündən  böyüyə  belə  de-
məz. 
Möhsün,  bu  qahmarlığının  lap  yalnış  olduğunu  dərhal 
anladı – yetim kimi Aşanı süzdü. 
Aşa ərinə: 
–  Elə  bu...!  Daha  heç  nə  deməyəcəksən?  Salıb  ayağının 
altına  it  balası  kimi  tapdalamayacaqsan?  Arvadına  zır  dəli 
deyən bir südəmərdən namusunun qisasını almayacaqsan!? 
Möhsün: 
– Kəs səsini, gör uşağı nə kökə salmısan!  
Aşa: 
–  Onu  heç  böyüməsin,  elə  uşaqkən  gəbərsin!  Əcəb  elə-
mişəm, əlimin içindən gəlib! 
Aşa dartınıb oğlanın qan axan yaralı başına bir qapaz da 
ilişdirdi. Oğlan bu dəlixana yığnağının əlindən qaçmaqla ca-
nını güclə qurtardı – gəldiyi “Jiquli”yə minib getdi.  
Çek  yazan  oğlan  bir  xeyli  ər-arvada  “ağıl  verib”  o  da 
getdi. İndi Aşa mətbəxdən otağa, otaqdan mətbəxə keçir, ara 
vermədən Möhsünün qarasınca deyinirdi: 

---