Тцрк мяншяли Азярбайъан шяхс адларынын тарихи-лингвистик тядгиги
105
Aydıngül
Aygül
Aygün
Aynişan
Aynur
Aysel
Aytac
Aytel
Ayulduz
Ayçiçək
Alma
Almaz (müştərək addır)
Anabacı
Anaqız
Anagül
Anaxanım
Anacan
Bağdagül
Bağça
Balaxanım
Balaca (müştərək addır)
Ballı
Bacıqız
Bacıgül
Baxdur
Başxanım
Bənzər
Bəslər
Bəsti
Bəstiqız
Bildirçin
aydın+gül (fars)
ay+gül (fars)
ay+gün
ay+nişan (fars)
ay+nur (ərəb)
ay+sel
ay+tac (fars)
ay+tel
ay+ulduz
ay+çiçək
alma
almaz
ana+bacı
ana+qız
ana+gül (fars)
ana+xanım
ana+can (fars)
bağ+da+gül (fars)
bağ+ça
bala+xanım
bala+ca
bal+lı
bacı+qız
bacı+gül (fars)
bax(maq)+dur(maq)
baş+xanım
bənzə(mək)+ər
bəs+elər(―e‖ səsi düşüb)
bəs+ti(di)-dir
4
xəbərlik şəkil-
çisinin fonetik tərkibcə dəyiş-
miş formasıdır.
bəs+ti(di)+qız
bildirçin
Язизхан Танрыверди
106
Birgül
Bircə
Bircəgül
Bircəxanım
Bircahan
Böyükgəlin
Böyükxanım
Ceyran
Çiçək
Çiçəknur
Dayandur
Daşdı
Durna
Elbəzər
Eldəgül
Eldostu
Elgül
Elnaz
Eltac
Elçiçək
Gəlingül
Gözəl
Gözəlcə
Gözəlgəlin
Gözəlxanım
Göyçək
Göyçəkqız
Göyçəkgül
Göyçəkgəlin
Göyərçin
Gülay
Gülqız
Gülaçar
bir+gül (fars)
bir+cə
bir+cə+gül (fars)
bir+cə+xanım
bir+cahan (fars)
böyü+k+gəlin
böyü+k+xanım
ceyran
çiçək
çiçək+nur (ərəb)
dayan(maq)+dur(maq)
daş (maq)+dı
durna
el+bəzə(mək)+ər
el+də+gül (fars)
el+dost (fars)+u
el+gül (fars)
el+naz (fars)
el+tac (fars)
el+çiçək
gəlin+gül (fars)
gözəl
gözəl+cə
gözəl+gəlin
gözəl+xanım
göyçək
göyçək+qız
göyçək+gül (fars)
göyçək+gəlin
göyərçin
gül (fars) +ay
gül (fars) + qız
gül (fars) +aç(maq)+ar
Тцрк мяншяли Азярбайъан шяхс адларынын тарихи-лингвистик тядгиги
107
Gülbəsdi
Güldərən
Gülerkən
Gülertə
Gülər
Güləkər
Güləsər
Gülyaz
Gülyanaq
Gülyanar
Gülyetər
Gülgəlin
Gülsolmaz
Gülsona
Gülüzlü
Gülçiçək
Günay
Güney
Günel
Günəş
Günnur
Xanım
Xanımana
Xanımbacı
Xanımqız
İncə
İncəgül
İnci
İnciqız
İstəməz
Kəklik
Qayıt
Qaragilə
gül (fars) +bəs+di (-dir
4
)
gül (fars)+dər(mək)+ən
gül (fars) + erkən
gül (fars) + ertə
gül(mək)+ər
gül (fars) +ək(mək)+ər
gül (fars) +əs(mək)+ər
gül(fars)+yaz
gül (fars)+yanaq
gül (fars)+yan(maq)+ar
gül (fars)+yet(mək)+ər
gül (fars) + gəlin
gül (fars) +sol(maq)+maz
gül (fars) + sona
gül (fars) +üz+lü
gül (fars) + çiçək
gün+ay
güney
gün+el
günəş
gün+nur (ərəb)
xanım
xanım+ana
xanım+bacı
xanım+qız
incə
incə+gül (fars)
inci
inci+qız
istə(mək)+məz
kəklik
qayıt (maq)
qara+gilə (fars)
Язизхан Танрыверди
108
Qaragöz
Qaratel
Qızbacı
Qızana
Qızbəs
Qızbəsti
Qızım
Qızılgül
Qızyetər
Qıztamam
Qızxanım
Qırqovul
Laləçiçək
Laçın (müştərək addır)
Maral
Nənəqız
Nənəxanım
Oğlangərək
Sarıgül
Sarıtel
Saçlı
Sevər
Sevil
Sevinc
Sevgili
Sevgiyyə
Seçmə
Solmaz
Sona
Sonagül
Telqələm
qara+göz
qara+tel
qız+bacı
qız+ana
qız+bəs
qız+bəs+ti
(-dir
4
şəkilçisinin fo-
netik tərkibcə dəyişmiş formasıdır)
qız+ım
qızıl+gül (fars)
qız+yet(mək)+ər
qız+tamam (ərəb)
qız+xanım
qırqovul
lalə (fars) + çiçək
laçın
maral
nənə+qız
nənə+xanım
oğlan+gərək
sarı+gül (fars)
sarı+tel
saç+lı
sev(mək)+ər
sev(mək)+il
sev(mək)+in+c
sev(mək)+gi+li
sev(mək)+gi+iyyə (ərəb mən-
şəli)
seç(mək)+mə
sol(maq)+maz
sona
sona+gül (fars)
tel+qələm (ərəb)
Тцрк мяншяли Азярбайъан шяхс адларынын тарихи-лингвистик тядгиги
109
Telli
Tellər
Təkbir
Tərlan (müştərək addır)
Turac
Ulduz
Ulduzə
Yazbahar
Yazgül
Yazdagül
Yazçiçək
Yanargül
Yaygül
Yaraşıq
Yaxşı
Yaxşıgül
Yaxşıxanım
Yaxşıçiçək
Yaşılgül
Yetər
Yenigül
tel+li
tel+lər
tək+bir
tərlan
turac
ulduz
ulduz+ə
yaz+bahar (fars)
yaz+gül (fars)
yaz+da+gül (fars)
yaz+çiçək
yan(maq)+ar+gül (fars)
yay+gül (fars)
yaraş (maq) +ıq
yaxşı
yaxşı+gül (fars)
yaxşı+xanım
yaxşı+çiçək
yaşıl+gül (fars)
yet(mək)+ər
yeni+gül (fars)
Göründüyü kimi, qadın adlarının yaranmasında iştirak
edən apelyativlər, əsasən, müsbət motivli, gözəllik çalarlı va-
hidlərdir. Təsadüfi deyildir ki, hibrid antroponimlərin tərkibin-
dəki türk mənşəli apelyativlərlə yanaşı, ərəb-fars mənşəli ―ba-
har‖, ―gül‖, ―nur‖ və s. vahidlər də gözəllik çalarlıdır. Almaz,
Laçın, Tərlan kimi antroponimlər isə müştərək adlar
olduğundan hər iki cədvələ daxil etmişik.
Apelyativi arxaikləşən və apelyativi eynilə müasir ədəbi
dilimizdə işlənən türk mənşəli antroponimlər (əsl şəxs adları
nəzərdə tutulur) Azərbaycan antroponimik vahidlər sistemində
Dostları ilə paylaş: |