Felsefe ve d n b L mler anab L m dali
Yüklə 0,51 Mb. Pdf görüntüsü
|
V
ÖNSÖZ ........................................................................................................................II ÖZET ......................................................................................................................... III ABSTRACT ............................................................................................................... IV
1. Modern Paradigmanın Yükselişi ve Dinî hayatın Çöküşüne Genel Bir Bakış......... 1 2. Konunun Ele Alınışı.............................................................................................. 6
1. Deizm’in Tanımı................................................................................................... 9 1.1. Âleme Müdahale Etmeyen Bir Tanrı Anlayışı .............................................. 14 1. 2. Akla ve Bilime Gösterilen Sonsuz Güven .................................................... 18 1. 3. Doğal Din Anlayışı...................................................................................... 20 2. Deizmin Çeşitleri ................................................................................................ 24 3. Deizmin Tarihçesi............................................................................................... 25 3.1. Antik Dönem................................................................................................ 26 3.2. Ortaçağ......................................................................................................... 27 3.2.1. Batı Dünyası.......................................................................................... 27 3.2.2. slam Dünyasında Deistik Fikirler.......................................................... 27 3.3. Yeniçağ........................................................................................................ 28 3.3.1. ngiliz Deistler....................................................................................... 29 3.3.2.Fransız Deistler....................................................................................... 30 3.3.3. Alman Deistler ...................................................................................... 31 3.3.4. Amerikan Deistler.................................................................................. 32 3.4. Modern Dönem ............................................................................................ 33 4. Deizmin Diğer Tanrı Anlayışlarıyla lişkisi ......................................................... 34 5. Deistik Ulûhiyet Anlayışının Doğurduğu Felsefi Problemler ............................... 36
1. Tanrı’nın Sınırlandırılması ve Sekülerizm Süreci ................................................ 38 1.1. Paradigma .................................................................................................... 39 1.2. Tabiat-Madde Paradigması ........................................................................... 40 1.3. çkinlik Metafiziği........................................................................................ 41 1.4. Kapsamlı Sekülerizm ve çkinlik .................................................................. 42 2. Deistik Tanrı Düşüncesinin nsan –Tabiat lişkisine Yansımaları ........................ 45 3. Sekülerleşme ve Dinî hayatın Gerilemesi ............................................................ 51 3.1. Sekülerleşme ve Temel Dayanakları............................................................. 51 3.2. Sekülerleşmenin Sonuçları ........................................................................... 56 SONUÇ .................................................................................................................. 60 KAYNAKÇA ......................................................................................................... 63 ÖZGEÇM Ş……………………………………………….…………………………67
1
G R Ş 1. Modern Paradigmanın Yükselişi ve Dinî hayatın Çöküşüne Genel Bir Bakış Modern dünyanın temelleri atıldığında, kilise başta olmak üzere, tüm geleneksel kurumlara karşı muhtariyet girişimini büyük ölçüde gerçekleştirdiğine inanan yepyeni bir insan tipi ortaya çıktı. Bundan böyle, “birey” (individual) adıyla anılarak bağımsızlığına gönderme yapılacak olan bu insan, içindeki “dev”i uyandırıp, kozmostaki koordinatlarını yeniden ve bu kez kendi elleriyle belirleyecekti. Kozmosun merkezinde artık Tanrı değil, insan vardı. Dahası, modern insan bir parçası olarak içinde yaşadığı, ama arzusunca hükmedemediği kâinatın “karşısına”, bu kez, bilim denilen yeni bir enstrümanla çıkacaktı. Bilimin nüvelerini oluşturan ilk dönem “ansiklopedist”lerin açık bir şekilde, sonraki bilimcilerin ise zımnî olarak yürüttükleri ş ey, esasen, kâinata, onu tanıyarak nüfuz etme ve ona egemen olma çabasıydı. Yani modern insan, dinin ve Tanrı’nın “sunduğu” dünya yerine kendi “kurduğu” dünya da yaşamak istiyordu. Bu noktada din ile bilim ilişkisinde; tâbi olmakla müstakil kalmak arasında yaşanan gerilim uzunca bir dönem için dinin dışlanmasına neden olmuştu. Kutsaldan kopuş ve yabancılaşma, Mücahit Bilici’nin diliyle ifade edecek olursak, dikey bağlanmaları yataylaştırmış ve kâinattaki küçük ya da büyük bütün unsurların sınırlarını çizen sürekli bir gerilim doğurmuştu. Sözgelimi, insan-çevre ilişkileri, çevrenin tahrip edilmişliği, insan türü için bir tehdit oluşturmaya başladığı andan itibaren gündeme gelecek ve insan, çevreyi, onu yitirmeye başladıktan sonra hatırlayacaktı. Yoksa, çevreyle ilişkileri yaratılışıyla eş zamanlı olarak başlayan insanoğlunun yeşilciliğinin bu kadar yeni oluşu ne ile açıklanabilirdi? Deterministik kâinat görüşünün kâinatı Tanrı’dan bağımsızlaştırması, altı gün çalışarak “Muharrik-i Evvel” sıfatını kazanan, ancak sonrasını –yedinci gününü– kâinatına müdahale etmeyerek, kayyumiyetin gerektirdiği tasarrufta bulunmayarak geçiren “âtıl”
Yüklə 0,51 Mb. Dostları ilə paylaş:
|