Fənn haqqinda məlumat. Metalların təsnifatı

t₁ – temperaturunda verilən e nöqtəsi ilə fazaların tərkibini göstərən nöqtələr arasında kı ae və ed xətt parçaları bu fazaların miqdarı ilə tərs mütənasibdir. Əgər e nöqtəsi ərintinin t₁ tempera-turunda halını xarakterizə edirsə, d- nöqtəsi maye fazanın, a- nöqtəsi bərk fazanın tərkibini göstə-rirrə, onda ad parçası bütün ərintinin, ae parçası mayenin , ed parçası isə kristalların miqdarını gös-tərdiyindən e nöqtəsində maye ərinti ilə a kristalları arasında münasibət L/A= ae/ed şəklində ya-zılır. Enöqtəsində mayenin miqdarı L= ae/ad; kristalın miqdarı isə A=ed/ad nisbətlərindən tapılır.
25. İkinçi növ hal diaqramı.Likvasiya.

Diaqramda üfüqi xətt olmadığından sabit temperaturda kristallaşma getmir. Belə ərintilərin hal diaqramı şəkil 3-də göstərilmişdir.


26. Üçüncü növ hal diaqramı



27. Dördüncü növ hal diaqramı.

İki komponent bərk halda məhlul yaratmayıb kimyəvi birləşmə A_nB_m əmələ gətirirsə belə ərinti-lərin hal diaqramı şəkil 6-dakı kimidir. Bu sistemdə komponentlər A və B fazalar isə A, A_n B_m , B və maye ərintidən ibarətdir.
Davamsız kimyəvi birləşmə əmələ gətirən ərintilərin hal diaqramı.
Əvvəlki diaqramdan fərqli olaraq burada əmələ gələn kimyəvi birləşməni müəyyən ( t₁ ) tem-peratura qədər qızdırdzqda o, maye və tam əriməyən komponentlərdən birinə parçalanır.Bu diaqra-mın sxemi şəkil 8-də verilmişdir.


28. Dəmir karbon hal diaqramı.

Şəkil 2. Dəmir-karbon hal diaqramı.


Ərintinin tərkibində korbonun konsentrasiyası 2,14%-dən 4,3%-dək olduqda onun strukturu 727⁰ C-dən yuxarıda austenutdən ledeburitdən və ikinci sementitdən ibarət olub, evtektikayaqədərki çuqun adlanır.Onu strukuru 727⁰ C-dən aşağı temperaturda perlit, ledeburit və ikinci sementitdən ibarət olur.
Ərintinin tərkibində karbonun konsentrasiyası 4,3% olduqda, onun strukturu ledeburitdən iba-rət olub, evtektik çuqun adlanır.Ərintinin tərkibində karbonun konentrasiyası 4,3%-dən 6,67%-dək olarsa ona evtekikadan sonrakı çuqun eyilir. Bu çuqunların strukturu birinci sementitdən və ledebu-ritdən ibarət olur.
Dəmir-karbon ərintilərində böhran nöqtələrini A hərifi ilə içarə edirlər. s