Firuddin cəFƏrov hasil fəTƏLİyev
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
322 miqdarı ümumilikdə gün ərzində 1-1,2 litr olmalıdır. Rasionun mineral və vitamin tərkibi (1-ci və 2-ci hamiləlik dövründə) aşağıdakı kimi olur: natrium-xlorid 3q-a qədər, kalium- 6 q, kalsium-1,5 q, fosfor-2,8 q, dəmir-20 mq, A-vitamini-2,5 mq, B 1 -3 mq, B 2 -5 mq, B 3 -10 mq, B 6 -5 mq, B 12 -50 mkq, foli turşusu- 800 mkq, askorbin turşusu-300 mq. Hamiləliyin 1-ci yarısında 1 günlük rasion hazırlamaq üçün lazım olan məhsulların siyahısı aşağıdakı kimidir: balıq-100 q, ət- 100 q, şor-200 q, kefir-200 q, süd-250 q, kərə yağı-20 q, xama-20 q, bitki yağı-25 mq, yumurta-1 ədəd, şəkər-40 q, yarma-60 q, çovdar çörəyi-150 q, buğda çörəyi-100 q, kartof-200 q, kələm-200 q, meyvə-giləmeyvə və ya şirə-300 q. Hamiləliyin 2-ci yarısında əti 110, balığı-110 q, bitki yağını-30 q, çovrad çörəyini-200 və buğda çörəyini 150 qrama qədər artırmaq tələb olunur. Qalan məhsullar da 1-ci hamiləlik dövründə olduğu miqdarda təyin olunur. Ürək-damar xəstəlikləri olan hamilə qadınlar üçün, xüsusilə hipertoniya xəstəliyi zamanı suda bişirilmiş ət və balıq, ədviyyat (xardal, qıtığotu, bibər), tünd çay və kofe məsləhət görülmür. Spirtli içkilərin qəbulu isə qəti yol verilməzdir. Bütün məhsullar əsasən suda bişirilməklə, hərdən bir konservləşdirilərək pörtül- məklə hazırlanır. Qida təzə və dadlı olmaqla çox isti olmamalıdır. Xroniki hepatoxolesistit xəstəliyi olan hamilə qadınların qidalanması. Qidalanma qaraciyərin və öd ifraz edən yolların pozulan funksiyalarının bərbasına, qlikogen toplanmasının artma- sına, orqanın yağ infiltrasiyasının azalmasına, həmçinin orqa- nizmdə immunbioloji prosesləri stimullaşdırmağa, mübadilənin pozulmasının normallaşdırılamsına köməklik etməlidir. Xroniki hepatoxolesistit xəstəliyi olan hamilə qadınlar üçün əsas zülal növü süd və süd məhsullarının zülal kazeinidir. O, yaxşı həzm olunur, tez və asan sorulur. Südün zülalı optimal əvəzolun- mayan aminturşuları dəstinə malik olur. Metionin, xolin və lesitinin olması, qaraciyərin yağ distrofiya- sının inkişafına maneçilik törədir. Süd və şorla orqanizmə vi- taminlər, kalsium duzları daxil olur ki, bu da ödün qələviləşməsinə 323 köməklik edir. Lipotrop maddələr (metonin, inozit) ətin və balığın tərkibində olduğundan belə xəstələrin rasionuna daxil edilməlidir. Pəhrizdə, xolesterinlə zəngin olan (yağlı ət sortları, balıq, beyin) məhsullar məhdudlaşdırılmalı, eyni zamanda rasionda bitki yağlarının payı artırılmalıdır. Heyvani yağlardan kərə yağı, bitki yağlarından isə günəbaxan, qarğıdalı, zeytun yağları məsləhət görülür. Digər müsbət keyfiyyətləri ilə yanaşı, yağlar həm də öd ifrazını stimullaşdırır. Hər gün bitki yağı istifadə edilməsi məsləhət görülür, çünki onların tərkibində həyati vacib olan doymamış yağlardan başqa hamiləliyin normal inkişafı üçün vacib olan E vitamini də vardır. Xroniki hepatoxolesistit xəstələrinin pəhrizində kifayət qədər tərəvəz və meyvələr olmalıdır. Ən vacibləri təzə və ya turşudulmuş kələm, balqabaq, çuğundur, qarpız, yemiş, gavalı, ərik və üzüm- dür. Bu məhsullar kalium, maqnezium, dəmir və vitaminlərlə zən- gin olub, qəbizliyi aradan qaldırır, öd qabarcığının sfinkterinin (dəliyi daraldan həlqəvi əzələ) açılmasına köməklik edərək, ödün bağırsağa tökülməsinə səbəb olur. Hamiləliyin 1-ci yarısında pəhrizin kimyəvi tərkibi aşağıdakı kimi tövsiyə olunur (qramla): zülallar-120, yağlar-80, karbohidratlar-400; gündəlik rasionun kaloriliyi isə - 2600-2800 kkal. Hamiləliyin 2-ci yarısında zülalların miqdarı-140, yağlar-20 və karbohidratlar-450 qrama çatdırılmaqla, rasionun kaloriliyi 3000-3200 kkal-ə çatdırılmalıdır. Rasionun mineral və vitamin tərkibi (1-ci və 2-ci hamiləlik dövründə) aşağıdakı kimi olur: natrium-xlorid 5-6 q, kalium-10- 12 q, kalsium-1,5-2 q, fosfor 2-2,5 q, dəmir-30 mq, A-vitamini-2 mq, B 1 -4-6 mq, B 2 -4-6 mq, B 3 -40-60 mq, B 6 -4-5 mq, B 12 -50 mkq, foli turşusu-800 mkq, askorbin turşusu-300-400 mq. Hamiləliyin 1-ci yarısında 1 günlük rasionun hazırlanması üçün məhsul seçimi aşıağıdakı kimidir (qramla): balıq-100, ət- 100, yağsız şor-200, kefir-250, süd-250, xama-20, kərə yağı-20, bitki yağı-20, çovdar çörəyi-100, buğda çörəyi-200, şəkər (bal)- 75, yarma və makaron məmulatı-100, kartof-200, kələm-100, çuğundur-80, yerkökü-70, baş soğan-35, meyvə-giləmeyvə-300. 324 Hamiləliyin 2-ci yarısında balıq məhsullarının və ətin hər biri- nin miqdarını 150, şoru-240 və bitki yağlarını-30qrama qədər ar- tırmaq məsləhət görülür. Qalan məhsulların miqdarı 1-ci hamiləlik dövründə olduğu kimidir. Bir günlük menyu (1-ci və 2-ci hamiləlik dövrləri üçün) belə olur: Birinci səhər yeməyi: zülal omleti (130 q) və ya yerkökü-şor suflesi (250 q, və ya suda bişirimiş balıq (150 q); tərəvəzlərin bitki yağında salatı (100 q); çay və ya itburnu həlimi (200 q). İkinci səhər yeməyi yağsız şor pastası (160 q) və ya təzə şor (150 q), suda bişirilmiş treska (150 q), süd və ya itburnu həli- mindən (200 q) ibarət olur. Nahar: təzə kələmdən hazırlanan turş şorba və ya tərəvəz şorbası soyutma ət ilə və ya vegetarian borşu (250 q), mal əti tef- telisi və ya buğda bişmiş balıq kotleti və ya suda bişmiş ev dovşanı (100-150 q); qarabaşaq sıyığı və ya kartof, çuğundur püresi (140 q); tərəvəz salatı və ya vineqret (100 q); ərik qurusu və mövüc kompotu və ya ərik şirəsi (200 q). Qəlyanaltı: yağsız şor və ya şor süflesi (150 q), ərik, alma şirəsi və ya itburnu həlimi (200 q). Şam: suda bişmiş balıq (150 q) və ya vareniki (120 q), və ya suda bişmiş ətdən raqu bitki yağında tərəvəzlə (50/240); şirə (100 q). Yatmazdan əvvəl-kefir (200 q). Gün ərzində -çovdar çörəyi (100 q); buğda çörəyi-(100 q). Xroniki qlomerulonefrit xəstəliyi olan hamilə qadınların müalicəvi qidalanması. Xəstəliyin forma və mərhələsindən asılı olaraq pəhrizə iltihab, desensibilizə edən, antianimiya, sidikqovu- cu və hipotenziv təsir edən maddələrlə zəngin olan məhsullar daxil edilir. Xəstəliyin yüngül formasında, böyrəklərin azot-ifrazat funksi- yasının az pozulma hallarında, ekstrarenal vəziyyət olmadıqda (hipertenziya, şişmək), qidalanmada minimal məhdudiyyət qoyu- lur. Gündəlik rasiona 90-120 q zülal (1 kq hamilə qadın çəkisinə 1,5 q), 80 q yağ, 400-450 q karbohidratlar, 6-7 q xörək duzu, 1-ci Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|