Fizikadan masalalar
Yüklə 119,74 Kb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 4.Tuman olimpiadasi. Tuman olimpiadasi uchun masala tanlash.
| 3. Shaxar olimpiadasi. Shaxar olimpiadasiga masala tanlash.
Odatda, shaxar olimpiadalarida ukuvchilar orasida respublika olimiadalarida katnashishi mumkin bulgan ukuvchilar tanlanadi. Shuning uchun olimpiadaning bu boskichi birimuncha jiddiy xisoblanadi. Bunday olimpiadalarga masala tuzilganda ukuvchilarning chidamliligini, tasavvur kilishlarini va topkirliklarini rivojlantirish talab kilinadi. Shu maksadda yukoridagi masalaning uzini kuyidagicha murakkablashtirib tuzish mumkin. 3-Masala. Xajmi V1 q 32 l, xarakati t1 47 S bulgan mq 20 g geliy gazi vertikal tsilindrda Sq 4dm m2 yuzli porshen ostida kamalgan. Gazning xajmini V2 q 9 l gacha kamaytirish va temperaturasini 17 S ga ortirish uchun porshenga kanday kuch bilan bosish kerak? Porshenning tsilindrga ishkalanishini xisobga olmang ?. Berilgan Echilishi. m q 20 g q2 10-2 kg Gazning ikkala xola q 4 gG’ molq 410-3 kgG’mol, tidagi R va R bosim- V1 q32 l q 3,210-2 m3 larning Mendeleev- V2 q 9l q910-3 m3 Klapeyron tenglama-t1 q47 S: Tq 320 K laridan aniklangani Sq 4 dm2 q410-2 m2 uchun va tq17 S: Tq17K buladi F-? Bu erda T 2 q T1 QTq337 K Gazning ikkinchi xolatidagi bosimini R2 qR1 Q FG’S deb xam yozish mumkin bulgan. uchun porshenga kuyidagi kuch bilan ta’sir etish kerak: Xisoblash. Javobi: Fq 40 kN. 4.Tuman olimpiadasi. Tuman olimpiadasi uchun masala tanlash. Tuman olimpiadalarida shu tuman maktablaridan eng yaxshi, golib ukuvchilar katnashadi. Shuning uchun bunday olimpiadalarga masala tan-lashda masala sharti biroz murakkabrok bulishi kerak. Masalan, yukoridagi masala tuman olimpiadasi uchun tuzilgan bulsa, uning kator fizik xodisalarini kamrab olishga va ukuvchilarning chukurrok tasavvur kilishlariga e’tiborini kuchaytirish kerak buladi. 4-Masala Tsilindrda Sq4dm2 yuzli porshen ostda mq20 g geley gazi kamalgan. Porshening dastlabki xolatida tq 47 S xaroratda tsilind-rdagi gazning xajmi V1 q32 l bulgan. Gazning xajmi juda sekinlik bi-lan V2 q 9 l bulishi uchun vertikal urnatilgan tsilindrining porshen us-tiga kancha yuk kuyish kerak? Porshenning tsilindrda ishkalanishini xisobga olmang. Berilgan, Echilishi m q 20 gq210-2 kg, Porshen ustiga kuyidagi yuk q 4 gG’mol q410-3 m3 asta-sekin orttirib bori- V1 q 32 l 32 10 -3 m3 lishi uchun gazning xaro- t q 47S rati uzgarmas buladi. U vaktda S q 4 dm2 q 4 10-2 m2 tsilindrdagi jarayoning t q 47 S: Tq320 K izotermik jarayoni deb M - ? xisoblash va Boyl-Mariott konuni R 1 V1 q R 2 V 2 deb xisoblash va Boyl-Mariott konuni R 1 V1 q R 2 V 2 dan foydalanish mumkin. Bu erda R1 -tsilindrdagi geliyning dastlabki xolatdagi bosimi bulib, u Mendeleev-Klapeyron formulasi ga binoan buladi. Gazning ikkinchi xolatdagi bosimini esa bir tomonidan deb, yozish mumkin. Shuning uchun yukoridagi ifodalarga binoan porshen ustiga kuyiilgan yukning massasi buladi. Kurinib turibdiki, mazkur masalaning yukoridagi masalaga nisbatan murakkablashgani gazning dastlabki xolatdagi bosimning kiymati masala shartida bevosita berilamchidan iboratdir, Ukuvchilarga gazning bosimini maxsus xisoblash zarur emasligini, asosan masala shartida suralgan uktirib utish lozim. Xisoblash. kg Yüklə 119,74 Kb. Dostları ilə paylaş:
|