Fnfsc fnst org

 78

Hər  şeyi  yazmayın

Unutmayin  ki  iştirak  etmək  və  diqqət  göstərmək  sizin  üstünlüyünüzə 

işarə  edir.  Bu  aktiv  dinləməyi  nəzərdə  tutur.  Sizin  audio  və  video 

qeydləri  aparmaniz  yalniz  kiçik  bir  informasiya  verir.  Bütün  saati  au-

di-toriyada  oturmağa  ehtiyac  yoxdur.  Siz  məhkəmə  katibi  deyilsiniz  ki 

hər  sözü  həkk  etməyə  çalişasiniz.  Siz  media  reportyorsunuz  və  əhəmi-

yyətli  xəbər  əldə  etməyə  can  atirsiniz.  Kağiza  bildiyiniz  şeyləri  deyil 

bilmədiyiniz,  əhəmiyyətli  nöqtələri  qeyd  edin.  Faydasiz  edilən  qeydlər 

sonra  sizə  daha  çox  vaxt  itirdirəcəkdir.

Yalniz mətnə əsaslanan qeydlərə söykənməyin. Bir çoxlarimiz qələm 

və  kağizla  qeydlər  aparmağa  alişmişiq.  Yazi  və  danişiqdaki  fərqlilik 

odur ki biz yalniz onlara istinad edə bilmərik. Bax bunun üçün qeydlər 

aparmaq  metodunu  aşmaliyiq.  Mental  xəritəni,  fotoşəkilləri  ya  audio 

qeydləri  qoşmaliyiq.  Müxtəlif  formatda  çəkiliş  aparmağa  imkan  verin 

bəzi  cihazlar  bunlari  əhatə  edir  –  Evernote-s, Springpad-s,  FolderBoy, 

Notepub.

Məlumat  və  sitatlar  arasındakı  fərq

Məlumati  topladiqda,  ədədləri  və  adlari  səhvsiz  qeyd  etməlisən, 

or-foqrafiyaya  riayət  etməlisən.  Ancaq  respondentin  düzgün  işlətdiyi 

kəlmələr  bir  o  qədər  də  əhəmiyyətli  deyildir,  çünki  məlumat  daşiyan 

sitatlar,  bir  qayda  olaraq,  mükəmməl  təsir  yaratmağa  qadir  deyillər.

Kimsə  nəsə  dedikdə,  ya  güclü  emosiani  biruzə  verdikdə  ya  nəsə 

fikir  söyləsə  ya  kimisə  ifşa  edən  dialoqu  duysaniz,  sözbəsöz  yazin. 

Yazarkən  ağlinda  danişani  yamsila  və  işin  vəziyyətini  yadina  sal.  Bu 

sizə  işinizdə  həmişə  yardim  edəcəkdir.

Emosiaları  qeyd  edin

Emosialara  gəldikdə  filankəs  səsini  yüksəltdikdə  ya  ağlamağa  başladiq-

da  bu  emosiaya  nəyin  səbəb  olduğunu  qisaca  qeyd  edin.  Özünüzün  və 

tamaşaçinin  emosialarini  da  qeyd  edin.  Bu  əhvalatin  ən  emosional  ani 

---

 79

nə  idi?  Xalq  emosiasini  necə  ifadə  etdi?  Gördüklərinizi,  burnunuza  nə 

kimi  qoxunun  gəldiyini,  ağzinizda  hansi  dadin  olmasini  da  qeyd  edin 

-əlbəttə  əgər  onlar  xəbəri  hazirladiqda  sizə  kömək  edərlərsə.

Iradlarınızı  təkmilləşirdin

Konfrans ya görüş bitən kimi iradlarinizin üzərində işləyin. Yeni xəbərlər 

şöbəsinə  geri  qayitmazdan  əvvəl  bunlari  çatdirin.  Öz  əlyazmanizi  seçə 

bilmədiyiniz  yerlərdən  xatirinizda  canli  qalan  sözləri  diqqətlə  köçürün. 

Sitatlarin  qirintilarini  yadinizdan  çixmamiş  doldurun.

Başqa  mənbələrdə  daha  çox  məlumat  əldə  etmək  üçün  yoxlaya-

cağiniz  məsələləri  müəyyənləşdirin.

Mümkün  qədər  qeydlərinizi  kömpüterə  daxil  edin.  Bu  sizə  yazdiq-

da  əla  bir  sitati  ya  kifayət  qədər  yaxşi  yiğilmiş  abzasi  mətnə  yer-

ləşdirməkdə  yardim  edəcəkdir.

Nəyisə  yazmazdan  əvvəl,  yaxşi  sitatlari  ya  əhəmiyyətli  məsələləri 

qabardin.  Yaxşn  məlumatlari  eyni  hərflərlə  ya  kodlarla  qeyd  edin  ki, 

qeydlərdəki  dağiniq  materiali  asand  strukturlaşdira  biləsiniz.

Vaxt  tapib  qeydlərinizə  nəzər  yetirin:  bu  xəbərin  başi,  ortasi,  son-

luğu  hansidir?  Bəzən  bu  iş  üç-dörd  sözlə  kifayət  ola  bilər.

Dərhal  yazın

Bütün  bu  əhvalati  formalaşdirmağa  hazir  olmadiqda  belə,  hazir  et-

diyiniz  şeyləri  yazin.  Onlardan  öz  mənfəətiniz  üçün  istifadə  edin  və 

mümkün  qədər  tezcə  əsas  xəbərə  keçin.

Yazdiqda  apardiğiniz  qeydlərdə  əhəmiyyətli  bir  şey  seçə  bilmədikə, 

respondentinizə  zəng  vurun.  Ona  belə  müraciət  edin:  “deyəsən  belə 

buyurdunuz,  ancaq  əmin  olmaq  istəyirdim”.  O  yəqin  ki  təsdiq  edəcək 

ya  dəqiqləşdirəcək  ya  səhvi  düzəldəcəkdir.  Ola  bilsin  ki  müsahibədən 

sonra  keçirilən  görüşdə  düşündüyü  şeyləri  də  əlavədən  desin  –  yəni 

sizin  verdiyiniz  sualdan  sonra  düşündüklərini. 

---

 80

VIII  FƏSİL.  FAYDALI  ƏLAQƏLƏRİN  QURULMASI

Jurnalistika,  xüsusilə  də,  biznes  jurnalistikasi  əlaqələr  və  mənbələr 

olmadan  darixdirici  və  təsəvvür  olunmazdi.  Belə  ki,  faydali  əlaqələr 

qurulmali  və  siyahiya  alinmalidir.

İLKİN  ƏLAQƏLƏR

Bunlar  biznes  inzibatçilari,  universitetin  professorlari,  biznes  anali-

tikləri,  menecerlər,  hakimiyyətin  rütbəli  şəxsləri  və  haqqinda  yazdiğiniz 

tədqiqat  və  yaxud  sənaye  fəaliyyəti  ilə  məşğul  olan  istənilən  insandir.

Universitetlər  və  tədqiqat  müəssisələri  müzakirə  ediləcək  məsələ 

ilə  əlaqədar  olaraq  texniki  və  peşə  biliyi  ilə  təchiz  olunmuş  yerli  ek-

spertlərlə  doludur.

Ticarət  bazarlari,  mətbuat  konfranslari,  görüşlər,  seminarlar,  bi-

zneslançlar  və  ya  naharlar,  xüsusi  mühazirələr,  sərmayəçilər  forumlari 

kimi  fövqəladə  biznes  görüşlərində  biznesdə  ad  qazanmiş  şəxsiyyətlər 

toplaşirlar.  Bənzər  görüşlərdə  iştirak  sayəsində  biznes  reportyorlari 

yalniz  əlaqəni  deyil,  eləcə  də  yeni  qlobal  və  yerli  inkişaf  sahəsində 

müvafiq  bilik  və  təcrübənin  çərçivələrini  də  artira  biləcəklər.  Sizin 

tərəfinizdən  müzakirə  ediləcək  məsələ  (Sizin  qəzet  sensasiyaniz  üçün 

mənbələr)  üzərində  işləyən  yerli  ekspertlər  ilə  əlaqə  qurmaq  vərdişini 

işləyin.

Daima  yadda  saxlayin  ki,  siyasətçilər  və  ya  parlamentarilər  bütün 

sahələrin  ekspertləri  deyildir  və  adi  insanlar  da  həmçinin  biznes  və 

iqtisadiyyat  sahəsinin  əhəmiyyətli  mənbəyini  təşkil  edir.

---