Fnfsc fnst org

 8

səslənir,  çünki  jurnalistlərdən  gündən-günə  daha  çox  peşə  və  sosial 

bacariqlar  tələb  olunur.

Jurnalistlər  maliyyə  mövzulari  barədə  necə  yazmalidirlar  ki,  on-

larin  reportaji  maraqli,  canli  və  oxucu  üçün  başa  düşülən  olsun?  Ma-

liyyə  və  biznes-təşkilatlar  haqqinda  məlumati  necə  əldə  etməlidirlər? 

Böhranlar,  münaqişə  və  müharibələr  haqqinda  yazarkən  obyektivliyi 

necə  qorumalidirlar?  Böhran  dövrlərində  jurnalist  kvalifikasiyasi  hansi 

meyarlarla  ölçülür?  Müvafiq  ölkənin  mediasina  stereotiplər  və  mövhu-

mat  nə  dərəcədə  böyük  təsir  göstərir?  Ayri-seçkilikdən  azad  olan  re-

portaj  necə  ola  bilər?  –  bunlar  vorkşoplarda  müzakirə  olunan  bəzi 

məsələ  və  ya  mövzulardir.  Əvvəlcə  nəzəri  biliyi  təcrübi  jurnalist  işi 

ilə  tamamladilar.  Vorkşop  çərçivəsində  iştirakçilar  üç  qrupa  bölündü 

və  birgə  layihələr  üzərində  işlədilər,  sorğu  və  müsahibələr  apardilar, 

əldə  edilmiş  məlumati  dərinləşdirdi  və  aksentləri  ayirdilar.  Daha  son-

ra  hazirlanmiş  layihələrin  ümumi  müzakirəsi  aparildi  və  iştirakçilara 

öz  işi  haqqinda  söhbət  etmək,  ilk  növbədə  isə,  jurnalistika  etikasinin 

problemlərini  müzakirə  etmək  imkani  verildi.

Beynəlxalq  qruplarda  işləyərkən  iştirakçilara  bir-biri  ilə  kəsişən 

mövzulari  müzakirə  etmək  və  peşə  sahəsini  genişləndirmək,  bunun-

la  yanaşi,  gələcək  işlərində  onlara  kömək  edəcək  şəbəkələşdirilmiş 

əlaqələri  yaratmaq  imkani  verildi.  Əlavə  kompetensiyanin  inkişaf  et-

dirilməsi  ilə  vorkşoplarin  iştirakçilari  üçün  yeni  profilləri  əldə  etmək 

imkanlari  da  yaranir,  bu  da  onlar  üçün  öz  bazar  dəyərinin  yüksəlmə-

sinin  ön  şərtidir.  İştirakçilarin  böyük  maraği,  vorkşoplarin  keçirilməsi 

zamani  və  onlardan  sonra  da  aparilan  canli  diskussiyalar  və  birlikdə 

hazirlanmiş  layihələr  bu  cür  yenidən  hazirliq  tədbirlərinin  jurnalist 

peşəkarliğinin  yüksəldilməsi  üçün  nə  dərəcədə  əhəmiyyətli  olduğunu 

aydin  şəkildə  göstərir.

Və  sonunda,  bu  da  olduqca  əhəmiyyətlidir:  bir-biri  ilə  görüşmək, 

bir-birini  daha  yaxşi  tanimaq  və  birgə  işləmək  imkani  müxtəlif  millət-

lərin  nümayəndələri  olan  jurnalistləri  bir  çox  mövhumat  və  ya  stereo-

tipdən  azad  etdi.  Bütün  iştirakçilar  ümid  edir  ki,  gələcəkdə  öz  repor-

---

 9

tajlari  ilə  yalniz  öz  auditoriyasini  daha  yaxşi  məlumatlandira  biləcək 

deyil,  eləcə  də  xalqlar  arasinda  qarşiliqli  anlayişa  töhvəsini  verə  də 

biləcəkdir.

   

Pandeli  Pani 

Noyabr,  2017

---

---

 11

BİZNES VƏ İQTİSADİYYAT ÜZRƏ JURNALİSTİKAYA 

GİRİŞ

Xalqdan və o cümlədən “jurnalistlərdən biznes və iqtisadiyyatla maraqlan-

miriq” cümlələrini, nə qədər qəribə olsa da, tez-tez eşidirik. Ancaq hər necə 

də olsa, ictimaiyyətə bu sahələr qədər dərin və uzun müddətli şəkildə təsir 

göstərən başqa sahəni tapmaq çətindir.

Mobil telefon ya çanta böyük biznes tarixçəsinin başlanğic nöqtəsinə 

çevrilə bilər. Telefonu hardan aldiniz? Bu brendi niyə aldiniz? Neçə ödədi-

niz? Bu telefonu yerli şirkət istehsal edir, yoxsa qlobal? Bu telefonu bazara 

dağidan kimdir?

Nailiyyətli biznes tarixçələr ətrafimizdadir!

Biznes və iqtisadiyyat üzrə jurnalistika cəmiyyətin iqtisadi vəziyyətini 

axtaran, təhlil və izah edən jurnalistika sahəsidir. Son dövrlərdə iqtisadi-

yyat üzrə ixtisaslaşmiş qəzetlər onun üçün dərc olunur (Məs.: http://busi-

nessgeorgia.ge/;  http://www.banks.am/en/;  http://express.am/)  ki,  aparici 

qəzetlər biznes sahəsinə uyğun deyillər. İstər tele-, istər radioverilişlər bi-

znes üçün eksklüziv ayrilmiş “pəncərələri” hər gün buraxirlar və bu onlarin 

redaksiya siyasətlərinin bir hissəsidir.

Jurnalistikanin  bu  sahəsi  son  illərdə  daha  da  böyük  əhəmiyyət 

kəsb  etmişdir.  Bu  əhəmiyyət  xalqin  məhsullarini  aldiqlari  və  servis-

lərindən  istifadə  etdikləri  şirkətlər  haqqinda  daha  çox  şey  öyrənmək 

istəməsindən  doğmuşdur.  Bundan  əlavə,  çoxmillətli  şirkətlərin  və  elek-

tron  ticarətin  artmasi  əvvəllər  öz  məhsullarini  və  servislərini  yalniz 

kiçik,  yerli  bazarda  satan  bir  çox  şirkətə  istehlakçiliq  bazani  genişlət-

mişdir. 

---

 12

Yaxşi jurnalistika biznesi və iqtisadiyyati canlandirir, onlari nəinki iş 

adamlari, geniş auditoriya üçün də maraqli və rahat edir. Siyasəti və hö-

kumətin fəaliyyətini müzakirə edən, vəzifəli şəxslərə öz işləri ilə bağli he-

sabat verməyi vadar edən, həqiqəti ortaya çixardaraq onu xalqa yetişdirən 

jurnalistlər  kimi,  iqtisadi  sahənin  jurnalistləri  də  müvafiq  məsuliyyət 

daşimağa borcludurlar.

BİLİK VƏ QABİLİYYƏT- BACARIQLAR

Peşəkar biznes-jurnalist kimi formalaşmasi uzun prosesdir ki, bütün 

ömrü boyu davam edir. Biznes jurnalistlərin ünvanina söylənmiş ən ciddi 

ittiham onlarin müzakirə etdikləri sahədə laziminca bilikli olmamalaridir. 

Bəli, ol bilsin jurnalistikada ekspert olasan, ancaq biznesdə deyil; ya bu 

sahəni  müzakirə  edəsən  və  ümumi  iqtisadiyyat  barədə  yazasan.  Biznes 

və  maliyyə  məsələlərində  yazmaq  ola  bilsin  ki,  bu  sahələrdə  akademik 

dərəcəyə malik olmaği tələb etməsin. Lakin iqtisadiyyat, biznes və maliyyə 

detallarindan baş çixartmaği, məlumati işləməyi və onun təqdim etməkdə 

ustalaşmaği tələb edir.

Bu sahəni əhatə edən jurnalistikanin başlica vəzifəsi müddət içində ic-

timaiyyətdə icra edən iqtisadi dəyişiklikləri və biznesin tendensiyalarina 

diqqətlə nəzər yetirməyi və onlari daha geniş, qlobal inkişafa uyğunlaşdir-

maqdir. Jurnalist, daha çox, qlobal düşünməyə və lokalliği nəzərə alaraq 

yazmağa borcludur.

Biznes  və  iqtisadiyyatda  cəmiyyət  üçün  maraqli  ideyalar  axtar-

mağiniz  olduqca  vacibdir. 

---