Ariciliğin ekonomideki Önemi GİRİŞ

c-Işığı Döndürme
Balın polarize ışığı sağa ve sola döndürmesi, balın kaynaklarına göre farklılık gösterir. Nektar balları ışığı sola,salgı balları ise sağa döndürmektedir. Sakaroz denen çay şekeri de ışığı sağa döndürür. Bu özellik sahte ballarında tanınmasına yardımcı olur.


BALIN BİYOLOJİK ÖZELLİKLERİ
a-Tat ve Koku
Ballar elde edildikleri kaynaklara bağlı olarak kendine has tat ve kokuya sahiptir. Bal, kaynak bitkilerden toplanan çiçek tozlarına bağlı olarak özel kokuya ve bünyesindeki şeker vb. maddelere bağlı olarak değişik aromaya sahiptir. Bu itibarla ısıtma, işleme, depolama gibi işlemlerde balın kendine özgü tat ve kokusunu değiştirecek yanlış uygulamalardan kaçınmak gerekmektedir.
b-Şekerlenme (kristalizasyon)
Balda erimiş halde bulunan çiçeklerden alınan nektardaki şekerlerin zamanla doyma noktasına ererek dibe çökmesi olayıdır. Tüketiciler baldaki şekerleri bal olarak tanıdığı için kristalize olmuş balları şekerletilmiş ve ya şekerden yapılmış bal olarak tanımlamaktadır. Bu yanılgı ülkemizde özellikle süzme bal pazarlamasında üretici ve tüketiciler arasında sıkıntılara yol açmaktadır. Gerçek şu ki şekersiz ballarda çok çabuk hatta süzme aşamasında şekerlenmeye başlarken bazıları da aylarca ve yıllarca şekerlenmeden kalabilmektedir. Su içeriği az olan ballar daha geç şekerlenir. Bu nedenle petekli ballar geç şekerlenir.
Ayçiçeği, yonca, kavun, pamuk, erik, karahindiba balları çabuk kristalleşirken; yıldız çiçeği, üzüm, defne, akasya, hardal, orman gülü, ağaç çileği, zehirli meşe, bazı ceviz türleri ve salgı balları geç kristalleşir. Adaçayı balı yıllarca kristalize olmadan kalır. Yalnız depolama koşulları ve sıcaklık şekerlenmeyi hızlandırabilir
c- Fermantasyon (Ekşime) :
Balın içinde bulunan mayalar balın ekşimesine neden olur. Genelde şekerlenen bal müdahale edilip sıvı hale getirilmezse ekşir. Sırlanmış balların suyu daha az olduğu için ekşimesi zordur. Bu yüzden ballar olgunlaşmadan hasat edilmemelidir.

BAL HASADI
Arılar tarafından bitkilerin çiçeklerinden toplanan nektar (bal özü) arının midesinde kimyasal değişime uğrayarak daha sonra yiyecek olarak kullanmak üzere petek gözlerine depolanır.
Bitki çeşidine bağlı olarak %20-80 nem içeren nektar petek gözlerine konduktan sonra nem oranı %17-20 düzeyine indirilerek petek gözlerinin üzeri sırlanır. Mevcut petek gözlerinin ¾’ü sırlanmış ise bal olgunlaşmış, hasat zamanı gelmiş demektir. Bu dönem nektar akımının azaldığı dönemdir. Bal hasadında gecikme olursa nektar azlığı nedeniyle kovanlarda yağmacılık olabilir, hasat güçleşir. Bu esnada arılarda nektar taşıma olayı durmaz, kışlık yiyecek depolamak için yavru gözlerine dahi bal depolarlar.
Bal hasadı, genellikle sabah erken saatlerde (arıları sakin olduğu zaman) yapılır. Kovana duman verilir,kovan açılır,ballıktaki sırlı (hasat edilecek) petekli çerçevelerin arıları alt kata (kuluçkalığa) indirilir ya da silkilir. Bu işlem esnasında hızlı fakat telaşsız bir biçimde olmalı. Ballı çerçeveler ağzı kapalı bal kasalarına alınır. Bu esnada da ballı çerçeveler zedelenmemeli ve etrafa bal bulaştırılmamalı, toplanan ballar barakaya ya da kapalı bir yere taşınmalıdır.