Azərbaycan respublikasi səHİYYƏ naziRLİYİ azərbaycan tibb universiteti
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
124 şiddətliliyinə uyğundur. POÇ-nın şiddətlilik dərəcəsini SOFA şkalası ilə müəyyən etdik. İş əsnasında məlum olmuşdur ki, əməliyyatdan sonrakı dövrün 1-5-ci sutkalarında POÇ-nın ağırlıq dərəcəsi ilə, FPA və D-dimer konsentrasiyaları arasında müsbət korrelyasion asılılıq vardır- korrelyasiya koeffisienti müvafiq olaraq 0,69 və 0,72-dir. Bu adı çəkilən patologiyanın formalaşmasında qanın damardaxili laxtalanmasının iştirakını təsdiq edir. Bunula birgə, biz POÇ ağırlıq dərəcəsi və digər parametrlər arasında qarşılıqlı əlaqə aşkar etmədik. Kəskin destruktiv pankreatitlər zamanı göstərilən məlumatlar əsasında belə bir nəticə çıxarmaq olar ki, hemostaz sistemi aktivasiyası cərrahi xəstələrdə ağır vəziyyətlərin formalaşmasının ən vacib komponentidir. Yayılmış irinli peritonit və destruktiv pankreatitin artıq erkən mərhələlarində DDLS formalaşır. Xəstəliyin ilk sutkalarında qiymətləndirilən və fibrin əmələ gəlməsini , həmçinin onun lizisini əks etdirən D-dimer səviyyəsi xəstələrin ağırlıq dərəcəsi ilə korrelyasiya edir. Plazmada miqdarının artmasına görə müəyyən olunmuş şiddətli hemostaz sistemi aktivasiyası mənfi proqnostik əlamətdir. Sonradan hemostaz sistemi zədələnməsi güclənir, orqanizmin antitrombin aktivliyinin əsas komponenti olan AT-III səviyyəsinin azalması baş verir. Bütün bunlar kompensator imkanların sıradan çıxması ilə hemokoaqulyasiya sistemində olan ciddi disbalansı əks etdirir. Bu fonda POÇ-nın proqressivləşməsi və xəstələrin vəziyyətinin pisləşməsi baş verir. Kəskin dövrdə dinamikada adı çəkilən patologiyanın dərəcəsi FPA və D-dimer səviyyəsinə görə qiymətləndirilmiş hemostaz sistemi aktivasiyası ilə korrelyasiya edir. Beləliklə, bu patologiyanın inkişafı mürəkkəb metabolik pozğunluqlar kompleksi ilə müşayiət olunur. Tərəfimizdən müəyyən olunmuşdur ki, POÇ-nın meydana çıxması və gedişi həmçinin hemostaz sistemi aktivasiyası ilə də əlaqəlidir. Bizim nöqteyi nəzərimizcə, bu fakta da diqqət yetirmək lazımdır ki, bu məlumatların aparılmış antikoaqulyant terapiya fonunda əldə olunmuşdur. Əldə edilmiş nəticələr ağır vəziyyətdə olan xəstələrdə hemostaz sistemi dəyişikliklərinin sonrakı öyrənilməsinin və aşkar olunmuş pozğunluqların korreksiya üsullarının optimizasiyasının vacibliyini diktə edir. 125 Müayinə qruplarında KP xəstələrin FPA göstəriciləri Qeyd etmək lazımdır ki, kəskin destruktiv pankreatitlər zamanı müasir təsəvvürlərə görə DDLS-nun inkişafında SİRS mühüm yer tutur, və bunun üçün müxtəlif sitokinlərin, həmçinin OAF sitezinin artması xarakterikdir. Ağır vəziyyətdə olan xəstələrdə hemokoaqulyasiya pozğunluqlarının formalaşmasının mümkün mexanizmlərindən biri OS-dir. OS şəraitində zülal və lipdlərin kimyəvi modifikasiyası onların struktur və funksiya pozğunluqlarına gətirib çıxarır. Nəzərə alaraq ki, qanın laxtalanma və əkslaxtalanma sistemlərinin əsas faktorları zülal mənşəlidir, bizə ağır vəziyyətdə olan xəstələrdə hemostaz pozğunluqlarının genezində OS rolunun öyrənilməsi daha məqsədəuyğun görünürdü. Bu məsələnin həlli üçün qanın laxtalanma və əkslaxtalanma əsas göstəricilərinə OS “in vitro” təsirini öyrəndik. Bunun üçün donorlardan və ağır vəziyyətdə olan xəstələrdən alınmış qan nümunələrinə OAF generasiya edici komponentlər əlavə olunurdu və beləliklə də OS modelləşdirilirdi. 100 150 200 250 300 350 400 450 500 I qrup II qrup III qrup IV qrup 1 sut 3 sut 5 sut 7 sut % 126 Yerinə yetirilmiş tədqiqatlar nəticəsində tərəfimizdən müəyyən olunmuşdur ki, OS modelləşdirilməsinin ilkin mərhələlarında ADF standart dozasına cavab olaraq trombositlərin aqreqasion aktivliyi yüksəlir. Eyni zamanda MDA səviyyəsi, ZKQ miqdarı artır və ZSQ miqdarı azalır. Qan nümunələrində qanın laxtalanma sisteminin aktivasiyasını və trombinemiya səviyyəsinin artmasını göstərən HFMK miqdarının artması əsas sayılır. Klinik şəraitdə analoji dəyişikliklər DDLS-nun hiperkoaqulyasion mərhələsində müşahidə olunur. Sonralar tədqiq olunan qan nümunələrində əksər parametrlərin şiddətli yerdəyişmələrini müşahidə etdik: trombositlərin sayının və onların aqreqasion aktivliyinin əhəmiyyətli azalması, hemokoaqulyasion testlərin xronometrik göstəricilərinin uzanması-qanın rekalsifikasiya vaxtının və AHTZ, HFMK səviyyəsinin artması ilə protrombin indeksinin azalması. Əkslaxtalanma sistemində də əhəmiyyətli dəyişikliklər baş verir: AT-III səviyyəsi aşağı düşür və QFA azalır. Yayılmış irinli peritonitli və destruktiv pankreatitli xəstələrdən alınmış qan nümunələrində OS modelləşdirilməsi zamanı əksər öyrənilən göstəricilərdə daha ciddi yerdəyişmələr aşkar olunmuşdu. Biz bunu müayinə olunan xəstələrdə artıq başlanğıcda hemostaz aktivasiyası, lipid və zülalların oksidləşdirici zədələnməsinin olması ilə əlaqələndirirdik. Davam edən OAF generasiyası şəraitində biz aşkar olunmuş pozğunluqların dərinləşməsini qeydə aldıq. Beləliklə, bizim məlumatlara görə OS təsiri altında hemostaz sistemində müxtəlif istiqamətli dəyişikliklər baş verir. Bir tərəfdən xronometrik testlər hipokoaqulyasion yerdəyişmələri götərir, digər tərəfdən isə HFMK yüksəlməsi, AT- III və QFA səviyyəsinin azalması aşkar olunmuş dəyişikliklərin “tromboflebik” istiqmətlənməsinə işarə edir.Model sistemlərdə hemostaz göstəricilərinin analizi zamanı belə bir nəticə çıxarmaq olar ki, kəskin destruktiv pankreatitlər zamanı xəstələrdə əsas xəstəliyin şərtləri daxilində OS təsiri altında baş verən hemostaz dəyişiklikləri qanın damardaxili laxtalanmasının proqressivləşməsinə səbəb olur. DDLS-nun birinci mərhələsində OS trombositlərin aktivasiyasına və trombositar Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|