METODİKA VƏ TƏCRÜBƏ
Təhsildə İKT
77
Yuxarıda qeyd edilən bir çox imkanı bizə təqdim edən WWW, qloballaşma
müddətində həm şagirdlərə həm də bizlərə yeni üfüqlər açacaq.
ƏDƏBİYYAT
1.
Akkoyunlu, B. ve Erdem,M. (2000). “Toplumların yerini belirlemede eğitim sistemlerinin rolü“.
Türkiye Sorunlarına Çözüm Konferansı III. 21.yüzyılda Türkiye. Ankara. Ankara Serbest Muhasebeci Mali
Müşavirler Odası.
2.
SCANS (1991). What work requires of schools: a SCANS report for America 2000. The
3.
Secretary’s Commission on Achieving Necessary Skills, U. S. Department of Labor.
4.
(10.3. 2001).
5.
TÜSİAD (1999). Türkiye’de mesleki ve teknik eğitimin yeniden yapılandırılması. Türk
6.
Sanayicileri ve İşadamları Derneği. (Rapor No: TY/184/1999).
7.
http//www.tusiad.org/turkish/rapor/mesleki/mesleki02-1.pdf> (14. 10. 2007).
8.
Spitzer, K. L., Eisenberg, M. B. ve Lowe, C. A. (1998). Information literacy: essential skills for the
information age. Syracuse: ERIC Clearinghouse on Information Technology.
9.
International Society for Technology Education. (ISTE). (1998). National educational technology
standards for students. Eugene: ISTE Publications.
10.
AASL/AECT (American Association of School Librarians ve Association for Educational
Communication and Technology). (1998). Information literacy standards for student learning. Chicago:
American Library Association.
11.
International Society for Technology Education. (ISTE). (2000). National educational technology
standards for teachers. Eugene: ISTE Publications.
12.
Roerden, L. P. (2007). Net lessons: Web based projects for your classroom. Sepastapol: Songline
Studios. Inc.
13.
Kawka, B. ve Burgess, B. (2001). Classroom strategies for virtual field trips: V – trip travel guide.
Eugene: ISTE Publications.
METODİKA VƏ TƏCRÜBƏ
Təhsildə İKT
78
FİZİKA-RİYAZİYYAT TƏDRİSİNDƏ MAGİSTRLƏRİN İNFORMASİYA-
KOMMUNİKASİYA KOMPETENSİYASININ FORMALAŞMASI
T.H. Vəzirov
pedaqoji elmlər doktoru, professor
Dağıstan Dövlət Pedaqoji Universiteti
Mütəxəssisin kompetenliyi özündə bilikləri, bacarıqları, vərdişləri, sosial təcrübəni və
tələbənin şəxsi keyfiyyətlərini ehtiva etməklə, müxtəlif fəaliyyət növlərində təzahür edir.
Kompetenlik anlayışına müxtəlif yanaşmalar mövcuddur.
Bununla yanaşı qeyd etmek lazımdır ki, özü-özlüyündə kompetenliklər nəzəriyyəsi
(başqa deyilişdə kompetensiyalar), bütövlikdə hələ kifayət qədər formalaşmamışdır və
tədqiqatçıları diqqət mərkəzində durmaqdadır.
İnformasiya kompetentliyi anlayışı elmi diskursa kompetenlik və informasiya
problemlərinə ciddi marağın yaranması ilə əlaqədar daxil olmuşdur, lakin özü-özlüyündə bir
ideya kimi çox-çox əvvəllər meydana çıxmışdır [2] Məxsusi olaraq, informasiya
kompetentliyi özü-özlüyündə informatika və informasiya-kommunikasiya texnologiyaları
sahəsində biliklər, bacarıqlar, vərdişlər və fəaliyyət üsullarını əhatə edən bir sistemdir.
Ədəbiyyat siyahısında [1] işarəsi ilə qeyd olunmuş avtoreferatda “peşə informasiya
komminikativ kompetensiya” anlayışı mütəxəssisin peşə, şəxsi, iş keyfiyyətlərinin inteqral
xarakteristikası kimi müəyyənləşdirilmişdir. Müasir elmi-tədqiqtlar göstərir ki, bu günki gün
üçün tədbiq olunan problem üzrə ciddi nəzəri və praktik əsaslar mövcuddur.
Lakin magistrlərin informasiya-kommnikativ kompetensiyası məsələləri, hələ də təhsil
sisteminin tələblərinə uyğunlaşdırılmamışdır.
Magistrlərin informatik biliklərinin və bacarıqlarının inkişaf etdirilməsi zəruriyyəti,
təlimdə müasir formaların, metod və vasitələrin axtarışını şərtləndirir. Magistlərin
informasiya-kommunikativ kompetentliyinin formalaşması prosesinin effektivliyi, aşağıdakı
tərkibdə pisixoloji-pedaqoji şərtlərin kompleksinin təminatı ilə əlaqədardır. Magistrin
informativ və komnikativ kompetetliyinin formalaşması prosesinin elmi əsaslarla təşkili
informasiya ilə iş zamanı, magistrin subyekt mövqeyinin aktuallaşması peşəyönümlü
informasiya təhsil mühitinin xüsusi təşkili öyrəncinin şəxsən özü üçün, dəyərli tədris
materialını əldə etmək motivasiyası magistirin informativ və kommunikativ kompensiya
səviyyəsinin monitorinqinin aparılması informativ və komminikativ kompetentiliklər,açar
METODİKA VƏ TƏCRÜBƏ
Təhsildə İKT
79
kompetensiyalar içərisində baza kompetensiyalar hesab olunurlar. Biz ilk növbədə gələcək
pedaqoqların peşə hazırlığında,magistır proqramı çərçivəsində baxılan kompetensiyaların
formalaşmasına diqqət yetiririk.
Fiziki-riyaziyyat
təhsili
olan
magistrların
informasiya-kommunikativ
kompetensiyalarının formalaşması prosesində ali təhsil müəssisəsinin informativ təhsil mühiti
mühüm rol oynamaqla aşağıdakı tələblərə cavab verməlidir:
- Tədris materialının verilməsinin sistemliliyi və struktur-funksional bağlılığı tədris
materialının kompüter vizualizasiya imkanlarının maksimum realizə edilməsi modelləşdirmə
və yaradıcılıq imkanlarının reallaşdırılması.
- Tədris materialının modul təqdimatı yüksək inkişaf etmiş müasir informativ tədris
mühitinin (İTM) mövcudluğu şəraitində informatika və İKT üzrə yüksək səviyyəli magistır
hazırlığına imkan verən təlim sistemi yaradılmalıdır.
Belə bir hazırlıq, fizika-riyaziyyay təhsili alan magistrlərin informasiya kommunikativ
kompetensiyasının formalaşmasının mühüm elementidir. Ali təhsil müəssisəsinin xarakterik
xüsusiyyətləri aşağıdakılardır:
1.
Müəllimlərin müasir İKT vasitələri ilə təchizatının yüksək səviyyəsi;
2.
Magistrlərin müasir İKT vasitələri ilə təchizatının yüksək səviyyəsi;
3.
İnformatika və İKT üzrə təlimin yüksək təşkilatı-metodik səviyyəsi.
Qeyd etmək lazımdır ki,müstəqil iş çərçivəsində, öyrənilən fənnin mövzusu üzrə
konstroiyrə etmə zəruriyyəti meydana gəlir.
Qeyd etmək lazımdır ki, İnternet resusların imkanları sayəsində magistrların
müəllimlər ilə təması konseptual olaraq dəyişir. Tələbə istənilən vaxt İnternet vasitəsi ilə
öyrəndiyi kursa dair zəruri informasiyanı əldə edə bilər. Baxılan məsələyə bizim əsas
yanaşmamız ondan ibarətdir ki, magistrlərin İKT kompetensiyalarının formalaşması, tədqiqat
məsələlərinin həllində İnternetdən istifadəyə istinad edir.Bununla əlaqədar, tədris Web saytı
mühüm əhəmiyyət kəsb edir.
Tədris Web–saytının yaradılması magistrlərə impuls verir. Belə ki, İnternet
texnologiyalarından istifadə etməklə magistr tədris prosesinin təkmilləşməsi üçün yeni,
fövqəladə vasitə əldə etmiş olurlar və onlarda informasiya-kommnikativ kompetenlik
formalaşır.
Dostları ilə paylaş: |