C a n e r t a s L a m a n Big Bang Və Tanrı
Yüklə 70,94 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 3 - Kainatın yaradılışı fərqli mərhələlərin anlaşması nəticəsində olmuşdur
- 4 - Kainat şüurlu bir şəkildə hazırlanmışdır
163 dəyişmədir. Mükəmməl olan Tanrının içində bir dəyişmə düşünülə bilməz, bu səbəbdən Tanrını “zaman-xarici”, “za- man-üstü”, “zamanın yaradıcısı” olaraq görən yanaşmaların daha məqsədə uyğun olduğu qənaətindəyəm. Zamanın ya- radılması və Tanrının zamanlı kainat və zamanlı varlıqlarla əlaqəsinin olması Tanrının “zamanüstü” mövqeyində bir şeyi dəyişdirmir. Big Bang və nisbilik nəzəriyyəsi təktanrılı dinlərin bu hakim fikrinə elmi dəstək yaratmışdır. Nisbi- lik nəzəriyyəsi kosmosu, maddəni, hərəkəti və zamanı bir- birinə bağlamış, bunların birinin yoxluğunda digərlərindən bəhs edə bilməyəcəyimiz göstərmişdir. Big Bang kainatın başlanğıcının kosmosun bağlandığı bir vəziyyət olduğunu, bu vəziyyətdə hərəkətin dayanıb, fizika qaydalarının çökdü- yünü göstərmişdir. Bu isə zamanın da yoxluğu deməkdir. Necə ki Penrosun təcrübələri bunun riyazi düsturlarla detal- lı isbatını da ehtiva etməkdədir. 3 - Kainatın yaradılışı fərqli mərhələlərin anlaşması nəticəsində olmuşdur Üç böyük təktanrılı dinin müqəddəs kitablarında söykəndikləri daha bir ortaq iddia da kainatın altı gündə (dövrdə) yaradılmasıdır. Tövratda yazılmış “gün” (dövr) sö- zünün ibranicəsi “yovm” dur. Bu sözün İbranicəsi həm 24 saatlıq bir günü, həm də “zamanlara bölünmüş bir dövr”ü ifadə edir. Bir çox Tövrat şərhçisi Tövratın Yaratma (yara- dılış) hissəsində keçən bu sözün “uzun zaman dövrləri” ifadə edən mənasında başa düşülməsinin doğru olduğunu söyləmişdir. Quranda da eynilə kainatın altı gündə (dövrdə) yaradıldığı deyilir. Quranda keçən altı gün (dövr) sözünün ərəbcə qarşılığı ibranicədəki ilə eyni kökdən gəldiyi dərhal müəyyən olan “yəvm” sözüdür. Ərəb dilinin mütəxəssisləri 164 də bu sözün həm gecə və gündüz birləşməsindən ibarət olan günə, həm də müəyyən bir zamanı ifadə edən dövrü ifadə etdiyini, kainatın altı “yəvm”də yaradılması anlayı- şından “altı dövrdə” yaradılmasını anlamanın daha doğ- ru olduğunu söyləmişdirlər. Gecə və gündüzdən ibarət olan gün dünyanın yaradılmış olmasına və dünyanın içindəki müddətlərlə əlaqəlidir. Yerin mövcud olmadığı bir vəziyyətdə Yerdəki gündən bəhs edilə bilməz deyə “yəvm” sözünü “dövr” olaraq anlamanın daha doğru olduğu açıq- dır. Nəticə olaraq, təktanrılı dinlərin müqəddəs mətnlərində kainatın bir dəfədə yaradıldığı və yaratma fəaliyyətinin bitdiyi yox, kainatın fərqli mərhələlərdən keçərək yara- dılmış olduğu deyilir. Big Bang kainatın fərqli mərhələlər keçirərək yaradıldığını ən mükəmməl şəkildə ortaya qo- yur. Big Bang-in başlanğıcında kainat çox sıx və çox isti vəziyyətdə olmuş, kainatın genişlənməsilə sıxlıq və istilik düşmüş və bunla əlaqəli olaraq fərqli mərhələlər yaşanmış- dır. Bu müddətlərdə ilk partlamadan atomaltı hissəciklərə, atomaltı hissəciklərdən ilk atomlara, ilk atomlardan ulduz- ların fərqli mərhələlərinə qədər müddətlər yaşanmışdır. Bü- tün bu meydana gəlmələrdə mərhələli bir müddət vardır və hər müddətdəki meydana gəlmələr digərlərindən fərqlidir. Big Bang-in verdiyi məlumatlar təktanrılı dinlərin kainatın fərqli dövrlərdən keçərək yaradıldığını söyləyən izahları ilə uyğundur. Əvvəlcədən gördüyümüz Aristotelin əzəli yana- caqla yanan ulduzlarının sabitliyi və ya Sabit Vəziyyət mo- delinin müdafiə etdiyi kimi həmişə eyni müddəti yaşayan kainat dizaynı fərqli mərhələlər keçirən kainat dizaynı ilə uy- ğunlaşmır. Big Bang-in və digər müasir fizikanın əldə etdiyi bilgilər təktanrılı dinlər ilə bu mövzuda da uyğunluq təşkil edir. Təktanrılı dinlər kainat üzərində əbədi hakimiyyəti olan fəal bir Tanrıya inanırlar. Bu inanca görə, Tanrının kai- natı bir saat kimi qurmasına və saatın daim eyni hərəkətləri 165 təkrarlamasına bənzər bir model təktanrılı dinlərin fəal Tan- rısı ilə fərqli dövrlərin yaşandığı bir kainat modeli qədər tam şəkildə uyğunlaşmır. İstər kainatın genişlənməsindəki dinamizm, istərsə də universal meydana gəlmələrdəki fərqli mərhələlər Tanrının kainatın fərqli dövrlərində kainat üzərindəki fəallığını göstərməkdədir. Fərqli dövrlərin oldu- ğu bu model Tanrını kainatı tək qoymağa çalışan və Tanrı- nın faktorluğunu görməzlikdən gələn “deist” yanaşmasını etibarsızlaşdırır. Bu modelin hər mərhələsindəki fərqli ya- radılışlar kainatın şüurlu bir şəkildə yaradıldığının sübutu- dur. Bu, bir sonrakı maddədə və sonra müstəqil bir hissədə araşdırılacaq. Big Bang-in fəlsəfi nəticəsini araşdıranla- rın çoxu Big Bang-in “kainatın başlanğıcını” göstərən ilk maddədə araşdırdığımız fəlsəfi nəticəsini -ən əhəmiyyətli fəlsəfi nəticəsi budur- detallı olaraq araşdırmış, amma bu maddədə qabardılan nəticə üzərində çox dayanmamışdır- lar. Halbuki bu nəticə Big Bang-in ortaya qoyduqları ilə təktanrılı dinlərin minlərlə ildir müdafiə etdikləri iddiaların uyğunlaşmasını göstərməsi baxımından əhəmiyyətlidir. 4 - Kainat şüurlu bir şəkildə hazırlanmışdır Təktanrılı dinlər Tanrını şüurlu, məlumat sahibi, qüdrətli, maddi kainat üzərində istədiyi tənzimləməni edən bir Güc olaraq tərif edirlər. Bunlar Tanrının ən əhəmiyyətli sifətlərindəndir. Kainatdakı şüurlu dizayn Tanrının varlı- ğını isbat etmə məsələsində istifadə edilən dizayn sübu- tu, teleoloji sübut, məqsəd və nizam sübutu kimi adlarla adlandırılmış və bununla da Tanrının varlığı ilə yanaşı, ən əhəmiyyətli sifətləri də əsaslandırmaqdadır. Günəş Yüklə 70,94 Kb. Dostları ilə paylaş:
|