Dərslik (I hissə)
Yüklə 3,05 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Ənənəvi təlim Fəal (interaktiv) təlim
111
faktların axtarılması) 3.Məlumat mübadiləsi (əldə edilmiĢ məlumatların və öz tədqiqatlarının təqdimatı)
məlumatların müzakirəsi, müxtəlif faktların \ əlaqələndirilməsi, onların sistemləĢdirilməsi)
(ümumiləĢdirmələr, nəticələrin fərziyyələrlə müqayisəsi və onların təsdiq və ya təkzib edilməsi haqqında nəticə, tədqiqat sualına cavab)
tətbiqetmə, praktik məsələlərin həlli)
inikası və qiymətləndirilməsi, istənilən mərhələdə aparıla bilər) Özünüqiymətləndirmə vərdiĢi, öyrənməyin qaydalarının mənimsənilməsi, müstəqil öyrənmək vərdiĢi
Fəal və ənənəvi dərsin hansı oxĢar və fərqli cəhətləri var? Fəal/interaktiv metodlarla qurulan dərs ənənəvi dərsdən onunla fərqlənir ki, burada uĢaqlar özləri biliyi əldə edir, müstəil çalıĢaraq, axtararaq bilik qazanır. ġagirdlər təlim prosesinə fəal cəlb olunurlar. Müəllim isə daha çox istiqamət, məsləhət verir, o bələdçi rolunu oynayır. Sinifdəki iqlim uĢaqların sərbəstləĢmə- sinə, müstəqilliyinə, fəallığına səbəb olur, uĢaqlar öz fikirlərini
112
sərbəst söyləyə bilirlər. Fəal (interaktiv) və ənənəvi təlimin ara- sında həm oxĢar, həm də fərqli cəhətlər vardır. Bu cəhətlər aĢa- ğıdakı cədvəldə verilmiĢdir. Cədvəl 2 Ənənəvi təlim Fəal (interaktiv) təlim Hafizəyə (yaddaĢa) əsaslanır Təfəkkürə əsaslanır Monoloji təlim Dialoji təlim Tədrisdə avtoritar üslub Tədrisdə demokratik üslub Müəllim – əsas bilik mənbəyi kimi Bilik mənbələri müxtəlifdir ġagirdlər passivdir ġagirdlər fəaldır ġagirdlər yeni bilikləri müəllimin məlumatları və izahlarını qavrama və yadda saxlama əsasında mənimsəyirlər ġagirdlər yeni bilikləri tədqiqat zamanı dərk edirlər Hazır halda əldə edilən biliklərin möhkəmləndirilməsi yolu ilə mənimsəmə Məsələnin həlli prosesində biliklərin müstəqil əldə edilməsi, mənimsənilməsi
Cədvəldə qeyd olunduğu kimi, fəal (interaktiv) və ənə- nəvi təlimin arasında həm oxĢar, həm də fərqli cəhətlər vardır.
-Fəal dərsin quruluĢu tədqiqat prosesinin mərhələlərini xatırladır (təlim prosesinin mərkəzi- tədqiqatdır), ənənvi dərs illüstrativ-izahedici xarakter daĢıyır(təlim prosesinin mərkəzi-mühazirədir). -Ənənvi dərsdə yeni məlumatlar dərsin əvvəlində müəllim tərəfindən Ģagirdə çatdırıldığı halda, fəal dərsdə bu məlumatlar dərsin axırında Ģagirdin özü vasitəsilə (tədqiqat nəticəsində) əldə edilir. -Hər iki dərsdə tətbiqetmə mərhələsi axırda olur, lakin fəal dərsdə bu daha yaradıcı xarakter daĢıyır.
113
-Fəal dərsin fərqli mərhələlərindən biri-refleksiya mərhələ- sidir. Refleksiyanın nəticəsində Ģagird öz tədqiqat fəaliyyətinin əsas mərhələlərini dərk etmiĢ olur. Refleksiya isə artıq baĢa çatmıĢ prosesin Ģüurda inikasıdır. Təlim prosesinin refleksiyası biliklərin mənimsənilməsinin bütün mərhələlərini təhlil etməyə və dərindən baĢa düĢməyə imkan verən baĢlıca mexanizmlərdən biridir. Eyni zamanda, elə xüsusiyyətlər vardır ki, onlar yalnız fəal (interaktiv) təlimə məxsusdur. Onlar aĢağıdakılardır:
təlimin subyekt - subyekt xarakteri daĢıması;
iĢtirakçıların bütün dərs zamanı fəallığı;
dərsin əvvəlində problem situasiyanın yaradılması və onun gediĢinin problemin həllinə yönəldilməsi;
üsulu vasitəsi ilə keçirilməsi;
Ģagirdlərin düĢündürücü və istiqamətləndirici suallar vasitəsi ilə yeni biliklərin müstəqil kəĢf edilməsinə yönəldilməsi;
dərsin dialoq Ģəklində aparılması;
müəllim və Ģagirdlər arasında qarĢılıqlı əməkdaĢlığın, əks əlaqənin yaradılması;
fəaliyyəti;
təlim vasitələrinin və tapĢırıqların müxtəlifliyi və yeniliyi;
biliklərin yaradıcı tətbiqi və s. Fəal təlim metodu elə təlim metodudur ki, dərs prosesində müəllimlə Ģagird arasında qarĢılıqlı əlaqə, münasibət, ünsiyyət, müəllim-Ģagird əməkdaĢlığı Ģəraitində qurulur. Fəal təlimdə qarĢılıqlı dialoq, əməkdaĢlıq hökm sürür.
Yüklə 3,05 Mb. Dostları ilə paylaş:
|