CQBK –nin Az rbaycanda
Geni l ndirilm si Layih si
traf mühit v sosial sah y t sirin qiym tl ndirilm si
Son
variant
traf Mühitin v Sosial Sah nin dar edilm si v Monitorinqi Plan
67
yarasalar n gec l m yerl rind peyda olma nöqt l rinin yax göründüyü yerl rd dayan r
v yarasalar n ç xmas n gözl yirl r. Yarasalar exolokasiya (s s siqnallar ) vasit sil
mü yy n etm k üçün yarasalar a karetm cihazlar ndan, qeydiyyat avadanl qlar ndan v
s s analizi proqramlar ndan istifad olunur. T l b olunan ara d rmalar n say gec l m
yerinin ölçüsünd n v yarasalar n say ndan v növl rind n as l d r v ekoloq t r find n
t yin edilm lidir.
Ara d rmalara, t l b olundu u halda lav ara d rmalar n da tamamlana
bilm si üçün, mövsümün ba lan c na yax n bir vaxtda ba lanmas daha münasibdir.
EKOLOJ DAR ETM ÜZR PODRATÇI yerl rl laq dar a a dak öhd likl ri yerin
yetir c k:
X7-34 Tikinti
önc si t dqiqat apar lacaq v ç xar lacaq h r hans strukturlarda
v ya a aclarda yarasalar n yuvalad
a kar edil rs , yarasalar n
qorunmas üçün qar s n alma t dbirl ri görül c k.
Su ax nlar
Sahild yuvalayan növl rin öyr nilm si üçün aç q üsullu keçidl rind ara d rma
Çay sahill ri il s x laq dar olan, IUCN-nin (Beyn lxalq T bi tin v T bii S rv tl rin
Mühafiz si Birliyi) Q rm z Kitab na v ya Az rbaycan n Q rm z Kitab na dü
n b zi heyvan
növl ri mövcuddur. Mar rutla k si
n sas çaylar n ks riyy ti çay sahill rind yuvalayan
v ya ya ayan növl r t r find n istifad oluna bil r. This could include:
Adi Su samuru (Lutra lutra) – NT, RDB (Q rm z Kitab) (bu növl r n z rd tutulan
mar rutun ara d r lmas zaman qeyd al nmam d lr)
Avropa
Safsar (Vormela peregusna) – VU, RDB
Zaqafqaziya
t lx si (Elaphe hohenackeri pRDB
Oxlu Kirpi (Hystrix indica) pRDB.
Bir s ra dig r geni yay lm heyvan növl ri d , o cüml d n Suquz unu (Alcedo atthis),
Ar yey n (Merops apiaster) çay sahill rind yuva sal r v onlar m hvolma v ya ölüm
hallar na eyni d r c d h ssasd rlar. Çay sahill rind bitkil rin t mizl nm sind n vv l,
RK T N Layih üzr Ekoloqu bütün aç q üsulla sal nan çay keçidl rind v texnika v
avadanl
n çay n üz rind n keçm sin imkan yaratmaq üçün körpül rin v ya su borusu
keçidl rinin
qura d r ld
qeyri-aç q yerl rd çay sahill rind yuva salan heyvanlar n
ara d r lmas i ini yerin yetir c k.
Tikinti qaba t dqiqatlar zaman çoxalma dövründ (Aprel ay ndan yun ay na q d r)
qar ya ç xacaq aç q üsullu çay keçidl rinin sahill rind IUCN Q rm z Kitab na v ya
Az rbaycan n Q rm z Kitab na daxil olan h r hans bitki növl ri a kar edil rs , onlar
çoxalma dövründ n sonra s
nacaqlardan ç xar lacaq v h min mühit tikintid n vv l
onlar n qay tmas üçün yarars z v ziyy t g tiril c k. Ekoloji dar Etm üzr Podratç sah
üzr ekoloji idar etm plan na bu f aliyy tl rl laq dar t fsilatl l rin apar lmas üsuluna
dair Plan , o cüml d n cins heyvanlar n köçürülm si üçün t hlük siz v insanp rv r
metodlar v t l b olundu u halda, münasib qada a zonalar bar d t f rrüatlar daxil
ed c k.
EKOLOJ DAR ETM ÜZR PODRATÇI bütün aç q üsullu su ax n keçidl rind v
n qliyyat vasit l ri
üçün keçidl rin qura d r ld
qeyri-aç q üsullu yerl rd a a dak xüsusi
öhd likl ri yerin yetir c k:
19-13a
Aprel-iyul (daxil olmaqla) aylar aras nda tikil n bütün keçidl rd sahild
yuvalayan faunan n t dqiqat ba a çatd r lacaq. T dqiqat tikintid n
vv lki il aprel v sentyabr aylar nda apar lacaq. T dqiqat zaman
Q rm z kitaba dü mü s ciyy vi növl r, m s l n susamuru (Lutra lutra),
Avropa m rm r safsar (Vormela peregusna), Avropa sürün n ba ailan
(Elaphe hohenackeri), daraql oxlu kirpi (Hystrix indica) v d likd
yuvalayan qu lar axtar lacaq.
CQBK –nin Az rbaycanda Geni l ndirilm si Layih si
traf mühit v sosial sah y t sirin qiym tl ndirilm si
Son variant
traf Mühitin v Sosial Sah nin dar edilm si v Monitorinqi Plan
68
19-13b Tikinti
önc si apar lan t dqiqat zaman bu su hövz l rind IUCN
Q rm z Siyah s na v ya Az rbaycan Q rm z Kitab na daxil edilmi
qu lar v ya dig r heyvanlar a kar edil rs , tikinti zaman bu razid
m skunla man n qar s n almaq üçün t dbirl r görül c k.
8.4.3.2 Tikinti
qaba yoxlamalar
Fauna
Mar rut boyunca IUCN Q rm z Kitab na v ya Az rbaycan n Q rm z Kitab na dü
n quruda
ya ayan heyvanlar n a kar edilm si m qs di il tikinti qaba yoxlamalar
Aral q d nizi t sba as ndan (Testudo graeca) savay KS-d v yax nl qdak t bii ya ay
mühitl rind rast g lindiyi m lum olan bir s ra quru mühitin aid fauna növl ri mövcuddur.
Bu növl rd n b zil r v milli v ya beyn lxalq s viyy d nadirdir (bax n C dv l 8-5). Bunlar
aras nda xüsusil h ssas v z if olan növ Aral q d nizi t sba as d r (Testudo graeca) –
IUCN VU, QK Aral q d nizi t sba as K m r Sah sinin ks r seksiyalar boyunca rast
g lin n geni yay lm növdür. O, asta sür tl h r k t ed n quruda ya ayan sürün nl r
aiddir v sas n bitkil rl qidalan r. Onlar, ad t n yazda (fevral-aprel) q yuxusundan
ay ld qdan sonra cütl
ir v bundan sonra di i f rdl r yum aq qruntda yuva düz ldir v ya
torpaqda yuvalar qaz r v yumurta qoyur. Balalar n yumurtadan ç xmas 70-100 günd n
sonra ba verir v balaverm müdd ti ad t n hava
rtl rind n as l olaraq iyul ay n n
sonuna q d r ba a çat r. Yay mövsümünd onlar n çoxsayl müxt lif areallarda (t bii
ya ay mühitl rind )
yem axtard
mü ahid edil bil r v q da is (hava
rtl rind n
as l olaraq oktyabr ay ndan sonra) onlar q yuxusuna getm k üçün torpaqda v ya
q r nt lar n alt nda yuva sal r.
C dv l 8-5: KS-d Potensial Olaraq Rast G lin n Quru Mühitin Aid Mühüm
Fauna
Status
Balaverm
dövrü
(Mart –
Iyul)
Q
yuxusu
(Oktyabr
- Fevral)
Üstünlük Verdiyi T bii Ya ay
Mühiyi
Turac
(Francolinus
francolinus)
QK Y
-
Aç q, yar ms hra tipli bitki örtüyü,
yerd yuva sal r
Safsar (Vormela
peregusna)
VU,
QK
Y Y
Yar ms hra razil r, t xmin n s x bitki
örtüyü (m s l n Tamarix kolu)
yuvalarda bala verir v q yuxusuna
gedir
Zaqafqaziya
t lx si (Elaphe
hohenackeri)
pRDB Y
Y
Sahilyan bitki örtüyü, s x kolluqdak
(m s l n Tamarix kolu) kollar n
dibind yuva
sal r v q yuxusuna
gedir
Asiya tir ndaz
(Hystrix indica)
pRDB Y
Y
Çaylara yax n yuvalarda v s x
kollarda ya ay r v q lay r
Suriya
sar msaqiyli
qurba as
(Pelobates
syriacus)
QK Y
Y
Suda balalay r v sonra uza a
miqrasiya edir v yay n sonunda v
q da yum aq torpaqda yuva sal r.
Adi
quruqurba as
(Bufo bufo)
QK Y
Y
Suda balalay r v sonra uza a
miqrasiya edir v q r nt lar n (da lar,
bitki qala v s.) alt nda q yuxusuna
gedir, balalama sah l rind n 500 m-
d k m saf d ola bil r
Qam pi iyi
(Felis chaus)
pRDB Y
Y
Çaylar n
yan ndak s
nacaql
razil rd sald
yuvalarda balalay r