Filasofiya az: filosofia qxd

“Saf qardaşlar” təlimi.
Orta əsr müsəlman ensiklopediyaçıların
X əsrin ikinci yarısında Bağdadda “İhvan əs-səfa” (“Saf qar-
daşlar”) adlı gizli elmi-fəlsəfi cəmiyyət şəklində təşkilatlanmış
təlimi belə adlanırdı. Bu cəmiyyətin adından yazılmış 52 traktat
əsl elmi ensiklopediya idi. Ensiklopediyanın tərtibçiləri arasında
islamın dini və ictimai-siyasi hərəkatlarından biri olan ismaililik
cərəyanının tərəfdarları olan azərbaycanlılar da vardı.
“Saf qardaşlar” öyrədirdilər ki, idrakın üç üsulu var: ruh 
hiss-
lərin köməyi ilə
qəlbin içindəkiləri dərk edir, özündən uca olan-
ları 
məntiqi nəticələr yolu ilə
öyrənir, özünü 
bilavasitə intu-
isiya və zəkaya əsaslanan mühakimələr yolu ilə
dərk edir.
“Saf qardaşlar”ın traktatları əzəli ənənələri təqlid etmək, xarak-
terin tərbiyə edilməsi, güclü iradi keyfiyyətlər aşılanması mər hə -
lə lərindən ardıcıl keçməklə mənəvi və intellektual kamilliyin son
mərhələsinə çatan saf əxlaqlı və bacarıqlı gənclər üçün nəzərdə
tutulurdu. Bu mərhələdə qazanılan ali ezoterik bilik səmavi din-
lər arasında fərqlərin fövqündə dayanır, insanın ruhu “dünyanın
ruhu” ilə qovuşur. Bu vəziyyətə çatmaq üçün fani dünyadan üz
döndərmək və əməlisaleh həyat tərzi keçirmək tələb olunur.