Hazirlayanlar
Yüklə 3,37 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Ermenistan Matenadaran-Mesropa Maştots adına Eski Elyazmalar Enstitü- sü-Erivan
- Fransa Fransız Millî Kütüphanesi-Paris
- Hollanda Leyden Üniversitesi Kütüphanesi-Leyden
76 HOŞGÖRÜ TOPLUMUNDA ERMENİLER Budur menim Tengrim da haybatlı etermen bunuü Tengrisi atamnıng benim da biyik etiyim bunu… 32 . Ermenistan Matenadaran-Mesropa Maştots adına Eski Elyazmalar Enstitü- sü-Erivan 1232, 1763, 2267, 2403, 2493, 3521, 3522, 3883 ve 3985 numaralarda kayıtlı eserler; Bu eserler üzerlerinde Garkavets-Hurşidyan 33 , Ts’ts’ak an- tolojisi 34 , Yegenyan 35 , Triyarski 36 , Korhmazyan 37 çalışmışlardır. 1620 yılında Skandar tarafından Kudüs’te yazılan bir Türkçe yazı var- dır. Ancak bu yazı Kıpçak Türkçesi özellikleri taşımaktadır. Ermenice’ye çevirilen ve metinde gösterilen oniki hayvanlı Türk tak- vimi:
Sıçhan yıl Buğa Bars Hoyan, tavşan, tavışhan, tuşhan, tuşhançik Balıh Yılan At Hoy, hoşhar Piç, maymun Tavuh İt 32 Garkavets, a.g.e., s.37. 33 Garkavets-Eduard Hurşudyan, Armenian Qypchaq Psalter 1575/1580, Almatı 2001. 34 Ts’ts’ak Dzegrats Maştots’I Anvan Matenadarani, Yegenyan-Zeytunyan-Antabyan, Tsut- sak Cragrats’ Maştots’i Anvan Matenadarani I, Erivan 1965; II, Erivan 1970; Yegenyan, Ob Adnom Armiyano-Kıpçakskom Grammetiçeskom Pasobii, Vaprosı Yazikoznaniya V, 1962. 35 Yegenyan, Ob Adnom Armiyano-Kıpçakskom Grammetiçeskom Pasobii, Vaprosı Yazikoz- naniya V, 1962. 36 Triyarski, Fragment of The Apochryphal Psalm 151 in its Armeno-Kipchak Version, Jour- nal of Semitic Studies XXVIII, 1983, s.297-302. 37 Korhmazyan, Armyanskaya Miniatura Krıma (XVI-XVII vv), Erivan 1978. 77 Yrd. Doç. Dr. Erdoğan ALTINKAYNAK Tonguz 38
1580-1581 Luvov’da hazırlanan Ermenice-Kıpçakca Sözlük er garnum : nek alurmen garnum : alırmen ari : aldım araw: aldı bidiarnu: alsar nawa: kemi (gemi) nawavar: kemiçi hoviw: çoban vayri: kiyik (geyik) ors: av orsort: avcı tor: sit (set-ağ) marah: sarınçha mçeh: sinek bidzak: sinek oçil: bit 39 ……… Ulu Aynakün Ayt (Ulu Cuma Günü Söyle ‘necek dua’) Yalğız toyğan oğul da sçz, ki hıyınnı adamlar üçün boyunga kötürdüng borçsuz, bizni azad et Biy şayavatlı yanar sönmegen ottan yalbarmahı bile anangnıng holthası bile da seningdir haybat tiyğisiz de uçsuz 40 . Bayram Kün Ayt: (Bayram Günü Söyle’necek dua’) Ki turdung ölüden sındıryaladıng eşiklerin tamuhnung azadlıh ber- ding canlarga ki Atamdan beri anda ediler bizge yarlığa yazıhlılarga da bağışla ülüş ariler bile da turğuzgin artarlar bile 41 . Tügellendi alğış bitiki tvaganknıng Ermeni hisebine 1075 sinde Ma- yısnıng 19unda padşahlığına Nemiç ulusunung üçüncü Zigmundnung ga- tuyu gosluhuna Yaretagan cinsining Ecmiyacinning atorunda deer Melki- seet gatuğigosnung haysı ki bu zamanda kendi hartlıhı bile keldi hutlu Ilov 38 Garkavets, a.g.e., s.269. 39 Garkavets, a.g.e., s.270. 40 Garkavets, a.g.e., s.290. 41 Garkavets, a.g.e., s.290.
78 HOŞGÖRÜ TOPLUMUNDA ERMENİLER şaherine 5 ahraş bile 2 hapeya bile barça kahanalıh da sargawaklar bile da joyovurt barı igitler bile harşısına çıhıp habul ettiler. Yazıldı bu bitik şeherine Padişahnıng Ilovda holu aşıra yazıhlı Mis- ko Sargawak, Murat oğlu Zamoşça şeherinden holthasına mengermehine baron Agopça Şeçov erespohanın oğlu pan Vartanın hızına panna Zofi ya haysı ki ulu sövük da halae meni da yesir etip fi kirimni yürütiyir. Suhlan- çından yazıhnıng kiltki de mashara etip meni duşmanlarıma menim evet sensen Biyim baröadan huvatlısen, huthar meni zera seningdir haybat mengi mengilik amen 42 .
Fransız Millî Kütüphanesi-Paris 1636 yılında Luvov’da kaleme alınan Zakari oğlu olan Papaz Kaspar’ın dua kitabı. Baş tarafı noksandır. Numara 5’te kayıtlıdır ve Deny eser üze- rinde çalışmıştır. Tvagan uçka dek 1085 Ey algışnı ohuçılar holarmen Krisdos içun arzani algışını da sizing men arzanisiz Kasparnı unutmanız 43
Bundan başka Paris Fransa Millî Kütüphanesi’nde 1654-1671 yıllarına ait, 1653 tarihli ve Garkavets ile Deny’nin üzerinde çalıştığı 170 numaralı dinî takvim; 1568 tarihli ve 176 numaralı Anayasa kitabı; 1610-1652 tarih- li ve Alişan, Garkavets, Deny, Triyarskiy ve Daşkeviç’in üzerinde çalıştığı 194 numaralı Papaz Agop ve Aksent kardeşlerin kitabı da mevcuttur.
Bu eser üzerinde Chirli 44 , Garkavets, Garkavets-Hurşidyan, Daşkeviç, Schütz çalışmışlardır 45 . Eser 0.0.168.0.0.; B.U.878.G.9.’da kayıtlıdır. Vay manga Vay manga 42 Garkavets, a.g.e., s.295. 43 Garkavets a.g.e., s.975. 44 Chirli, a.g.e. 45 Eser üzerinde çalışanlar için bkz. Garkavets, a.g.e., s.661. Yüklə 3,37 Mb. Dostları ilə paylaş:
|