Hələ uĢaqlIqdan mən qocalmIĢam
Yüklə 3,92 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- HAKĠM
çoxluğu və əksər demokratların da səbatsızlıq göstərərək antidemokratik cəbhəyə keçməsi həlledici rol oynadı. ERMƏNĠLər KƏLBƏCƏRDƏN 15-20 ĠYUNDA ÇIXASI OLDU Ali Sovet binası qarĢısındakı meydançada mitinq keçirən AMĠP-çiləri 9 iyunda AXC-çilər əvəzlədi. Bu mitinqdə bəyan edildi ki, biz kommunist dövlətinin qurulmasına imkan verməyəcəyik. Həmin gün prezidentin mətbuat xidməti belə bəyanat yaydı: «ATƏM-in üzvü olan 9 ölkənin... nümayəndələrinin iyunun 3-4-də Romada keçirdikləri müĢavirədə BMT Tġ-nın 822/93 nömrəli qətnaməsinin yerinə yetirilməsi və ATƏM çərçivəsində danıĢıqlar prosesinin davam etdirilməsinə yönəldilən yeni “təcili tədbirlər qrafiki” təklif olunmuĢdur. [...] ...Erməni qoĢunlarının Kəlbəcər rayonundan çıxarılması 15-20 iyun ərzində həyata keçirilməli, iyunun 18-dən etibarən 60 gün ərzində hərbi əməliyyatların dayandırılması prosesi baĢlanmalıdır». ATƏM-in Minsk konfransının sədri Mario Raffaelli Minsk qrupunun üzvü olan ölkələrin xahiĢiylə “təcili tədbirlər qrafiki”ni Ermənistan və Azərbaycan rəhbərlərinə ləngitmədən göndərdi. 4 iyunun ilk nəticəsi özünü göstərdi - ABġ, Türkiyə və Rusiya üçlüyünün təklifiylə Kəlbəcərin boĢaldılması 27 mayda baĢlayıb 3 iyunda qurtarmalı olduğu halda, indi “üçlər” “doqquz”lara çevrildi və ermənilər məsələnin həllini daha 17 gün ləngitmək imkanı qazandılar! Hakimiyyətin indiki səbatsız durumunda bu tələbi ümumiyyətlə yerinə yetirməmək onlarçün asanlaĢdı. Elə belə də oldu - Elçibəy ermənilərin qoĢunları çıxarmasını tələb edəndə cavab eĢitdi ki, Azərbaycanda hakimiyyətin kimdə olduğu bilinmir; danıĢıqlar sizləmi, yoxsa S.Hüseynovlamı aparılmalıdır?.. ARAZ QURBANOVUN "GƏNCƏ QAMBĠTĠ" Gəncə hadisələrinə ölkəiçi və ölkədıĢı mətbuat da diqqətlə yanaĢır, bəziləri operativ məlumat, bəzilərisə təhlil verməyə çalıĢırdı. Oxucuya təqdim edilmiĢ çoxsaylı yazılar içərisində bir neçəsi xüsusilə seçilir. Azər Mürsəliyevin “Komsomolskaya pravda”da çıxan (“Azərbaycan” qəzetinin 10 iyun sayında tərcüməsi verilib) “Azərbaycan: hakimiyyətin dəyiĢməsi, yoxsa vətəndaĢ müharibəsinin baĢlanğıcı. R.Qazıyev P.Qraçovla bağlı qapılar arxasında görüĢmüĢdür” yazısı bir çox baxımdan maraq doğurur. Gəncədəki qarĢıdurmada 68 nəfərin həlak olduğunu, 200 nəfərin yaralandığını göstərən müəllif 7 iyunda günortayadək Surət Hüseynov tərəfdarlarının Azərbaycanın Ģimal-Ģərqinə nəzarət etdiyini bildirir. Qiyamçıların tələblərinə toxunan müxbir bunları açıqlayır: onlar prezident çıxılmaqla respublikanın bütün rəhbərlərinin istefasını tələb edirlər; Bakıda Ģəxsi mənzillərdən birində Ali Sovetin deputatları gizlincə toplaĢaraq yaxın günlərçün fəaliyyət planı hazırlamıĢlar; S.Hüseynovun tələblərindən biri də Ali Sovetin fövqəladə sessiyasını çağırmaqdır. Bunlaran sonra Azər Mürsəliyev “Xəbər-Servis” agentliyinin məlumatına söykənərək yazır: “Surət Hüseynovun tərəfdarlarından biri - keçmiĢ müdafiə naziri Rəhim Qazıyev Gəncə hadisələrinin lap baĢlanğıcında Moskvada olmuĢdur. Orada Rusiya generaliteti ilə görüĢmüĢ, Pavel Qraçovla bağlı qapılar arxasında danıĢıqlar aparmıĢdır”.
Xatırladım ki, bu görüĢlər də R.Qazıyevin A.Mütəllibovla görüĢdüyü günlərdə olub. Doğrudur, R.Qazıyevlə P.Qraçovun Moskva söhbəti haqqında əlimizdə dəqiq məlumat yoxdur, ancaq keçmiĢ müdafiə nazirinin Bakıya qayıdandan sonrakı hərəkətlərinə əsasən deyə bilərik ki, P.Qraçov: 1) ya gələcək prezident Ayaz Mütəllibova (bəlkə də Surət Hüseynova) yardım göstərməyi ona tapĢırıb, 2) ya da onun özünün prezident olacağına söz verib; iĢ burasındadır ki, R.Qazıyevin də könlündən prezidentlik keçirdi (özü də, hələ 1992-nin yazından) və bu, boĢ yerə ola bilməzdi. P.Qraçovun S.Hüseynova onun Azərbaycanın prezidenti olacağını bildirməsi bu gün sirr deyil. Məsələn, 4 iyun “qəhrəman”larından biri Kəramət Kərimovun məhkəməsində Ģahidlik edən Əlizadə Hüseynovla (o, Surətin yaxın qohumudur) hakim arasında belə söhbət gedib: “HAKĠM: ...Siz S.Hüseynovun gələcəkdə prezident olması Ģərəfinə də sağlıq demisiniz.
kimi onun adına sağlıq demiĢik. Bu sağlığı Qraçov da demiĢdi.
(“525-ci qəzet”, 23.03.1999). Əslində A.Mütəllibov, S.Hüseynov və R.Qazıyev içərisindən məhz hansının Elçibəyin yerinə prezident olmasının Rusiyanın hərbi dairələriyçün elə ciddi əhəmiyyəti yoxdu - onlardan hansı hakimiyyət kürsüsündə əyləĢsə Rusiyanın dilsiz-ağızsız qulu olacaq, onun bütün göstəriĢlərini danıĢıqsız yerinə yetirəcək, Azərbaycandakı demokratik qüvvələri ən azı yarım əsrliyə dağıdacaq, rus qoĢunlarını yenidən geri qaytaracaqdı. H.Əliyevin prezidentliyinisə Rusiyanın kəĢfiyyat dairələri: Primakov - Barannikov cütlüyü istəyirdi və təbii ki, onlar da “öz prezidentləri”ndən eyni Ģeyləri umacaqdılar, ancaq baĢının üstündəki əldən xoĢlanmayan H.Əliyevin onların göstəriĢlərinə tam əməl edib-etməməsi Ģübhəliydi. Fazil Qəzənfəroğlu yazır: “O dönəmdə əldə edilən bilgilərə görə, Heydər Əliyev və A.Mütəllibov müĢtərək düĢmənlərinə, yəni Əbülfəz Elçibəyə qarĢı güc və fəaliyyət birliyi yapmağa razı edilmiĢdilər. ÇevriliĢin əsl hazırlayıcısı olan Rusiya hər biri ayrı bir əlaqəylə özünə bağlı bulunan ünsürləri bir araya gətirərək geniĢ bir Ģər cəbhəsinin yaradılmasına müvəffəq ola bilmiĢdi. Yalnız bundan sonra ciddi çalıĢmalara baĢlanılmıĢ, düĢüncədən fəaliyyətə keçmə fürsəti əldə edilmiĢdi. ĠĢbirliyi üzərində son retuĢları aparmaq özü də əski bir bakılı olan və Sovetlər Birliyi dönəmində Siyasi Büro üzvlüyünə namizəd göstərilmiĢ bir Ģəxsə - Nikolay Baybakova qalmıĢdı. ...Bu Ģəxs Moskvadan Naxçıvana gələrək Heydər Əliyevlə görüĢmüĢdü” (F.Qəzənfəroğlu, göstərilən kitabı, s.215-216). Araz Qurbanovun “Azərbaycan” qəzetindəki (11 iyun) “Gəncə qambiti” adlı məqaləsi də, fikrimcə, Gəncə hadisələrinin mahiyyətini “isti-isti” açan ilk yazılardandır. Faciənin mütləq baĢ verməli olduğuna inanan müəllif qırğının Gəncədə yox, Bakıda, ġəkidə, Lənkəranda da baĢ verə biləcəyinin mümkünlüyünü deyir. O yazır: “Gəncə hadisəsi Bakını qırğından qurtardı! ToqquĢma Azərbaycanın paytaxtında gözlənilirdi. Çox güman ki, müəmmalı Yüklə 3,92 Mb. Dostları ilə paylaş:
|