İ. Hüseynov, N. Əfəndiyeva
. QƏDİM DÜNYA MƏDƏNİYYƏTİ.
226
XÜLASƏ
Qədim dünya mədəniyyəti və incəsənəti tarixinin tədqiqi müasir sivilizasiyalar
və mədəniyyətlərin
keçdiyi inkişaf yollarının öyrənilməsi baxımından xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Odur ki, qədim dünya
mədəniyyəti və incəsənətinin kulturologiya elminin tədqiq obyekti kimi ön plana çəkilməsi dövrün zəruri
tələbi kimi əsas prioritetə çevrilir. Paleolit dövründən başlayaraq Qədim Şərqdə ilk insan sivilizasiyalarının
yaranması və inkişafı, Qərbdə antik mədəniyyətin və incəsənətin çiçəklənməsi
dövrlərinin tədqiqi və təsviri,
ilk insan icmalarında yaranmış ibtidai inanclardan başlayaraq Qədim Şərqdə və Qədim Qərbdə formalaşmış
mürəkkəb fəlsəfi cərəyanların təsnifatı, müxtəlif xalqların dini təsəvvürləri ilə bağlı olan mifologiyaların
öyrənilməsi bu dərsliyin əsasını təşkil edir.
Qədim dünya mədəniyyəti və incəsənətinin sonrakı dövrlərin, o cümlədən müasir dövrün mədəniyyəti
və incəsənətinə təsiri olduqca böyükdür. Yüksək İntibah incəsənətinin Leonardo da Vinçi (1452-1519),
Mikelancelo Buonarotti (1475-1564), Rafael Santi (1483-1520) və s. kimi sənətkarları antik sənət
nümunələrindən ilhamlanmış və bəşəriyyəti valeh edən şah əsərlərini yaratmışlar. Uyğun təzahürə şərq
ölkələrində, məsələn, Təbriz Miniatür məktəbi ustadlarının yaradıcılığında da təsadüf etmək olar.
Müasir
Çin, yapon, Tailand, hind sənətkarları min illərlə yaşı olan milli mədəniyyət və incəsənət nümunələrindən
uğurla bəhrələnir, qədim adət-ənənələrin gələcək nəsillərə ötürməyin əhəmiyyətini gözəl dərk edirlər.
Dərslikdə bəşəriyyətin minilliklər ərzində yaratdığı, qoruyub saxladığı, zənginləşdirdiyi,
bir-birinə
verdiyi və gələcək nəsillərə çatdırdığı mənəvi sərvətlərin və dəyərlərin öyrənilməsi və mənimsənilməsi
problemləri müqayisəli kulturologiya baxımından araşdırılır, milli adət və ənənələrin,
dini xüsusiyyətlərin,
beynəlxalq mədəni əlaqələrin, qədim dövrün mədəniyyət və incəsənət abidələrinin tədqiqinə geniş yer verilir.
Dərsliyin müxtəlif qədim sivilizasiyalar və mədəniyyətlərə aid 400-dən çox tarixi-mədəni abidənin
fotoşəkilləri
ilə zənginləşdirilməsi, illüstrasiyalardan hər birinə annotasiya verilməsi onun elmi dəyərini
artırır, tədris prosesinə zəruri əyanilik gətirir.