Kayit dişI İSTİhdam ve mücadele yöntemleri planlama uzmanliği tezi

2.5.4 Kamusal Sistemden Kaynaklanan Nedenler 
Kamu otoritelerinin uyguladıkları idari, mali, düzenleyici ve denetleyici 
politikalarla kayıt dışı ekonomi ve kayıt dışı istihdam yakından ilişkilidir. İş ve 
çalışma hayatındaki bürokratik formalitelerin fazlalığı ve aşırı düzenlemeler, 
kurumlar arasındaki koordinasyon eksiklikleri, denetim sorunları, kamu kesimine 
duyulan güvensizlik ve memnuniyetsizlik, sıklıkla çıkarılan vergi ve sosyal güvenlik 
primlerine ilişkin af ve borçlanma yasaları, sosyal güvenlik ve sağlık sisteminden 
kaynaklanan sorunlardan dolayı kayıt dışı istihdamla etkin mücadele edilememekte 
ve kayıt dışı istihdamın boyutları artmaktadır.

Bürokratik Formalitelerin Fazlalığı:
Bütün ülkelerde çalışma hayatındaki 
bürokratik formalitelerin fazlalığı ve aşırı düzenlemeler kayıt dışı istihdamı 
artırmaktadır. Tescil yaptırmanın ve muhasebe kurallarının karışıklığı, lisans 
sisteminin maliyetli olması, gümrük prosedürlerinin karışıklığı gibi sorunlara neden 
olan aşırı düzenlemeler ve bürokratik formaliteler kayıt dışı istihdamın önemli 
nedenleri arasında yer almaktadır.
72
Birçok çalışmada, fazla yasal düzenlemesi olan ülkelerin daha büyük kayıt 
dışı ekonomiye sahip oldukları belirtilmektedir. Örnek vermek gerekirse, gelişmiş, 
geçiş ve gelişmekte olan ekonomileri içeren 84 ülkede idari düzenleme endeksindeki 
(1-5 arasında) 1 puanlık artışın kayıt dışı ekonomide % 10’luk artışa neden olduğu 
70
ILO, 
‘Women and Men in the Informal Economy: A statistical picture’
, ILO, Employment Sector, 
2002, http://www.ilo.org/public/english/employment/gems/download/women.pdf, s. 43-46 
71
ERDUT Z., 
Esneklik
, Çalışma Hayatında Esneklik Semineri, TİSK Yayın no: 195, 1999, s.210 
72
RENOOY P. et al, 2004, s. 31 

---

65 
görülmektedir.
73
Özellikle kayıt dışı ekonominin ağırlıkta olduğu yoksul ülkelerde 
ağır düzenlemeler ve özlük haklarının zayıflığı yoksulları çalışma hayatından 
uzaklaştırmaktadır. Bu ülkelerde kadınlar, gençler ve düşük nitelikli işçiler aşırı 
düzenlemelerden olumsuz etkilenen kesimlerin başında gelmektedir.
74