Мцяллифдян
Yüklə 4,29 Mb. Pdf görüntüsü
|
~ 127 ~
metala qənaət etmirdi. Metal tutumlar adlanan belə avadanlıqlar nə qədər çox olurdusa, belə maĢınları hazırlayan zavodların plan göstəriciləri bir o qədər yüksək yerinə yetirilmiĢ sayılırdı. Ümumiyyətlə, sovet konstruktor və maĢın hazırlayanları öz vəzifələrini 100% yerinə yetirirdilər. Bu gün də Rusiyanın cənubunda və bəzi MDB ölkələrində 30 il bundan əvvəl buraxılan sovet presləri və əziciləri iĢlədilməkdədir. Ġstənilən Avropa ölkəsi və müasir ölkə Ģərabçısı üçün bu köhnə sovet «tank»larının əsas çatıĢmazlığı onların xeyrindən yüksəkdir. Çünki mütəxəssislərin qeyd etdiyi kimi, «sovet avadanlıq»ları bütün dünyada qəbul edilən klassik üzüm emalı normalarına uyğun deyildir. Belə əzicilərdən və preslərdən istifadə olunması üzümün qabığını dağıtmadan, gilə toxumunu əzmədən, yumĢaq ―nəcib‖ emalını təmin etmir, Ģirəni oksidləĢmədən qorumur, xammalın metalla kobud təmasına səbəb olur. Belə avadanlıqlarda alınan Ģirə çoxlu miqdarda xırda hissəciklərə malik olmaqla, onun duruldul- ması üçün xeyli əlavə güc sərfiyyatı tələb olunur. Bundan əlavə sovet ilkin Ģərabçılıq avadanlıqları yuyulma və dezinfeksiya üçün mürəkkəb olub, zədələyici olması baxımından təhlükəlidir.Bütün bunlar keçmiĢ sovetlər birliyinə daxil olan ölkələrdə mövcud olan avadanlıqların tamamilə dəyiĢdirilməsini labüd edir.Bu baxımdan dünyanın bu sahədə ən qabaqcıl firmalarının istehsal etdiyi avadanlıqlar xüsusi maraq kəsb edir və geniĢ tətbiq olunmaqdadır. TMCI Padovan S.P.A firması(Ġtliya) EPC modelində bir sıra prevmatik preslər buraxır ki, onlarda səbətlərin tutumu mindən 25 min dm 3
oxĢardır. Ġtaliyanın digər firmaları (Bernd, Bocsh, Della Toffola), Ġsveçrənin (Bucher-Guyer AG), AFR-in (Josef Willmes) və Fransanın (Pera) firmaları da pnevmatik preslər istehsal edir. Bernd Bosch (Ġtaliya) firması bütöv salxımın sıxılması üçün bir sıra pnevmatik səbətli preslər buraxır. Sıxılma prosesi mem- brandan keçməklə aparılır və burada təzyiq 0,5-dən 2x10 5 Pa-dək
yüksəlir. Digər Ġtaliya firması olan Defranceski məhsuldarlığı saatda 40-100 ton olan MO 200 pres modelini buraxır. O tamamilə paslanmayan poladdan hazırlanır. Üzüm diametri 700 ml olan
~ 128 ~
lükdən pnevmatik kranla presə yüklənir. Mikroprosessor presin iĢini avtomat idarə edərək 4 presləmə proqramı ilə təmin edir. Üzümü vakuum altında sıxmaq üçün MO-200 presi vakuum nasosla təchiz olunur. Della Toffola (Ġtaliya) firması pnevmatik səbətli preslər istehsal edir. Onlar mərkəzi membranla təchiz olunurlar. Presin fərqli cəhə- ti onda boru tipli membrandan istifadə olunmasıdır. Membranın daxilinə hava vurulduqda o ĢiĢir və sıxılan kütləni paslanmayan poladdan hazırlanan Ģadaralı silindrin bütün səthi boyu sıxmağa baĢlayır. Bütöv salxımın emalından əlavə bütöv gilədən də Ģirə alınması- nın texnologiyası həyata keçirilir. Giləni ayırmaq üçün daraqayırıcı maĢınlardan, alınan gilələri sıxmaq üçün isə səbətli preslərdən istifadə edilməsi tövsiyə olunur. Giləni ayırmaq üçün xaricdə müxtəlif firmalar tərəfindən daraqayırıcılar buraxılır. Garolla firması (Ġtaliya) məhsuldarlığı saatda 1-dən 100 tonadək olan horizontal və vertikal daraqayırıcılar istehsal edir. Diemme firması (Ġtaliya) məhsuldarlığı saatda 13-dən 42 tonadək olan, üzümü aĢağıdan daxil edən vertikal daraqayırıcıların istehsalı üzrə ixtisaslaĢmıĢdır. CMMC Vaslin Bucher (Fransa) firması horizontal daraqayırıcıların 2 modelini ECR 15 və ECR 30 istehsal edir ki, onların məhsuldarlığı uyğun olaraq saatda 15 və 30 tondur. Material Pera S.A. (Fransa) firması horizontal daraqayırıcıların məhsuldarlığı saatda 50 və 80 ton olan 2 modelini buraxır. Blachere (Fransa) firması horizontal və vertikal daraqayırıcılar buraxır. CMMC Vaslin-Bucher (Fransa) firması 1 yaxud 2 sıxıcılı disklə horizontal səbətli preslər istehsal edir. Az məhsuldar preslər bir diskli, böyük tutumlar 2 diskli olur. Preslər poliefir qatranı ərintisindən və ĢüĢə lifindən hazırlanan səbətdən, üzərində 1 yaxud 2 disk yerləĢmiĢ fırlanan mərkəzi vintdən, Ģirə üçün vannadan ibarətdir. Sıxılma prosesi avtomat Ģəkildə həyata keçirilir. Emal olunan xammaldan asılıı olaraq presləmə 2-5 avtomat proqramla yerinə yetrilir. Firmanın preslərinin 1 sıra modellərındə səbətlər iki yaxud üç bölmədən ibarətdir. Ġkibölməli səbətlərdə bir bölmə ~ 129 ~
üzümün yüklənməsi üçün stasionar vəziyyətdə, ikinci (arakəsməli- Ģadaralı) isə fırlanan olub, onda xammalın sıxılması həyata keçirilir. Cecənin boĢaldılması üçün ikinci bölmə boĢaldıcı deĢiklə təchiz olunur. Üçbölməli səbətdə yalnız mərkəzi bölmə fırlanır, kənar bölmələr məhsulun yüklənmə və boĢaldılmasına xidmət edir. Presləmə prosesində Ģirəyə düĢən bərk hissəcikləri ayırmaq üçün, preslər əlavə ələkli slindr filtrlərlə təchiz oluna bilər. Səbətlərin tutumu 250 kq-dan 25 min kq arasında dəyiĢir. Presin orta iĢ vaxtı belədir: doldurulma 0,25-dən 2 saatadək, boĢaldılma 5-dən 10 dəqiqəyədək. Yuxarı təzyiqli səbətli presləri Zambelli firması (Ġtaliya) istehsal edir. AĢağı təzyiqli Vertikal səbətli preslər Angelo e Tallio Bosselo S.n.c. (Ġtaliya) firması hazırlayır. Diemme firması (Ġtaliya) hidravlik ötürməli T10 markalı səbətli pres istehsal edir. Presin səbəti paslanmayan poladdan 4000 dm 3
100-130 dəq müddətində 2 mərhələdə gedir- zəif sıxılmaqla (0,1- 0,3MPa) özbaĢına axılmla Ģirənin ayrılması və 0,5-0,7 MPa təzyiqdə sonuncu sıxılmaqla ayrılmadır. Bucher-Guyer AG (Ġsveçrə) firması hidravlik səbətli LHP və SP tipli tutumu 800-dən 4000 dm 3 -dək olan preslər buraxır. Son vaxtlar pnevmatik (membran) səbətli preslər geniĢ tətbiq olunmağa baĢlanılmıĢdır. Sintetik materialdan (elastomer) hazır- lanan membrandan və küləklənən sıxılmıĢ havadan istifadə olun- ması hesabına sıxılan kütləyə təzyiq bərabər səviyyədə ötürülür və nəticədə salxımın bərk hissələrinin dağılması baĢ vermir. Bu preslərdə Ģirənin götürülməsi, preslənən kütlənin doldurulduğu yarımslindr bölməsinin divarında yerləĢən Ģadaralı novun köməyilə aparılır. Bu tip preslərdən alınan Ģirənin keyfiyyəti digər səbətli preslərlə müqayisədə daha yüksəkdir ki, bu da təzyiqin bütün radiuslar üzrə paylanması ilə əlaqədardır (Ģəkil 4.12). Yüklə 4,29 Mb. Dostları ilə paylaş:
|