Filologiya
məsələləri, №4, 2017
409
Müsahibədə jurnalistikaya təbliğat vasitəsi kimi baxıldığı da vurğulanır və
bu barədə Faiq Hüsiyevin rəyi öyrənilir. Müsahib bildirir ki, jurnalistika
ictimai rəyi formalaşdıran sosial institut olaraq demokratik şəkildə fəaliyyət
göstərməli, jurnalistlər təbliğatçıya və təşkilatçıya çevrilməməlidirlər. Çünki
əgər belə bir hal baş verərsə, o zaman jurnalistika biznes marağından və
korporativ maraqdan başqa bir şey ola bilməz: “Cəmiyyətin ənənəvi güvənc
yeri olan mətbuat bufer rolunu itirirsə, fikir müxtəlifliyi yeknəsək-monoton
çalar alırsa, demokratik cəmiyyətin əsas sütunu sayılan söz azadlığı
maddiyyat buxovlarında sıxılırsa, bunun günahını ancaq iqtisadi böhranda və
korporativ maraqlarda axtarmaq lazımdır”(5).
Həqiqətən də, Faiq Hüsiyevin bu fikri jurnalistikanı xarakterizə edən və bu
gün çox aktual xarakter daşıyan dəyərli ifadədir.
Bu gün jurnalistikanın qarşısında duran mühüm problemlər də
söhbətin mövzusu olub. Suala sistemli şəkildə cavab verən qonaq qeyd edib
ki, bu sualın cavabı çox dərindir. Müsahibin fikrinə görə, ilk problem
jurnalistlərin sırf xidməti personala çevrilməsidir. Problemlər sırasında
peşəyə hörmət indeksinin aşağı düşməsinin, həmçinin bəzi hallarda peşə
məsuliyyəti anlayışının itməsinin də olduğunu qeyd edən F. Hüsiyev belə
düşünür ki, kimliyindən asılı olmayaraq, heç bir halda jurnalist sensasiya
xatirinə dövləti maraqları zərbə altında qoymamalıdır. Əməkdar jurnalist
bunu da əlavə edib: “Ən böyük problem isə məncə qələm əhli arasında peşə
həmrəyliyinin olmamasıdır. Dəyərlərin təhrif olunması, elementar
etik normaların yoxluğu da problem kimi ortalıqdadır”(5).
Jurnalist adı altında jurnalist rolunu ifa edən şoumenlərin, mü-
ğənnilərin, biblioqrafların, və daha başqalarının hal-hazırda jurnalistlik
vəzifəsini icra etməyə çalışmaları müsahibi narahat edən əsas məsələlərdən
biridir. F. Hüsiyevin rəyinə əsasən, belə hallar auditoriyaya, cəmiyyətə
birbaşa öz mənfi təsirini göstərir: “Sifarişlə hərəkət edən bu ordunun məq-
sədyönlü şəkildə bir məcraya yönəlməsi ölkəmiqyaslı auditoriyanı əsaslı
şəkildə bayağı zövqə və primitiv düşüncəyə kökləyir. Güclü, ağıllı və
istedadlı jurnalistlərin potensial təhlükə mənbəyi hesab edilməsi onların
sıradan çıxarılmasına, susdurulmnasına səbəb olur”(5).
Müsahib həm də bildirib ki, biz milli mətbuatımız yarandığı gündən etibarən
xalqımızın milli təfəkkürünü formalaşdıran ziyalılarımızdan, jurnalistika ilə
zaman-zaman məşğul olaraq gələcəyimizin inkişaf konturlarını cızan, bizim
üçün ilk demokratik dövlət quran, ədəbi dil normalarımızı yaradan peşəkar,
dahi insanlardan örnək götürməliyik.
Sonda televiziyamızın inkişafının yollarını açıqlayan əməkdar
jurnalist fikirlərini belə yekunlaşdırıb: “İndi Azərbaycan tamaşaçısının dün-
ya telekanallarına sərbəst şəkildə baxdığı bir zamandır. Dövlətimizin dina-
mik inkişafa qədəm qoyduğu bir dövrdür. Azərbaycanın dünya miqyasında
Filologiya məsələləri, №4, 2017
410
imicini artdığı bir zamandır. Azərbaycanın dünya miqyasında imicinin
artdığı bir tarixi mərhələdə jurnalistlərimiz yeni çağırışlara hazır
olmalıdırlar”(5).
Göstərilən nümunələrdən də aydın olduğu kimi, bu gün ənənəvi
jurnalistikada, qəzetlərdə dərc olunan əksər analitik səciyyə daşıyan
müsahibələrin informasiya mənbəyi internet portallarıdır. Elə qəzetlərin
sonunda göstərilən informasiya qaynaqları da bunu bir daha təsdiq edir. Belə
ki, “525 ci qəzet”in səhifələrinə nəzər salsaq, görərik ki, informasiya
mənbəyi kimi, “Trend”, “APA”, “AzərTac”, “Olaylar” informasiya agentlik-
ləri, “Yeni Azərbaycan” qəzetində isə, “AzərTac”,“APA”, “Azadinform” və
“SİA” xəbər agentlikləri informasiya qaynağı olaraq göstərilir. Bu, bütün
qəzetlər üçün səciyyəvidir. Belə nümunələrə, internet portallarından intensiv
istfadəyə qəzetlərin demək olar ki, əksər nömrələrində rast gəlmək mümkün-
dür. Həmin təhlili müsahibələr aktual mövzulara həsr olunur və insanlarda
ictimai rəy formalaşdırmağa çalışır. Müəyyən nöqsanlar və çatışmazlıqların
olmasına baxmayaraq, yazılanlar və nümunələr bir daha sübut edir ki,
müsahibə janrı istər ənənəvi, istərsə də yeni medianın prioritet janrıdır.
Ədəbiyyat
1. C. Məmmədli, Jurnalistikanın nəzəriyyəsi və təcrübəsi, Bakı, 2012, səh.
324
Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Sayı : 22 Yıl :
2007/1, səh. 123-149.
Тетрычный А. А. Аналитическая журналистика: познавательно-
псикокологический
подход. М., 1998, стр.8.
Alan Knight, Journalism 2.0.
5. “Yeni Azərbaycan” qəzeti, 7 noyabr, 2016-cı il
6. “525 ci qəzet”, 27 oktyabr, 2016-cı il.
7. http://m.lent.az/news/181151, A. Aslanov.
Гюней Фридунбекова
Интервью-анализ в интернет порталах
и его использование в газетах
Резюме
Интернет, как средство общения, появившийся в конце ХХ века, охва-
тил весь мир, развился и распространился в каждой сфере человеческой
деятельности. В последние десятилетия в Азербайджане, так же как и
во всем мире, интернет журналистика получила широкое развитие. С
развитием интернета, традиционная журналистика отошла на второй