Filologiya
məsələləri, №4, 2017
407
Beynəlxalq Teatr konfransının ölkəmizdəki mutikultural dəyərləri diqqətə
çatdırması ilə bağlıdır. Analitik səciyyə daşıyan bu müsahibənin informasiya
qaynağı ölkəmizin
aparıcı agentliklərindən biri olan Azərtac informasiya agentliyidir.
Məlumdur ki, noyabrın 7-si və 8-də Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi,
Teatr Xadimləri İttifaqı və Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının
təşkilatçılığı və Bakı Beynəlxalq Multikulturalizm Mərkəzinin dəstəyi ilə
“Multikulturalizm və teatr” mövzusunda IV Beynəlxalq Teatr konfransı
keçirilmişdir. Bu səbəbdən, konfransın Təşkilat komitəsinin rəhbəri,
mədənyyət və turizm nazirinin müavini Ədalət Vəliyevlə artıq ənənə halını
almış söhbət aparılıb. Söhbətin əsas mövzusu teatr forumunun əhəmiyyəti,
Azərbaycan teatrının beynəlxalq əlaqələrin genişlənməsinə töhfəsi, eləcə də
bu qəbildən olan beynəlxalq layihələrin ölkəmizin mədəni həyatında rolu
barədədir.
Ümumilikdə, müsahibəyə nəzər salsaq, müəyyən nöqsanların
olduğunu görə bilərik. Belə ki, müsahibə vasitəsilə öz ideyasını
gerçəkləşdirməyə çalışan jurnalist sualların verilmə tərzində yalnışlığa yol
vermişdir. Məsələn, bəzən bir neçə sualı bir dəfəyə verdiyi üçün alınan
nəticə də qənaətbəxş deyil. Çünki müsahibənin qızıl qaydalarına əməl
olunmur. Məlumdur ki, müsahibə zamanı 1 dəfəyə 2 sual və ya yüklənmiş
suallar vermək uğursuz addımdır. Elə jurnalistin ilk sualı da məhz bu
qəbildəndir: “Ədalət müəllim, Azərbaycan teatr ictimaiyyəti IV Beynəlxalq
Teatr Konfransının ərəfəsindədir. İstərdik ki, söhbətimizin əvvəlində ötən 3
teatr forumu ilə bağlı fikirlərinizi eşidək. İlk dəfə Bakıda belə bir konfransın
keçirilməsi ideyası necə yarandı, o zaman bu təşəbbüsün davamlı olacağına
inanırdınızmı?”(6). Müsahibin verdiyi cavab sualın yalnız ikinci hissəsini
əhatə edir və belə başlayır: “Bakı Beynəlxalq Teatr Konfransı Azərbaycan
Respublikası Prezidenti İlham Əliyevin 2009-cu il 18 may tarixli Sərəncamı
ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan teatrı 2009-2019-cu illərdə" Dövlət
Proqramı"na uyğun olaraq keçirilir”. Və bütünlükdə cavab 2006-cı ildən baş-
layaraq 2010-cu ilədək Dövlət proqramında sadalanan və həyata keçirilən
çoxsaylı tədbirlər haqqındadır. Daha sonra isə noyabrın 7-də keçiriləcək IV
Bakı Beynəlxalq Teatr Konfransının keçiriləcəyi məkan barədə, iştirakçı
ölkələr və tədbirə qatılacaq qonaqların sayı barədə və s. haqqında məlu-
matlar verilir.
Müsahibənin növbəti sualına nəzər salaq: “Son zamanlar dünya teatr
prosesində belə bir meyil müşahidə olunur: əsər teatrda yaranır, teatrın öz
qüvvəsi ilə hazırlanır və oynanılır. Lap antik teatr dövründə olduğu kimi.
Bunu II Şəki Beynəlxalq Teatr Festivalında bəzi kollektivlərin tamaşalarında
da gördük. Bu barədə nə deyə bilərsiniz?”(6).
Filologiya məsələləri, №4, 2017
408
Əvvəla, qeyd edək ki, sualda qeyri - dəqiqlik var. Sualın birinci
hissəsində teatr tamaşalarının teatrın öz qüvvəsi ilə hazırlandığı söylənir və
sual “ Bunu... bəzi kollektivlərin tamaşalarında da gördük” deyə tamamlanır.
Hesab edirəm ki, bir teatr tamaşasının teatrın öz qüvvəsi ilə hazırlandığını
tamaşaya baxmaqla müəyyən etmək olmaz. Bunu müəyyən edən şərtlər
başqadır. Bu səbəbdən fikrin: “Bunu... bəzi kollektivlərin tamaşalarının
hazırlanmasında da gördük” şəklində ifadə olunmasını daha düzgün hesab
edirəm. Verilən cavab da sualı tam əhatə etmir. Geniş şəkildə ifadə olunmuş
kimi görünən cavab əslində 2 - 3 cümlədə natamam şəkildə cavablandırılıb:
“İstənilən səhnə əsəri teatrda doğulur, rejissorun laboratoriyasında dəyişikliyə
məruz qalır. Razılaşıram ki, bu, hər zaman uğur gətirmir, amma bir qayda
olaraq, bu proses baş verir. Hər bir teatr mövzunu özününküləşdirməyə çalışır.
Bu mənada pyeslər teatrda yaranır və aktyorlarla yaşamağa başlayır”(6).
Cavabda “tamaşaların teatrın öz qüvvəsi ilə necə hazırlanması” barədə geniş
məlumat verilə bilərdi. Dinləyici bu cavabdan heç bir məlumat əldə edə
bilmir. Müsahibənin digər sualları və suallara verilən cavablar da qismən
qənaətbəxşdir.
“Yeni Azərbaycan” qəzetinin 7 noyabr 2016-cı il tarixli nömrə-
sindəki analitik müsahibəyə isə “ASSA news” informasiya portalında rast
gələ bilərik. Müsahibə Azərbaycan Radiosunun 90, Azərbaycan Televi-
ziyasının 60 illik yubileyi münasibətilə ömrünü teleradio sahəsinə həsr etmiş
Azərbaycan Televiziyasının Teleradio Akademiyasının rektoru, Əməkdar
Jurnalist, Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Faiq Hüsiyevdən alınıb.
Müsahibədə jurnalistikamızın bu günü, problemləri, televiziyamızın inkişaf
yolu kimi dəyərli məqamlar təhlil olunur. Müsahibə ilə tanışlıqdan sonra
təcrübəli bir şəxsdən bu sahə üzrə kifayət qədər yararlı informasiyalar almaq
mümkündür. Müsahibənin ilk sualı televiziyamızın müasir standartlara cavab
verməsi ilə əlaqədardır: “Faiq müəllim, sizcə qocaman teleradiomuz zamanla
ayaqlaşa bilirmi?”(5)
Ömrünün 23 ilini Azərbaycan Televiziyasına həsr edən Faiq Hüsi-
yevin cavabından da aydın olduğu kimi, hal-hazırda televiziyamız regional
miqyasda heç kəsdən geri qalmır, ölkə daxilində isə hətta öndədir. Dövlət
kanalı olan AzTv-ni “yüksək əyarlı peşəkar telekanal adlandıran müsahib
bildirir ki, milli teleradiomuz da müasir ənənələrə sıx bağlıdır və mənəvi
dəyərlərə sədaqət, milli özünüdərk, eləcə də azərbaycançılıq ruhu ana
televiziyamızın hər bir verilişində hiss olunur. Müsahib həm də qeyd edib:
“Müasir trendlərə meyl, zamanla ayaqlaşma önəmli əhəmiyyət kəsb etsə də
millilik hər bir yanaşmanın fövqündə durmalıdır. Hər gün dəyişən dünyamız,
ümumilli maraqlar və dövlətçilik ideologiyasının qorunması baxımından
bəzən subyektiv yanaşma nümayiş etdirmək çox önəmlidir”(5).