S m d V a h i d. Nec Mirz B x liy ? Mü llim Mirz B x liy ?
M i r z M h m m d l i. B li, haman Mirz B x liy .
S m d V a h i d. B n buna h rgiz razı olmam.
M i r z M h m m d l i (t ccüblü). Nec y ni razı olmazsan? H l s n n çis n?
S m d V a h i d. B n qalıyorsa, Gülbaharı Hüseyn ahid verm li.
M i r z M h m m d l i (sa lini fırladır). P h-p h-p h, buna bax s n allah! Bu
da biz mü t ri tapdı.
3 h r a b y i m. Ay balalarım, siz bel m nim canım qurban, bir m n deyin görüm,
o dediyiniz adamlar kimdil r? Yax ımı adamdılar, n çidirl r?
R ü s t m b y. Ana, m n dediyim Aslan b y çox yax ı adamdı; özü d keç n il yurist
d rsi oxuyurdu, sonra pe iman oldu, vastoçni fakultet girdi. ndi ist yir mal h kimi
olsun.
Z h r a b y i m (S m d Vahid ). Bala, s n dediyin adam kimdi, n çidi? Bir qullu u
varmı?
S m d V a h i d. Ana, Hüseyn ahid bizim g nc dibl rimizd ndir, özü d xeyriyy
m kt bind d biyyat d rsi mü llimidir.
Mirz M h mm d li ba ını bulayır.
M i r z M h m m d l i. P h-p h-p h! El bizim g nc dibimiz skik idi. Allah
b d n z rd n saxlasın. (Hirsli). A ki i, m n bilmir m dib n di, axır ey?
R ü s t m b y. Qarda larım, m n sizd n xahi edir m ki, h r n el m k ist yirsiniz,
m sl h tn n v a ıl ucuynan el yin. Onu siz g r k bilmi olasınız ki, o ey ki,
mehribançılıqnan v m sl h tn n a ar, dava-qalmaqalnan a maz. Gen d deyir m ki,
Gülbahar bizim bacımızdı, g r k biz üçümüz d s y, t la ed k ki, bacımız b db xt
olmasın. O axı heyvan deyil ki, yapı aq lind n, kim ki ist yirik--ver k. S n bir söz
deyirs n, m n bir söz deyir m, o bir söz deyir. Qarda larım, bel likn n bir m tl b hasil
olmaz. Qız hazır, bax, o qapının dalındadı ( lini iç ri qapıya uzadır), ça ıraq bu saat
özünd n sual el y k ki, gör k meyli kim di? Aslanb y ist r, Aslanb y ged r, Mirz
B x liy ist r, Mirz B x liy ged r, Hüseyn airdi-n di, onu ist r, ona ged r.
S m d V a h i d. Bel m sl h t qar ı b n bir söz söyl m m.
R ü s t m b y (Mirz M h mm d liy ). Niy dinmirs n, M h mm d li?
M i r z M h m m d l i. Özünüz bilin, m nim i im yoxdur.
Rüst m b y durur, qapıdan Gülbaharı ça ırır. G ü l b a h a r girir iç ri.
Z h r a b y i m (Gülbahara). Bala, Gülbahar, g l otu yanımda, durma ayaq üst .
R ü s t m b y. Gülbahar, keç otu v qulaq as, gör n deyir m. Biz bu saat s nin
bar nd danı ırdıq. Sözün açı ı budur ki, s ni üç adam ist yir: biri Aslanb ydi, biri
Mirz B x lidi, biri d Hüseyn ahiddi.... ndi s n d fikirl , allaha ükür, yek qızsan,
d xi s ni öyr tm k lazım deyil. Q lbin kim yapı ır, ona da get; bizim heç sözümüz
yoxdu. Aslan b y m nim dostlarımdandı, özü d intelligentdi; b lk görmü , ya e itmi
olasan. Mirz B x li v Hüseyn ahid d mü llimdirl r, amma m n onlara yax ı b l d
deyil m. Özün bil, fikirl v cavab ver.
Gülbahar dinmir.
Z h r a b y i m (Gülbahara). Bala, niy dinmirs n?
G ü l b a h a r (Rüst m b y ). Dada , vv l bu ki, s n dediyin adamların
heç birin m n
b l d deyil m v qaldı ki, sizin m nim bar md çalı ma ınız b sdir; çünki m n bilir m
ki, m n bir k si xo lasam da, s n razı olsan, M h mm d li dada ım razı olmayacaq;
M h mm d li dada ım razı olsa, s n izin verm y c ks n; h r ikiniz d xo lasanız,
S m d dada ım b y nm y c k. Bir yadınıza salın, görün indiy kimi m nim üstümd siz
üç qarda ın neç d f dava-m r k sin qon ular yı ı ıb tama aya. Yox-yox, m n heç
k s getm k ist mir m. Ka siz bir-birinizn n yola gedin. (Durub çıxır gedir).
Mirz M h mm d li g lib oturur yerind .
R ü s t m b y. bel olan sur td m n m sl h t görür m ki, bir sur td ki, Gülbahar
biz dediyimiz adamların heç birin b l d deyil, sabah ax am g r k ki, c miyy ti-
xeyriyy nin zasedaniyasıdır, özü d növb t gör g r k bizim ev yı ı alar. Aslan b y--
nec ki, üzv zasedaniyaya g l c k. G r k hesabnan mü lliml rd n d olalar; çünki
proqramlar bar sind mü lliml rd n cavab ist yibl r. G r k onlardan ikay t d var.
Xülas , onlar g r k g l l r zasedaniyaya. Gülbahar da ist y r, çıxar onlarnan tanı olar.
M i r z M h m m d l i (sa lini oynadır). B li, ist r, çıxar, onlarnan tanı olar....
R ü s t m b y. N eybi var, çıxmaz, qapının arasından baxar, hamısını gör r.
S m d V a h i d. zdivaci-niyy t edib, to rudan-to ruya mülaqatda bulunmaq, z rr
q d r eyb tör tm z, z nnind y m.
M i r z M h m m d l i (hirsli, S m d Vahid ). Allah xatirin , öz dilind danı ,
pey mb r xatirin , öz dilind danı !
Çöl qapı taqqıldayır.
R ü s t m b y. Kims n? G l!
Daxil olur T e y m u r b y, qoltu unda papka; Z hra b yim üzünü tutur o t r f ki, T
e y m u r b y görm sin.
T e y m u r b y. S lam leyküm.
R ü s t m b y. Ay leyk ss lam, Teymur b y. G l yl .
T e y m u r b y. Yax ıdı, ged c y m.
ç ri otaqdan Z i v r x a n ı m çıxır, Teymur b y l verir.
Z i v r x a n ı m (gül -gül ). A, zdravstvuyte, Temur bek!
T e y m u r b y (Ziv r xanımın lini öpür). Zdrastvuyte, Zivar xanum!
Teymur b y d Ziv r xanım da otururlar Rüst m b yin yanında. Mirz M h mm dd li
acıqlı baxır bunlara. Teymur b y papkanı açır, ka ızları aralayır, sonra üç ka ız qoyur
Rüst m b yin qaba ına; bu da ka ızlara qol ç kir, verir Ziv r xanıma, o da qol ç kib,
verir Teymurb y . Teymur b y d yı ı dırır, qoyur papkaya.