Microsoft Word anamin kitabi

R ü s t   m    b   y (çox ucadan Mirz  M h mm d liy ). Axmaq-axmaq danı ma! 

M i r z     M   h   m m   d   l i (bu da ucadan). Danı aca am! 

S   m   d    V a h i d (bu da ucadan).  d bsizl r!  v t,  d bsizl r! 

    

(Üçü d  bir-birin  çox hirsl  baxa-baxa çıxıb gedirl r. Z hra b yim tez durur aya a v  

o lanlarının dalınca yalvara-yalvara). 

 

Z   h r a    b   y i m. Siz  g l n qada-bala m n  g lsin, ay balalarım, sava mayın! 

(Qoltu undan bayazını çıxardıb, qalxızır yuxarı. O lanları uzaqla ıb yox olandan sonra 

qayıdıb oturur yerind . Bayazını yen  qoyur qoltuq cibin  v  d rin fikr  gedir). 

 

P   r d     s a l ı n ı r.  

 

 

 

 

ÜÇÜNCÜ M CL S 

 

 

Rüst m b yin kabineti. Z hra b yim v  Gülbahar oturublar öz yerl rind . Qapıda 

durublar Q nb r, Qurban v  Zaman. 

    

Q   n b   r. Xanımlar, biz m tt l qaldıq, bilm dik bu mal h kimind n qoyunlara dava 

olacaq, ya yox?! 

G ü l b a h a r. Niy  gedib soru mursan? 

Q   n b  r.  Xanımcan, bilmir m harda olur. 

G ü l b a h a r. Rüst m dada ım bil r. Niy  t l sirsiniz, gözl yin g lsin, soru un. 

Q u r b a n. Xanımcan, qoyunlardan nigaranıq. 

G ü l b a h a r. Q nb r, dün n s n mal h kiminn n danı anda m n qulaq asırdım; 

qoyunların adı çox m z li idi. Nec , nec ? Qumral qaragöz? (Gülür). 

 

Çobanlar utanırlar v  ba larını a a ı salırlar. 

     

Q   n b   r. Xanımcan, bizim sürüd  yüz  lli qoyun var, hamısının  lahidd  adı  var; nec   

ki, bir m clisd  yüz  lli adam ola, h r sinin d  ayrı-ayrı adı ola.    (Gülbahar gülür. Z hra 

b yim qulaq asır). Bu adları qoyunlara biz ondan ötrü qoyuruq ki, qoyunlar h mi  

n z rimizd  olsun v  onların birisi sürüd n çıxmı  olsa, o d qiq  bil k v  dalıyca olaq. 

ndi, m s l n, m nim qoyunlarımı   g tir l r m nim gözümün qaba ına v  imtahan üçün 

sürüd n bir qoyun çıxardalar; m n sürüy  bir bel c  baxan kimi (gözünü dolandırır o 

t r f-bu t r f ) bil c y m ki, m s l n, çal  br  qoyun sürüd n çıxıb: ya o urlayıblar, ya 

canavar da ıdıb. 

G ü l b a h a r (Q nb r  yavıqla ır). Dayan, dayan. Q nb r, s n allah bir m ni ba a sal. 

Çox  c b, indi, m s l n, tutaq ki, bir saatlı a sürünü g tiribl r bura, s n d  baxırsan. Axır 

bu üç qoyun deyil, be  qoyun deyil. Özün deyirs n yüz  lli qoyundu; özü d  canlı 

heyvandı, bir yerd  duran deyil; qarı qa kimi qayna ır bir-birin . S n n  tövr bil c ks n 

---

ki, bunun içind n hansı qoyun yoxdu. Hamısı da bir-birin  ox ayır. S n allah, Q nb r, 

na ıl el . 

 

Çobanlar gülü ür. 

    

Q   n b   r. Xanımcan, bax, m s l n, Qurban gedir durur qoyunların bir t r find , Zaman 

da gedir durur bir t r find --ki, qoyunlar da ılmasın.--Alıram a acı  lim  (Qurbanın 

lind n çoma ı alır) v  ba layıram qoyunları yoxlama ı: qara k r , tayın görm k g r k; 

qumral k r , tayın görm k g r k; sarı kür , tayın görm k g r k, qumral kür , tayın 

görm k g r k; b nöyü  k r , tayın görm k g r k; qumral  br , tayın görm k g r k; a  

qaraüz, tayın görm k g r k;  b nöyü   br  kür , tayın görm k g r k; sarı k r , qara 

k r , çal k r , a  k r , boz qumral k r , hanı boz qumral k r ?  d , Qurban, hanı boz 

qumral k r ?  d , Zaman, yoxdu boz qumral k r ; Zaman, Qurban, Salman, boz qumral 

k r  yoxdu. (Bayatı havası il  oxuyur). Çal k r , maral k r , haradasan boz qumral k r , 

boz qumral k r , boz qumral k r  ... ey vay ... ey.... 

    

(Çobanlar gülür, Gülbahar da heyran-heyran baxır v  d smalı il  gözünün ya ını silir).  

 

G ü l b a h a r. Q nb r, indi s n bildin boz qumral k r  yoxdu? 

Q   n b   r. B s nec  bilm dim? Bildim ki, boz qumral k r  yoxdu. 

G ü l b a h a r.  ndi n  el y c ks n? Qoyun sürüd n yox olanda n  el yirsiniz? 

Q   n b   r. Xanımcan, bizim qoyunçuluq bir t r fd n göz l pe di. H mi  g zdiyimiz 

v  ya adı ımız yerl r, ç m nl r, lal li v  çiç kli da lar, da lar; içdiyimiz n dir? Bulaq 

suları v  pak qoyun südü. Amma bu heyvanın yox olma ı, üzd niraq, el  bir d rddir ki, 

el  bil, bir külf td n bir övlad yox olub. 

G ü l b a h a r. Y ni çoxmu d rd el yirsiniz? 

Q   n b   r. Xanımcan, el  olur ki, a layırıq da; çünki söz bir qoyunun qiym tind  deyil 

ki, üç, ya be  manatdı. Amma dey nd  ki, boz qumral k r  yoxdu, el  bilirik bu boz 

qumral k r  bizim qarda ımız idi, yainki bir  ziz yolda ımız idi. Xanımcan, and olsun 

allaha, keç n ay sarı  br  k r ni canavar da ıdanda Zaman bir gün ax ama kimi tüt k 

çaldı, m n ax ama kimi bayatı deyib a ladım. 

 

(Qolu il  gözünün ya ını silir). 

 

Gülbahar d smalını basır gözün , girir iç ri ota a. Rüst m b y çöld n girir iç ri. Z hra 

b yim d  gedir iç ri ota a. 

 

R ü s t   m   b   y (Q nb r ). Q nb r, h l  buradasınız? 

Q   n b   r. A b y, el  davadan ötrü qaldıq, bilm dik mal h kiminn n qoyunlara dava 

olacaq, ya olmayacaq? 

R ü s t   m   b   y. Niy  gedib soru mursan? Mal h kiminin evi bazar ba ında, 

karvansaranın yanında, Hacı Qasım b yin evind dir. Get hambaldan-zaddan soru , tap. 

M tt l olmuyun, gedin. 

 

Q nb r v  çobanlar çıxırlar. Rüst m b y yazıya m

ul olur. Çöl qapıdan girir iç ri M i r 

z     M   h   m m   d   l i, dalınca bir h a m b a l. Mirz  M h mm d li gedir kitablarını 

---

yı ı dırır sandı a ki, versin hambala. Z   h r a   b   y i m, qorxa-qorxa ba ını qapıdan 

uzadır iç ri v  Mirz  M h mm d linin yı ma ını gör nd , g lib durur onun yanında. 

    

Z   h r a   b   y i m. Bala, bunu hara yı ı dırırsan? (Mirz  M h mm d li cavab vermir v  

kitablarını yı ı dırır). Olmaz, olmaz! Dey s n buradan köçm k ist yirs n? Qoymanam, 

qoymanam, özümü öldürr m! (Qoltu unu e l yir, bayazını çıxardır). Olmaz, köçm k 

olmaz! Siz burda hamınız bir yerd  yazılmısınız, ayrıla bilm zsiniz; yoxsa vallah ba rım 

çatlar! (Üzünü çönd rir Rüst m b y )). Rüst m, bala, qoyma getsin. Burada hamınız bir 

yerd  yazılmısınız, qoymanam ayrılasınız. 

 

 

Çöl   qapıdan S   m   d   V a h i d,   dalınca bir hambal   girirl r   iç ri; S m d Vahid d  

g lir, kitablarını yı ı dırır. 

 

Z   h r a   b   y i m (S m d Vahid ). S m d, bala, s n n  qayırırsan? Niy  bunları 

yı ı dırırsan? Yoxsa s n d  köçm k ist yirs n? Buy, evim yıxıldı! Aman allah, m nim 

ba ıma kül  l nsin! Allah, m ni öldür, öldür, öldür! (A laya-a laya girir iç ri). 

 

Mirz  M h mm d li v  S m d Vahid Z hra b yim  qulaq verm yib yı ı maqdadırlar. 

Bu heynd  çöl qapıdan girir iç ri S e n z o r  M i r z    C   f   r b   y, yanında bir n f r  p 

o l i s  m   m u r u  v   i k i   n   f   r  p o l i s   f   r r a   ı. Üç qarda  ç kilib dururlar öz 

yerl rind , hamballar ç kilir k nara.  ç ri otaqdan, qapının arasından G ü l b a h a r baxır 

v  çöl qapıdan 

Q   n b   r  baxır. 

    

S e n z o r. H z rat, hökum tin q rardadı mocibinc  biz t yin olunmu uq ki, burada üç 

qarda ın, y ni (papkasından bir ka ız çıxarıb baxır) Rüst m b y, Mirz  M h mm d li v  

S m d Vahidin m nzilini axtaraq, kitabxanalarını müayin  ed k, siyahiy  götür k, 

m zmunlarını bil k v  hökum t  çatan b zi  ayiatı t fti  v  t hqiq edib, bu bar d  

b ratülqovl yazaq v  hökum tin ba  senzorxanasına pi n had edib, biz  müh vv l olunan 

m muriyy ti s daq tl  yerin  yetir k. Burada olan  xasdan xahi  olunur ki, n  bir yer  

t rp nsinl r v  n  d  buraya sair bir adam qoysunlar. 

R ü s t   m   b   y. B li, n  sözümüz ola bil r. 

M i r z     M   h   m m   d   l i.  xtiyar sahibisiniz. 

S   m   d   V a h i d.  ay d bel  icab ed r. 

S e n z o r. C nab Rüst m b y, Mirz  M h mm d li v  S m d Vahid....  (ka ıza baxa-

baxa) xahi  edir m familiyanızı da buyurasınız. 

R ü s t   m   b   y. Rüst m b y  bdül zimof. 

M i r z      M   h   m m   d   l i. Mirz  M h mm d li x l fi-m rhum A a  bdül zim. 

S   m   d   V a h i d.  bdül zimzadeyi S m d Vahid. 

S e n z o r. Xub, sizd n g r k pünhan olmaya ki, sizin bir para b dxahlarınız hökum t 

n z rind  sizi bel  q l m  veribl r ki, siz üç qarda  söz bir v  h mfikir olmusunuz ki, 

vv la, Rusiya islamlarını Türkiy  dövl tin  t r f ç kib, ittihadi-müslimin c miyy tin  

i tirak ed siniz. Saniy n, axır zamanlarda Az rbaycanda  m l  g l n Hübbi-v t n v  

d mi-m rk ziyy t firq sinin amalı yolunda çalı maqdasınız ki, bir t r fd n Qafqaz 

Az rbaycanını, dig r t r fd n  ran Az rbaycanını--ki, ibar t olsun T briz, Tehran, Gilan, 

---