201
dedi
775
. 9.
“And olsun ki, (Muhəmməd əleyhiissəlam Cəbraili öz həqiqi
surətində) başqa bir dəfə də (merac vaxtı) görmüşdü; (Yeddinci göydəki)
Sidrətül-müntəhanın yanında. (Mələklər, şəhidlər və müttəqilər məskəni
olan) Məva cənnəti onun yanındadır”. (ən-Nəcm 13-15). Sidrətul
Muntəha göyün üstündə olduğu sabitdir.
Adəm - Əleyhissəlam -
In Girib Çıxdığı Cənnət Əbədiyyət Cənnəti
Deyildir Deyənlərin Dəlilləri: 1. Allah əbədiyyət Cənnətinə girməyi
bütün Rəsulların dili ilə açıqlamışdır. O, girmək zamanı da hələ
gəlməmişdir. Allah kitabında Cənnəti bir çox vəsflərlə vəsfləndirmişdir.
Sonradan bu şeyləri dəyişməsi isə mümkün deyildir. 2.
Allah müttəqilər
üçün hazırlamış olduğu Cənnət əbədi qalmaq yurdudur. Oraya kim girərsə
bir daha oradan çıxmaz. Lakin Adəm
– əlehissəlam – girdiyi Cənnətdə
qalmamışdır. Allah Cənnəti salamtlıq yurdu olaraq anmışdır. Oranı əmr,
nəhy (qadağa), imtahan yurdu olaraq anmamışdır. Lakin Adəm
–
əlehissəlam – o, yerdə ən böyük imtahana məruz qalmışdır. 3. Allah oranı
içində əbədiyyən Allaha üsyan olunmayacaq bir yurd kimi anmışdır.
Lakin Adəm
– əlehissəlam – girdiyi Cənnətdə Rəbbinə asi olmuşdur.
Allah Cənnəti qorxusuz, kədərsiz, üzüntü olmayan bir yurd kimi anmışdır.
Lakin
Adəm və Həvva – əlehimussəlam – ın qorxu və üzüntü hiss etdikləri
məlumdur.
Darus Səlam olduğu halda, Adəm və Həvva
– əlehimussəlam
– orada fitnə (imtahandan) səlim olmamışdır.
Darul Qərar olduğu halda
onlar orada qərar tutmamışlar. Oraya girənlər haqqında:
“Onlara orada
(Cənnətdə) heç bir yorğunluq (zəhmət) üz verməz. Onlar oradan çıxan
da deyillər. (Cənnətdə əbədi qalacaqlar)”. (əl-Hicr 48). Adəm və Həvva
–
əlehimussəlam – isə oradan çıxmışlar. Yenə orada boş, faydasız şeylərin
(yalan) olmadığı, günahların olmadığı xəbər verilmişdir. Halbuki Adəm
–
əlehissəlam – o, yerdə İblisin yalan sözlərini və günahkar sözlərini
eşitmişdir. Allah oranı doğruluq və sədaqət məqamı olduuğunu xəbər
vermişdir. İblis isə orada yalan söyləmiş və yalanına and içmişdir. 4.
Allah:
“(Ya Rəsulum!) Sənin Rəbbin mələklərə: “Mən yer üzündə bir
xəlifə (canişin) yaradacağam”, - dedikdə (mələklər): “Biz Sənə şükür
etdiyimiz, şəninə təriflər dediyimiz və Səni müqəddəs tutduğumuz halda,
Sən orada (yer üzündə) fəsad törədəcək və qan tökəcək bir kəsmi
yaratmaq istəyirsən?”- söylədilər. (Allah onlara): “ Mən bildiyim şeyi siz
bilmirsiniz!” – buyurdu”. (əl-Bəqərə 30). Allah –
Cənnətul Məvada
deməmişdir. Yer üzündə buyurmuşdu. 5.
“(Allahın bütün bu
xəbərdarlığından sonra) Şeytan ona (Adəmə) vəsvəsə edib (pıçıldayıb)
belə dedi: “Ey Adəm! Sənə (meyvəsindən yeyəcəyin təqdirdə heç vaxt
775
Tifsir İbn Kəsir 1/85.
202
ölməyəcəyin və həmişə Cənnətdə yaşayacağın) əbədiyyət ağacını və
köhnəlib xarab olmayacaq (fənaya uğramayacaq) bir mülkü
göstərimmi?”. (Ta ha 120). Əgər Allah, Adəm
– əlehissəlam – ı əbədiyyət
Cənnətinə və əskilməz-tükənməz olan bu Cənnətə yerləşdirsəydi Adəm
–
əlehissəlam – İblisi rədd edərək: Mənə verilən bu əskilməz-tükənməz
səltənəti
sən mənə necə göstərəcəksən, halbuki mən onun içindəyəm. Nə
verə bilərsən sən mənə. (İstədiyim hər bir şey var burada). Əgər bunları
bilsəydi İblisin sözünə qulaq asmaz onun nəsihətini qəbul etməzdi. Lakin
o, əbədiyyət yurdunda olmadığı üçün arzu etdiyi əbədiliklə İblis onu
aldatmışdır. 6. Əgər Adəm
– əlehissəlam – əbədiyyət Cənnətində olsaydı
– bu Cənnətə təmiz və pak olanlardan başqası girməz, necə ola bilər ki,
murdar, lənətlənmiş, aşağı olan İblis oraya girmiş, Adəm
– əlehissəlam – ı
fitnəyə məruz qoymuş və ona vəsvəsə vermişdir. O, məlun Müttəqilərin
yurduna necə girmişdir? 7.
“(Allah) buyurdu: “Oradan (Cənnətdən)
aşağı en. Orada sənə (Allahın əmrinə) təkəbbür göstərmək yaraşmaz.
(Oradan) çıx, çünki sən alçaqlardansan!”. (əl-Əraf 13). Necə ola bilər
ki, bu sözlərdən sonra İblis
Cənnətul Məvaya girsin. Əgər desəniz ki,
ilanın qarnına girib, ilan şəkilində Cənnətə girərək
Adəm və Həvva –
əlehimussəlam – a vəsvəsə verib. Bu batil bir sözdür.
“Pak söz (tövhid
kəlməsi, zikr, həmd-səna) Ona tərəf yüksələr və pak sözü də (Allah
dərgahına) yaxşı əməl qaldırar. (Allah pak sözü eşidəndir, saleh əməli də
qəbul edər)”. (Fatir 10). İblisin vəsvəsəsi isə sözlərin ən murdarıdır. Əsla
Allaha tərəf yüksəlməz. 8. Munziri –
rahmətullahi aleyhi – deyir ki:
“Adəm
– əlehissəlam – ı Cənnətdə yatırdı...”
776
. Halbuki əbədiyyət
Cənnətində yatmaq yoxdur. Əbu Nəcih, Mucahid –
rahmətullahi aleyhi –
rəvayət edir ki: “Həvva, Adəm
– əlehimussəlam – yatarkən qabırğasından
yaradıldı”
777
.
«Orada bizə nə bir yorğunluq, nə də bir məşəqqət, əziyyət
toxunacaqdır». (Fatir 35). Cabir –
radıyallahu anhu – rəvayət edir ki,
Rəsulullah
- salallahu aleyhi və səlləm - buyurdu: «Yatmaq ölümün
qardaşıdır və Cənnətliklər yatmazlar»
778
. 9. Allah, Adəm
– əlehissəlam – ı
yer üzünün torpağından yaratdığı hamıya bəllidir. Bunun da dəlilləri
Quran və Sünnədə var. 10.
Biz də (Adəmə, Həvvaya və Şeytana): “Bir-
birinizə düşmən kəsilərək (buradan kənar olub yer üzünə) enin! Yerdə
sizin üçün müəyyən vaxta qədər (ömrünüzün axırınadək) sığinacaq və
yaşayış (dolanacaq) vasitələri var” - dedik”. (əl-Bəqərə 35-36). Enin –
kəliməsi göydən yerə enməyi ifadə etməz. İfadə etsə belə yüksək
yerdən
776
Hədis Movqufdur – sənədi Peyğəmbər çatmır.
777
Bu haqda bax: İbn Kəsir 1/82, əs-Sələbi “Qıssatul Ənbiya” s.29.
778
Heysəmi «Məcmua Zəvaid» 10/415, Əbu Nuaym “Sifatul Cənnə” 1/126.