İradə Məlikova
124
* Ç`alaga avxuna gaçbı deşda comuş umulin ooxhanna.
Azmış buynuzsuz camışı canavar yeyər.
* Qet`asın cuvab ghalençe qığmaha.
Xətrə toxunası sözü ağzından çıxarma.
* Xoçen ı`xı`na, çatu g`eceng`ər qəyq`ənna.
İlan vuran çatı görəndə qorxar.
* Vuxhuyxhanna qook`ana deş.
(Xəstə heyvan ) otlayırsa, ölməz.
* Öğilqa qıxhayng`ule deş, yiq`əl axuyng`ule qəq`ne.
Qabağa keçəndən yox, arxada qalandan qorx.
* Dama g`idevcu, bada g`imooşe.
Çayı görməmiş çırmalanma.
* Naş qexheng`uka aq`va eyxhen deş.
Utananın üzü olmaz.
* Balığ xhinençe, kulfat xılençe aqqe.
Balığı sudan, uşağı əlindən tut.
* Sifte ee`e, qiyğa see`e.
Birinci ək, sonra biç.
* Dekkis dexhana, merıng`usur ixhes deş.
Doğma atasına oğulluq etməyəndən özgəyə oğul olmaz.
125
* Ək`el deşin kulfat ixhesse, dexhay yugun.
Ağılsız uşağın olmağından, uşaqsız olmaq yaxşıdır.
* Elçer içernani xaaqa abaylenbı.
Qız olan evə elçi gələr.
* Baxtın g`ats`ayk`vanan, ç`ik`ayın g`ats`ayk`van deş.
Bəxt kəsəni bıçaq kəsməz.
* Qı`dətqı`ng`uniy, bı`rq`ı`ng`uni aree tafavut deşin.
Savadsızla korun fərqi yoxdur.
* Bı`rq`ı`nbı k`ılba xhinne, qı`dədəqqənbı xəp qeebaxhe.
Korlar azmış kimi, savadsızlar da artır.
* Xənni napsıka mihmaniyvalis himayk`an.
Böyük nəfsin vardırsa, qonaqlığa getmə.
* Xorag merung`un, vuxun yigna vobna.
Xörək başqasının, qarın sənindir.
* Pıl deşda ıxhe, abır deşda mexhe.
Pulsuz ol, abırsız olma.
* Vake itv ha`ana bızıliy vooxhena deş.
Səndən bal gətirən arı olmaz.
* Borc heqqang`ule deş, qeqqang`ule qəqne.
Borc alandan yox, geri istəyəndən qorx.
Azərbaycanda yaşayan xalqların atalar sözləri və deyimləri
İradə Məlikova
126
* Yişnani dekkin, yedin sa k`ırı xətta, mansa k`ılda exhen.
Qızı olan ata - ananın qulağının biri böyük, biri kiçik
olmalıdır.
* Xərung`una yəq, xər qexheng`ə vaats`a vooxhe.
Böyüyün yolunu böyüyəndə bilərlər.
* Sa oxhne, xholle sadaq`ays hile
Birini ye, beşini sədəqə ver.
* Battağ g`ıdecuna battağeqa k`eç`ena.
Palçıq görməyən palçığa girər.
* Xər qixhes əxə, xərna ixhes dəxə.
Böyüyə bilərsən, böyük ola bilməzsən.
* Xav qadaxhvang`ə, əkelib qimabaxhva.
Evi süpürəndə, başındaki ağılı da süpürmə.
* Vas dekkanan, merıng`usıd hima`a.
İstəmədiyini başqasına da rəva bilmə.
* Tost eyhena deş, dost eyxhena t`abal he`e.
Tost deyəni yox, dost olanı axtar.
* Xoçekana dostvalla üvxəsma vooxhena.
İlan ilə dostluq sancana qədərdir.
127
9. TALIŞ ATALAR SÖZLƏRİ VƏ DEYİMLƏRİ
* Ağılmandə əğıli ğundəğo bəbe zıne.
Ağıllı uşağı qundaqda tanımaq olur.
* Amburə do bəştə mambur pebəpuşte.
Dəmirağacı özünə mamır dolaşdırar.
* Ağdəqule, Bağdəqule, boştə xıvandi ğəbule.
Ağdagüldü, Bağdagüldü, yiyəsinə qəbuldu.
* Arışiyə kəşi əzyəti qiy bəkəşe.
Sınan qolun əziyyətini boyun çəkər.
* Aspi ko karde, həy harde.
At işlədi, eşşək yedi.
* Bə bızi votışone: Zımıston omeydə. Votışe: Mandəm bo
larze.
Keçiyə dedilər: Qış gəlir. Dedi: Hazıram titrəməyə.
* Bə değıji «xəş omə» mədə, i bəşe, şəş bome.
Dırığlıya «xoş gəldin» demə, bir gedər, altı gələr.
* Bə doy voteydən: Omeydəm boştı bırniye.
Voteydə: Çımıno bətı umjən nıbo, bırne əzıniş.
Ağaca deyirlər: Gəlirəm səni kəsməyə.
Deyir: Məndən səndə bir şey olmasa, kəsə bilməzsən.
(Balta sapı nəzərdə tutulur.)
Azərbaycanda yaşayan xalqların atalar sözləri və deyimləri
İradə Məlikova
128
* Bə ha sıxani quş bıdoş, sığ bəsə sıği əmandıni.
Hər sözə qulaq assan, daş daş üstə qalmaz.
* Bə odəmi ranqi diyəkə, çəy dıli bahand.
Adamın rənginə bax, ürəyini oxu.
* Bə Tolışi məzi məqın, məhol bə qezı bəqıne!
Talışın xətrinə dəymə, mahalı süpürgəyə verər!
* Cın bıqətniş,cınon bəştə sə qırdə məkə.
Cin tutan deyilsən, cinləri başına yığma.
* Co kəsi zoəku bo əbıni, co kəsi kinəku hov.
Özgə oğuldan qardaş olmaz, özgə qızından bacı.
* Coni ğıbon bıdə bə aşıği zırno,məlo pıt-pıt dıl toknedə.
Can qurban elə aşığın zurnasına, mollanın deyingənliyi
ürək çatladır.
* Con ıştı, cəhənnım çı Xıdo.
Can səndən, cəhənnəm Allahdan.
* Cırən bə ruyəni ğıyməte.
Şor da yağ qiymətinədir.
* Çanə dardı vey bıbuən, mehmonitono məvot.
Dərdin çox da olsa, qonağın yanında demə.
* Çanə otəşin bıboş, ıştəni bəsuteş.
Nə qədər odlu olsan, özünü yandırarsan.
Dostları ilə paylaş: |