İradə Məlikova
134
* Jen heste, bə da merdi bəqıne.
Qadın var, on kişiyə dəyər.
* Jıqo bızın, vəzəx çı mori qəvo perəxə.
Elə bil, qurbağa ilanın ağzından qurtulub.
* Jıqo bızın, çəy pıə az kıştəme.
Elə bil, atasını mən öldürmüşəm.
* Kam bıvot, kam bıməs.
Az de, az eşit.
* Kanə dust deşmen əbıni.
Köhnə dost düşmən ola bilməz.
* Kefi bıkə Mızəffər, cəymə bıdə Ğəzənfər?
Kefi eləsin Müzəffər, Cərimə versin Qəzənfər?
* Kə ejəneədə mehmoni yodo beməkə.
Ev tikəndə qonağı yaddan çıxartma.
* Kəxərob şəlemovi de tojə nuni baha!
Eviyıxılan şalğamsuyunu təzə çörəklə yeyər.
* Kətto bıvind, diy bıdızd.
Kəndxudanı gör, kəndi çap.
* Kosibi əğıl beysə, Hırkoni şəğol bıbi!
Kasıbın uşağı olmaqdansa, Hirkan
4
ın çaqqalı ol!
4
Hirkan - Talış meşələrinin bir hissəsinin tarixi adı. Hazırda bu
ərazilər Hirkan milli parkına aiddir.
135
* Qəloskonə bo çoli, baxşə bo dıli.
Qarmaq quyu üçün, hədiyyə ürək üçün.
* Qəp nıjəno, axmaxən ağılmand bəçiye.
Danışmasa, axmaq da ağıllı görünər.
* Qıləy axməxi sığ şodoşe bə çol, da kəs ağılmandi bekarde
nıznəşe.
Bir axmaq quyuya daş atdı, on ağıllı onu çıxara bilmədi.
* Qıləy kolə ambu bıə, mandə çımı lukədə.
Bir kal armud olub, qalıb mənim boğazımda.
* Qujd hardə kijə tık şat bəbe.
Ət yeyən cücənin dimdiyi əyri olar.
* Lampə ıştə poy ruşnə əkəni!
Lampa öz altına işıq salmaz!
* Ləkə eqıniyə şəy şışteysə, sute çoke.
Ləkə düşən köynəyi yumaqdansa, yandırmaq yaxşıdır.
* Lənət bə həyən, bəçəy vardə boyən.
Lənət eşşəyə də, onun gətirdiyi yükə də.
* Ləvənqi vizo bəbe, cıro əbıni.
Ləvəngi qozdan olar, şordan olmaz.
* Lonə kəybə oj beədə, veronən bebəşen, soklonən.
Hinin qapısı açıq olanda, fərələr də çıxar, beçələr də.
Azərbaycanda yaşayan xalqların atalar sözləri və deyimləri
İradə Məlikova
136
* Mardə ıştənbəsə bıbo, bə ğəb dənibəşe.
Ölü özbaşına olsa, qəbirə girməz.
* Maşxonədə xorək hardeədə kıtı çəşon epuştən.
Maşxan
5
da xörək yeyəndə pişiyin gözlərini bağlayırlar.
* Mehmon xorək hardeədə bəçəy qəvi emərəx.
Qonaq xörək yeyəndə ağzına baxma.
* Mehmoni tono bə kədəkiyon qonə sıxan məkə.
Qonağın yanında evdəkilərə ağır söz demə.
* Mehmon kəxıvandi avərə bəka.
Mehman ev yiyəsini avara qoyar.
* Məçitədə sığ ziyod bımando, bə roy bəbe jəy;
roədə sığ ziyod mande, bə məçit jəy əbıni.
Məscitdə daş artıq qalsa, yola işlətmək olar;
yolda daş artıq qalsa, məsciddə işlətmk olmaz.
* Mı ıştı dovnəm qətə, tı çı Xıdo dovnə bıqət.
Mən sənin ətəyindən tutmuşam, sən Allahın ətəyindən
yapış.
* Nanqıri qujdiku co məkə.
Dırnağı ətdən ayırma.
5
Maşxan - Astara şəhərində kənd adı. Bu adda elə o kənddə
ziyarətgah da vardır.
137
* Nati bə Boku barde, pambə bə Səlyon.
Nefti Bakıya apardın, pambığı Salyana.
* Nav mehmoni surfəo dast oməkırın.
Qonaqdan qabaq süfrədən əlini çəkmə.
* Nav koy sıxan məkəyş.
İşdən qabaq söhbət eləmə.
* Nə kuyə Həsənim, nəən kuyə Həsəni diyovıj.
Nə kor Həsənəm, nə də kor Həsənin kəndçisi.
* Nənə kukə doəkəs bıəbəy, tənu sədə ədəy.
Nənə kökə verən olsaydı,təndir başında verərdi.
* Odəm bəpe ıştə lınqi şodoə vırə bızını.
Adam gərək ayağının atdığı yeri bilsin.
* Ov i vırədə vey mande, bu bədo.
Su bir yerdə çox qalsa, iylənər.
* Osyoku oməkəs az, əv voteydəki, nubə ni.
Dəyirmandan gələnmən, o deyir ki, növbə yoxdur.
* Ovə ğab ovə roədə barşiye.
Su qabı suda sınar.
* Ovəyz sıftə kındə-kulos bəva.
Daşqın əvvəl kol-kos gətirər.
Azərbaycanda yaşayan xalqların atalar sözləri və deyimləri
İradə Məlikova
138
* Pəpruzəkəşi mor əjənni.
Papiroz çəkəni ilan vurmaz.
* Peyğəmbəri sıftə boştə coni dıvo kardəşe.
Peyğəmbər əvvəl öz canına dua edib.
* Pılo peşo, həlimış çəy qırdo ebəme.
Plov daşsa, həlimi qazanın ətrafına tökülər.
* Puli bəfoş bıəbəy, dastbədast nənəvi.
Pulun vəfası olsaydı, əlbəəl gəzməzdi.
* Putolə kındə məbi.
Koğuş kötük olma.
* Raxs piyeydə-Rəziyə bıbə, ko piyeydə-Bədiyə bıbə.
Rəqs istəyirsən-Rəziyəni apar,iş istəyirsən-Bədiyəni apar.
* Rık bə dovləti zərəre.
Acıq dövlətə zərərdir.
* Rıvosisən bicə həyvon ni, bə tələ eqıneədə ço lınqi
ebəqıne.
Tülküdən bic heyvan yoxdur, tələyə düşəndə dörd ayaqlı
düşür.
* Rostə sıxani əğıl bəka.
Doğru sözü uşaq deyər.
* Serə doyo taxtə-şalmon benıbəşe.
Əzgil ağacından taxta-şalban çıxmaz.
Dostları ilə paylaş: |