309
Ə m r u l l a. Hansı köpək oğlu nəzir-niyaz verməz. Qızımın ölmüşünə ki, bu
boydana bir tort alıb, hamınızı qonaq edərəm.
G ü l s a b a h adi, lakin zərif tikilmiş iş paltarında gəlir.
G ü l s a b a h. Siz məni çağırtdırmışdınız?
Ə m r u l l a. İki saatdır bu adamlar gözləyir, belə iş olmaz ki, gəl görək də,
bizim də dərdimiz var, çorumuz var.
G ü l s a b a h. Nə var ki?
Ə m r u l l a. Nə olacaq? Bu yoldaşlar hamısı səndən şikayət eləyirlər.
M i r z ə C a m a l. Mən şikayət-filan eləməmişəm.
X u r ş i d. O kimdir ki, mən ondan şikayət eləyim: müdir deyil, rejissor deyil.
Ə m r u l l a. Bəs səhərdən nə vurhavur salmışdınız? Bircə oturun! Mən özüm
çağırtdırmışam, belə iş olmaz axı!.. Bunları burada dərbədər eləmişsən,
muzıkantlar o yandan gəlib mənim üstümə, xudojnik bu yandan gəlib – Gah
Qüdrət gəlir, gah o gicbəsər gəlir, belə iş olmaz axı!..
G ü l s a b a h. Yoldaş müdir, mən bu saat işdəyəm, işdən çıxandan sonra kim
nə desə hazıram.
Ə m r u l l a. Buyur, ağa... buyur da... bu da Azərbaycan qızı... Vallah, billah
Həzrətabbas haqqı, gedib mərgümüş içərəm, öldürrəm özümü, özüm də yazıb
qoyaram ki, mənim ölümümə təqsirkar Gülsabahdır.
G ü l s a b a h. Sizin, əlbəttə, öz boğazınıza mərgümüş tökməyə ixtiyarınız var,
ancaq teatrın boğazına tökmək istəsəniz, onda, əlbəttə, əlinizdən tutan tapılar.
Ə m r u l l a. Kim tutar mənim əlimi?
G ü l s a b a h. Kim? Mən!
M i r z ə C a m a l. Sən kimsən axı? Bir qarış boyun var, özünü dünyanın
hakimi bilirsən. Sən ki yoxdun, dialektika ki yox idi, iş getmirdi? Bu teatrı mən
yaratmışam. İndi sən hazırına gəlmişsən.
X u r ş i d. Yəni kasa aşdan isti oldu?
X o s m ə m m ə d. Sənin heç ədəbiyyatdan xəbərin yoxdur. Mənim şerimi
bəyənmirsən. Yoldaş Əmrulla, sən olasan bircə balovun canı, bulvarnan şalvar
qafiyədir, ya yox?
Ə l i m u x t a r. Yoldaş Gülsabah xanım, mən, necə ki, bir predsedatel
mestkom, Rabisə demişəm, sizə də deyirəm: siz burada sol ge-
310
dirsiniz, hamının işinə qatışırsınız, mütəxəssisləri incidirsiniz, teatrın da gedişini
pozursunuz.
G ü l s a b a h. Mənim nənəm də mütəxəssisdir. Cəhrə qabağında oturanda
cırıltısından qulaq tutulur. Biz onlara kaverkot toxutmaq istəyirik, onlar isə bizə
ata-baba qaydası ilə yun corab geydirmək istəyirlər. Bu baş tutmayacaqdır, yoldaş
predsedatel mestkom!
Ə m r u l l a. Yaxşı, artist anlamadı, artistka anlamadı, muzıkant anlamadı,
xudojnik anlamadı. Bu xudojnik ki, balam, Moskvadan gəlib, yəni bu da anlamır?
G ü l s a b a h. Nə etmək ki, gənc bir rəssam, həyatı ondan daha canlı qavrayır.
S t a r o v e r o v. Məndə bütün Moskva teatrlarının quruluşları vardır. Sən
mənə belə bir kombinasiya göstər, gözümü çıxart.
B a y r a m. Bu savadsızlıqdır. Müəllimin öyrətdiyi tələbə üçün pozulmaz bir
qanun olursa, həyat irəliləməz. Bu, həyatın dialektikasıdır. Onların tapmadığını bu
gənc uşaq tapmışdırsa, kimsə onun əlinə vurmaz və vura da bilməz.
Ə l i m u x t a r. Vay atonnan. İndi deyər Moskvadakılar da heç bir şey anlamır,
hələ mən tum düşmüşəm!
Ə m r u l l a. Deməli, Moskvada da heç kəs bir şey anlamır, hələ sən
anlayırsan?
M i r z ə C a m a l. Bilirsən, sən bu boyda boyunnan istəyirsən gəlib burada
ağalıq sürəsən... axırda da onun-bunun yanına soxulmaqla müdirdən-zaddan
olasan. Ondan göz çək!
Ə m r u l l a. Səni göndəriblər buraya işləməyə, daha göndərməyiblər bu
idarələri ayaqdan salmağa ki...
Ə l i m u x t a r. Kəlməbaşı da bir inqilabdan, dialektikadan goplayırsan
qabırğamıza.
G ü l s a b a h. Mən heç bir idarəyə getməmişəm.
M i r z ə C a m a l. Əgər getməmişsən, bu danosu Narkomprosa yazan kimdir?
G ü l s a b a h. Mən danos yazmamışam. Mən oraya öz fikrimi yazmışam.
İ l y a s. Biz dal qapıdan kabinetlərə soxulan ayaqları qırarıq.
G ü l s a b a h . Zaman öz haqqını tələb edir. Ona qarşı kimsə hasar çəkə
bilməz.
311
İ l y a s. Deməli, sən burada özün üçün bir ayrı qruppa düzəltmişsən,
qruppovşina aparırsan da?
G ü l s a b a h. Mən Narkomprosa yazdığımı gizlin yazmamışam, sizə də
yazmışam. Budur, kağızınızın altındadır.
Ə m r u l l a. Baba, canım, gözüm, mən qələt elədim ki. Gəlmişsən,
gəlməmişsən, düşmüşsən bu qapılara, birini Azapda avara eləmişsən, Qüdrətgilin
evinə o yandan vəlvələ salmışsan, teatrı burada çaxnaşdırmışsan bir-birinə,
xudojnik bu yana acıq tutub, muzıkant o yana acıq tutub.
X u r ş i d. Qəmər xanımın qızını o yanda sancırsan.
Ə m r u l l a. Sonra da bunların hamısını yazırsan teatrın ayağına.
A r i f H i k m ə t. Yox, axı, bu da müdirdir. Onu da abstraqirovat eləmək
olmaz.
Ə m r u l l a. Neyləmək olmaz?
A r i f H i k m ə t. Abstraqirovat.
Ə m r u l l a. Yoldaş Ilyas, onu da yaz ora!
Ə l i m u r a d. Mən, necə ki, predsedatel mestkom, deyirəm ki, bunlar burada
qruppovşina aparırlar.
B a y r a m. Qruppovşik siz özünüzsünüz.
İ l y a s. Sən mestkomu tanımaq istəmirsən, özün də maska altında işləyirsən.
Içərişəhərdə də ikimərtəbəli eviniz vardır. Özün də çastni sobstvenniksən, xalis
opportunistsən.
S a p a n. Sən özün xalis opportunistsən.
X o s m ə m m ə d. Opportunist sən özünsən. Mən qızların pudralanması
haqqında şeir yazıram, sən deyirsən: qafiyəsi yoxdur. Ay camaat, siz olasınız
balalarınızın canı, bulvarnan şalvar qafiyədir, ya yox?
Ə l i m u r a d. Yoldaşlar, bunlar hamısı sonrakı məsələdir. Ancaq mən də, necə
ki, bir mestkom, bir bilmək istəyirəm, bu müdiriyyət bu məvacibləri haçan
verəcəkdir?
G ü l s a b a h. Yoldaş müdir, bizim boş danışıq üçün boş vaxtımız yoxdur. Biz
işləyirik.
Ə m r u l l a. Biz, yəni kim?
X u r ş i d. Öz qruppaları.
Z a m a n. Burada qruppa yoxdur. Burada teatrın yüksəlişinə çalışan bir qüvvə
var. Siz isə bizi pıçıltılarla məşğul etmək istəyirsiniz.
X u r ş i d. Görürük pıçıldayan kimdir. Biz, yekəbaşlının biriynən pıçıldamağa
öyrənməmişik.
Dostları ilə paylaş: |