_____________Milli Kitabxana_____________
15
strukturları cəmiyyətin və onu təmsil edən KİV-in ordunun bir
addımlığında, hətta onun daxilində olduğunu hiss etdilər.
Qeyd edilən dövrdə orduda xidmət edən xeyli sayda yüksəkrütbəli
zabit öz problemlərini çəkinmədən KİV-ə söyləyə bildi. Bu dövrdə güc
strukturları, xüsusilə Müdafiə Nazirliyi tərəfindən KİV-ə qarşı çoxsaylı
məhkəmə iddiaları qaldırıldı. Media mənsublarının bir çoxu qeyri-rəsmi
olaraq "ordunun düşməni" hesab edildi.
Amma bütün bunlara baxmayaraq, 1998-2005-ci illərdə KİV
gerçəkdən ordu ilə cəmiyyət arasında vasitəçiyə çevrilmək imkanı əldə
etdi. Bu sonradan Azərbaycan mediasına orduda həyata keçirilən
islahatları nəzarətdə saxlamaq imkanı verəcəkdi. Bu dövrdə, media
hərbi sahədə hansı informasiyaları əldə etməyin mümkün olduğunu
araşdırmaq imkanı əldə etdi.
4. HƏRBİ
İNFORMASİYA
ƏLDƏ EDİLMƏSİNƏ
BEYNƏLXALQ DƏSTƏK (2005 - bu günədək). 2005-ci ilin may
ayında Azərbaycanla NATO arasında fərdi tərəfdaşlığa dair Əməliyyat
Planı (IPAP) imzalandıqdan sonra kütləvi informasiya vasitələrinin
müdafiə və təhlükəsizlik sahəsi ilə bağlı hədəfləri əvvəlki illərdən fərqli
olaraq konkret çərçivəyə düşdü. Artıq KİV-dəki müxtəlif məqalələrdə
istinad qaynağı kimi NATO-nun Azərbaycan ordusunda görmək
istədiyinə əsaslanılırdı. IPAP çərçivəsində Azərbaycanın üzərinə
qoyulmuş öhdəliklər çoxsaylıdır. Hətta bu öhdəliklərdə KİV-in
məsuliyyətini, onunla güc strukturlarının münasibətlərini əks etdirən
maddələr də var.
Məlumatlara görə, IPAP-da silahlı qüvvələrdə həyata keçirilən
islahatlarla bağlı KİV-ə mütəmadi olaraq məlumatların ötürülməsi,
nəticədə cəmiyyətin məlumatlandırılması kimi məqamlar var. Sözsüz ki,
bu məqamlar Azərbaycan mediasının işinə yarayır və əvvəlki illərlə
müqayisədə görmək olar ki, məhz 2005-ci ildən bu yana Azərbaycanın
güc strukturlarının KİV-ə yanaşması bir qədər dəyişib və bu, müasir
standartlara uyğunlaşma yolundadır.
2005-ci ildən bu yana Azərbaycan KİV-inin ölkənin müdafiə və
təhlükəsizlik sahəsi ilə bağlı alternativ məlumat mənbələri də üzə çıxdı.
Artıq jurnalistlər təkcə güc strukturlarından və orduda xidmət etmiş və
ya hazırda xidmətdə olan hərbçilərdən deyil, ölkəyə müntəzəm səfərlər
edən NATO təmsilçilərindən və xarici ekspertlərdən ordu islahatları ilə
bağlı məlumatları əldə etmək imkanına malik oldular. Bu dövrdə güc
_____________Milli Kitabxana_____________
16
strukturlarının rəsmiləri təkcə jurnalistlərin yazdığını deyil, həm də
NATO rəsmilərinin və çoxsaylı xarici ekspertlərin Azərbaycanın
müdafiə və təhlükəsizlik sahəsi ilə bağlı dediklərinə aydınlıq gətirmək
məcburiyyətində qaldılar. Nəticədə isə, jurnalistlər üçün hərbi sahədə
baş verən proseslər barədə təhlillər aparması baxımından xeyli
informasiya bazası toplandı.
Söz yox ki, bu səhədə diqqətçəkən problemlər hələ də qalır: IPAP
sənədinin özü hələ də Azərbaycan ictimaiyyəti üçün qapalıdır. Bu
sənəddə əksini tapan islahatlar rəsmən və tam şəkildə Azərbaycan KİV-
nə və ictimaiyyətinə açıqlanmır. Bu, Azərbaycanda hərbi sahədə
informasiya əldə etmək mədəniyyətinin inkişafı yolunda əsas
maneələrdən hesab edilir.
III HİSSƏ
GÜC STRUKTURLARI İLƏ KİV ARASINDA
ƏLAQƏLƏRİN MÖVCUD VƏZİYYƏTİ
Ümumi baxımından bu gün Azərbaycanın güc strukturlarının
məlumatlandırma siyasəti qaneedici görünmür. Müdafiə Nazirliyi son
vaxtlar keçirilən və qeyri-intensiv olan mətbuat konfransları vasitəsilə
jurnalistlərin suallarını cavablandırmağa çalışır. Lakin bu günədək
nazirliyin rəsmi veb səhifəsi yaradılmayıb. Eyni zamanda bu günədək
ictimaiyyət nazirliyin “açar” şəxslərinin birbaşa açıqlamalarını
dinləməkdən məhrumdur. Məhz Müdafiə Nazirliyində məlumatlandırma
siyasətinin olmamasının nəticəsidir ki, bu gün Silahlı Qüvvələrdə həyata
keçirilən ştat-struktur islahatları, kadr dəyişikliklərinin mahiyyəti
insanlara aid deyil: “Bu günədək Müdafiə Nazirliyi həyata keçirilmiş
ştat-struktur islahatları ilə bağlı geniş, hərtərəfli bir məlumat
açıqlamayıb.
Sözsüz ki, Müdafiə Nazirliyi mətbuat xidməti son vaxtlar ictimaiyyət
nümayəndələri ilə daha sıx əməkdaşlıq qurmağa çalışır. Qurumun
nümayəndələri gerçək olaraq dəvət olunduqları bütün tədbirlərə qatılır
və onlara ünvanlanan suallara cavab verməyə çalışırlar. Bu müsbət
qiymətləndirilməlidir. Lakin bunun səmərəlilyi hələlik ortada yoxdur.
Müdafiə Nazirliyi barədə cəmiyyəti düşündürən əsas suallara hələ də
cavab verilmir.
_____________Milli Kitabxana_____________
17
Digər silahlı birləşmələrdə - Daxili Qoşunlar və Dövlət Sərhəd
Xidmətində intensiv islahatlar həyata keçirilsə də bu barədə cəmiyyətə
məlumat verilməsində bir qədər “xəsislik” edilir. Daxili Qoşunların
məlumatlandırma siyasətində üstünlük təşkil edən əsas məsələ
məlumatların mötəbərliliyidir. Əgər biz bir sıra güc strukturlarında son
vaxtlar tez-tez rast gəlinən rəsmən bəyan edilmiş mövqenin bir qədər
sona təkzib edilməsi və ya düzəliş edilməsi faktını görürüksə, Daxili
Qoşunlarda bu hala rast gəlinmir.
DQ-nin rəsmi veb səhifəsinin olmaması qurumun ictimai şəffaflığına
mənfi təsir göstərir. Düzdür, Daxili Qoşunlar Daxili İşlər Nazirliyinin
rəsmi veb səhifəsində bir struktur kimi əks olunub. Amma orada
yerləşdirilən məlumatlar dəyişdirilmir. Dünya təcrübəsi göstərir ki, bu
gün qoşunların və həmçinin Dövlət Sərhəd Xidmətinin fəaliyyətini əks
etdirən ayrıca saytın yaradılması vacibdir. Eyni zamanda xüsusi olaraq
qeyd edilməlidir ki, Daxili Qoşunlar barədə
cəmiyyətin
məlumatlandırılmasında qurumun “Əsgər” qəzetinin xüsusi rolu var.
Azərbaycanın güc strukturları icində ictimai məlumatlandırma
səviyyəsinə görə son vaxtlar geridə qalan təşkilatlardan biri də Dövlət
Sərhəd Xidmətidir. Bu qurumun konkret ictimai məlumatlandırma
strategiyasına malik olduğu müşahidə edilmir. DSX-dan yalnız iki halda
məlumat əldə etmək mümkündür: beynəlxalq səviyyəli toplantılar və ya
hansısa xarici qonağın səfəri zamanı və hansısa DSX obyektinin aşılışı
zamanı. İctimaiyyət nümayəndələrinin, xüsusilə də KİV-in hər hansı
məlumatı lazım olan anda DSX ilə operativ dəqiqiləşdirmək imkanları
məhduddur. Qurumdan hər hansı suallara cavab üçün yazılı müraciət
istəyirlər.
Azərbaycanda bir sıra güc strukturları – Milli Təhlükəsizlik
Nazirliyi, Fövqəladə Hallar Nazirlıiyi və Müdafiə Sənayesi Nazirliyi
özləri ilə bağlı müəyyən mühüm məlumatların əlaqədə olduqları KİV və
QHT-lər vasitəsilə cəmiyyətə yayımlanmasına, müzakirə edilməsinə
çalışırlar ki, bu da beynəlxalq praktika baxımından normal
qarşılanmalıdır Xüsusilə iki qurum Fövqəladə Hallar Nazirliyi və
Müdafiə Sənayesi Nazirliyi ictimai məlumatlandırma sistemini normal
şəkildə qurulmasına nail olublar ki, bu da onların cəmiyyətdə
imiclərinin qaldırılmasına səbəb olub. Amma eyni zamanda sözügedən
hər iki qurumun ictimai məlumatlandırma siyasətində
təkmilləşdirmələrin aparılması zəruridir. Yanlış təsəvvürlərin ortaya
Dostları ilə paylaş: |