161
uzanan bugünü v yarını qucaqlamaq gücü ba ı layan, yalnız m nim
milliyy timdir. M n, bunları qazanmaq üçün bunlara sevgi, özveri verm yi
bacarmalıyam. Oys , özül m nimi özümd n üstün tutmalıyam,
sevgilil rimin içind mum kimi rim yi ist m liy m. M n milliy timi
sevm k üçün v ona torpaq olmaq üçün yarandım! Dem yi bacara bils m,
onda insan olmaq haqlarımın u runda mill t hükmünü qazanmı am
dem k! Bel olarsa, artıq ya am u runda ölm k üçün çoxlu s b bim var!
Lakin, tarix boyu yiy l ndiyim h r eyi ya atmaq üçün, ULUS olma ım
g r kir. M n bir TÜRK M, torpa ım is AZ RBAYCAN! Oysa 50
milyonluq “Az rbaycan Türk Mill ti” olmaq üçün tarixin, bugünün v
yarının bütün n d nl ri limd !”
M. . R sulzad sözüyl des k: “Milliyy t mü yy n
rtl r v
hadis l r n tic sind vücuda g lmi statik (müst q r) bir varlıqdır; mill t
is bu statik varlı ın üurla an dinamik (f al) bir klidir” Az rbaycanın
bir etgin torpaq olması, dünyanın n z ngin yeraltı v yerüstü ya am
qaynaqlarına malik olması kims d übh do urmayacaq q d r aydındır.
Az rbaycanın, olduqca z ngin torpaqları, suyu, havası, co rafi baxımdan
dünyanın n stratejik v patla a lveri li bölg sind yerl m si ist r-
ist m z bu ölk v mill t üçün a ır faci l ri rm an g tirmi dir. lb td
ki, bu durum yalnız Az rbaycana gör deyil, bütün ölk l r aiddir. Sad
baxı la, Ortado uda v Avrasiyada ya g r k güclü olub etgil ndir s n, ya
dünya gücl rinin bu yarı nöqt sind etgid qalaraq yem olmaq n do al
alınyazısıdır. Bu üzd n ya amaq üçün, Az rbaycanın güclü olması
labuddur. Parçalnmı Az rbaycanın durumu parçalanmı fil b nz r. Var
olan durumda, bu böyük, lakin da ılmı toplumun bütöv ruhlu, canlı v
dinamik varlı a dönü m si g r kir. Bu ölk d Türk etnikind n ba qa, bir
çox etnikl r d ya amaqdadırlar. T bi ki, sayda az olan etnikl rl sayda
çox v güçd aparıcı olan Türkl rin heç ayrıntılı ı olmamalıdır. Bu ölk d
ya ayan h r etnik qurup böyüm k v öz m d niyy ti il dinc ya ama a
haqlıdır. Bü üzd n, böyüm k üçün, birlikd ya amaq v qar ılıqlı
ya atmaq u runda bir yumruq olmaqdan ba qa yol yoxdur. Az rbaycanda,
xalq anlayı ı bu torpa ın üz rind ya ayan, etnikind n, dinind n asılı
olmayaraq bütün f rd v toplumların birg liyidir. Sözsüz ki, Az rbaycan
Türkl ri bu müzayikliyin hardasa %90-dan
çoxunu olu durdu u üçün daha
artıq özveri v canfi anlıq ortaya qoymalı, tarixd oldu u kimi, daha çox
mücadil verm lidir.
Mill tin irad si, ayaqda qalması v canla-ba la ulusal
qurtulu sava a yurum si k sinlikl n üstün düzeyd ulusal kimlik
do asıla ba lıdır. Bu baxımdan 50 milyonluq Az rbaycanlı Türk üçün
milliyy t termini bir qeyri iradi mütl qdirs , mill t olma o milliy tin ülkü
irad sinin t c llisi olmalıdır. Yalnız bel olan halda, Az rbaycan xalqı
yarana bil c kdir. Yuxarı sıralarda da qeyd edildiyi kimi, Az rbaycanda
müt
kkil toplumun olu masının t m lind Türklük dayanmaqdadır. H r
hansı ulus kimin, Az rbaycan da, öz soykökünd n uzaqla an zaman
h r k td n dayanmı , asanlıqla h r hansı olumsuz olay qar ısında
yenilm y sürükl nmi dir. ksin , öz kökün dayanan zaman, heç bir
militan güc qar ısında yalqız qalmamı dır. Örn yim, M.Q. 4-cü yüzillikd
Makedonyalı sk nd rin Az rbaycanlılarla f rqılı v h tta say ılı
davranı ı idi. O, Az rbaycanın bütünlüyünd eyni i idliyi v eyni dir ni i
görünc , bu mill tin n daha sakin v yumu aq üzl m nyi m sl h t
gör r k, ist r Arazdan a a ı Atropatenl , ist r Quzeyd Bun Türkl rl
dost olma a üstünlük vermi dir. Bu haqda, h m M.Ka arlının Lü atül-
Türk divanında v h m qaynaq tarix kitablarda geni bilgil r vardır.
Nizami G nc vi 12-ci srd q l m aldı ı “ sk nd rnam ” dastanında,
onun Az rbaycanda oldu unu v orada uzun sür qaldı ını t svir ç k r k
Az rbaycanın tam bir Türk otraq yeri oldu unu yazmı dır. Nizami uzun
sk nd rnam s rinin bir gü sind sk nd rin Çin z f rind n B rd
h rin qayıdıb v oranın göz l t biy tind dinc lm k ist diyini yazır.
Lakin, sk nd r B rd ni i al olmu bulur. sk nd r, Az rbaycan
Türkl ril d rin dostlu una gör , B rd ba çıları olan Qara xan v Qur
xanla birlikd B rd nin qurtulu una qalxır. Nizami, B rd sava çılarını
bel t svir edir:
...
“ lin yay alsa ni ançı Türkl r,
Atdı ı h r oxla bir ordu en r...”
“Göyl ri sarsıdan
t bil v boru,
Yerl rin qarnina sarırdı buru.
Zorlu
Türk borusu etdikc idd t,
Türkl rin qoluna g lirdi qüvv t.
Niz d n qamı lıq
olmu yer üzü