Microsoft Word turkcess ozet kitap docx
Yüklə 2,88 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- IV. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Eğitim ve Sosyal Bilimler Sempozyumu 27-30 Haziran 2018/Bakü-Azerbaycan
- Möcüzəli Doğuluş Motivində Ağac Kultu
- IV. International Symposium on Educational and Social Sciences in Turkish Cultural Geography 27-30 June 2018/Baku-Azerbaijan
- Üniversite Öğrencilerinin Çevresel Geri Dönüşüm Konusundaki Duyarlılıklarının İncelenmesi
144 IV. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Eğitim ve Sosyal Bilimler Sempozyumu 27-30 Haziran 2018/Bakü-Azerbaycan IV. International Symposium on Educational and Social Sciences in Turkish Cultural Geography 27-30 June 2018/Baku-Azerbaijan Möcüzəli Doğuluş Motivində Ağac Kultu Xalide MEMMEDOVA AMEA xalide1978@mail.ru Azərbaycan xalqının folklorunda ağac kultunun özünəməxsus yeri vardır. Xüsusilə möcüzəli doğulmanın əsas növlərindn biri kimi ağadan törəmə, ağacdan doğulma motivləri geniş yayılmışdır. Araşdırma zamanı çoxsaylı folklor mətnləri incələnmiş və bu qənaətə gəlinmişdir ki, ağacın soy ağacı olması, can verməsi, ana bətni rolunda çıxış etməsi, qadın kimi doğurqanlıq xüsusiyyətlərinə malik olması inancının sistemli tədqiqata ehtiyacı vardır. Bu inancın yaranmasına səbəb isə, bitkilərin, xüsusən də ağacların qeyri-adi artma, bar vermə, törəmə qabiliyyətinin gücündədir.Araşdırma müqayisəli təhlil metodu ilə aparılmışdır. Açar sözlər: ağac, möcüzəli doğuluş, dünya ağacı, soy ağacı. 145 IV. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Eğitim ve Sosyal Bilimler Sempozyumu 27-30 Haziran 2018/Bakü-Azerbaycan IV. International Symposium on Educational and Social Sciences in Turkish Cultural Geography 27-30 June 2018/Baku-Azerbaijan Məmmədəli Manafzadə Sabitin Şeirlərində Rus İxtilalından Sonrakı İctimai-Sosial Vəziyyət Vəfa BABAYEVA AMEA Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu Yeni dövr Azərbaycan ədəbiyyatı şöbəsi, doktorant vefababasoy@gmail.com XÜLASƏ 1917-ci il Sovet inqilabı təkcə Rusiyada deyil, çar istibdadı altında inləyən torpaqlarda, eləcə də, Qafqaziyada bir çox dəyişikliklərə yol açdı. XX əsrin əvvəllərindən etibarən nəzərə çarpan yumşalma Azərbaycandanda bir çox dəyişikliklərlə özünü göstərdi. Mətbauta nisbi azadlıq verildi. Bundan istifadə edən ziyalılar yeni jurnal və qəzetlərin nəşrinə nail oldular. Azərbaycanda bir çox dərnəklər quruldu. Bu dərnəklərin bir çoxu kasıb uşaqlarının təhsil alması, xüsusilə qızların təhsilə cəlb edilməsi üçün misilsiz xidmətlər göstərdilər. Təbrizdə doğulan, İran məşrutə inqilabına verdiyi dəstəyə görə Şimali Azərbaycana gələn, bundan sonra Dağıstan, Türkmənistan, Tacikistan kimi yerlərdə yaşayan və çalışan Məmmədəli Manafzadə Sabit (1888-1940) yaradıcılığında rus inqilabının təsirlərini bu və digər şəkildə görmək mümkündür. Hələ inqilabdan əvvəlki yaradıcılığında sosial-iqtisadi, siyasi, ictimai problemləri müxtəlif janrlı əsərlərində işıqlandıran M.M.Sabit inqilabdan sonrakı yaradıcılığında bu fəaliyyətini daha da genişləndirmişdir. Şairin “Ya Rəb!” (“Molla Nəsrəddin” jurnalında “Müftəxorlar marşı” başlığı ilə dərc olunmuşdur – V.B.), “Dəyişiklik”, “Kooperativ”, “Şeyxin minbərdəki son moizəsinə ithaf”, “Din inqilabçısı”, “İşlər” kimi şeirləri inqilabdan sonra Azərbaycanın sosial-ictimai mühitində baş verən dəyişikliklərin satirik dillə ifadəsidir. Məqaləmizin əsas məqsədi XX əsrin əvvəllərində yaşamış, məhrumiyyətlər içərisində ömür sürən, ancaq yaşadığı dönəmin problemlərini heç bir halda görməzdən gəlməyən, bunu əsərlərində ustalıqla əks etdirən Məmmədəli Manafzadə Sabitin yaradıcılığına diqqət çəkmək, Sovetlərin Azərbaycanı işğalından sonra ölkədə baş verən dəyişikliklərin onun əsərlərinə təsirini araşdırmaqdır. Məqalə tarixi-müqayisəli yolla tədqiq olunacaqdır. Tədqiqat aparılarkən istifadə olanacaq əsas mənbə şairin əsərləridir. Məmmədəli Manafzadə Sabit “İqbal”, “Bəsirət”, “Füqəra füyuzatı”, “Molla Nəsrəddin”, “Məzəli”, “Kommunist”, “Zəhmət”, “Türkmənistan” kimi qəzet və jurnallarda zəmanəsinə işıq tutan əsərlər yayımlamışdır. Biz də araşdırmamızda bu mənbələrə və şairin Azərbaycanda dərc olunan kitablarına istinad edəcəyik. Bundan başqa dönəmin ədəbi, siyasi, ictimai, sosial mənzərəsini daha aydın ifadə etmək üçün gərəkli olan bir çox elmi mənbələrdən istifadə olunacaqdır. Azərbaycanda Sovet rejiminin qurulmasından sonra ədəbi-mədəni mühitdə müşahidə edilən yeni ruh Məmmədəli Manafzadə Sabitdən də yan keçməmişdir. Bunun nəticəsi olaraq 1926-cı ildə Bakıda bütün türk dünyasının aydınlarını eyni məfkurədə birləşdirən Birinci Türkoloji Qurultay işə başlamışdır. Bu dönəmdə Türkmənistanda fəaliyyət göstərən Sabit qurultaya Türkmənistan təmsilçisi olaraq qatılmış, sonradan repressiya dalğasında məhv edilən minlərlə aydından biri olmuşdur. Açar sözlər: Məmmədəli Manafzadə Sabit, Rus ixtilalı, “Molla Nəsrəddin”, şeir, satira, toplumsal problemlər 146 IV. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Eğitim ve Sosyal Bilimler Sempozyumu 27-30 Haziran 2018/Bakü-Azerbaycan IV. International Symposium on Educational and Social Sciences in Turkish Cultural Geography 27-30 June 2018/Baku-Azerbaijan Üniversite Öğrencilerinin Çevresel Geri Dönüşüm Konusundaki Duyarlılıklarının İncelenmesi Yakup DOĞAN Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Muallim Rıfat Eğitim Fakültesi, yakupdogan@kilis.edu.tr Ahmet SİMSAR Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Muallim Rıfat Eğitim Fakültesi, ahmetsimsar@kilis.edu.tr Esra SARAÇ Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Muallim Rıfat Eğitim Fakültesi, esrasarac@kilis.edu.tr ÖZET Çevre, insanların ve diğer canlıların yaşamları boyunca ilişkilerini sürdürdükleri ve karşılıklı olarak etkileşim içinde bulundukları fiziksel, biyolojik, toplumsal, ekonomik ve kültürel ortam (Karataş, 2014) olarak tanımlanabilir. Bu ortamda özellikle insanların arasındaki etkileşim kadar, insan-doğa etkileşimi de söz konusudur. Çevrede insanın doğa ile etkileşiminin bir sonucu olarak birçok değişiklikler meydana gelmiştir. İnsanların yaşadığı çevrede gerek duyarsızlıktan, gerek bilgi eksikliğinden, gerekse yanlış tutumlardan dolayı önemli sorunlar ortaya çıkmıştır. Çevre sorunlarında birinci dereceden sorumlu olan insana, çevreye karşı ilgi, sorumluluk ve duyarlılık kazandırılmalıdır. Bu da amacı, genel çevre bilgisi ile birlikte aynı zamanda çevreye karşı duyarlı bireyler yetiştirmek olan çevre eğitimi ile mümkün olabilir. Çevre sorunları, çevre duyarlılığı ve çevre eğitimi arasında doğrudan bir ilişki bulunmaktadır. Çevre sorunlarının çözümünde, bireyin duyarlılığı ve bu konuda aldığı eğitimin yeterliliğinin etkisi önemli bir role sahiptir (Çabuk ve Karacaoğlu, 2003). Bu bağlamdan hareketle bu araştırmanın amacı, eğitimli bireyler olarak kabul edilen üniversite öğrencilerinin günümüz dünyasının en önemli çevresel olgularından birisi olan geri dönüşüme ilişkin duyarlılıklarının belirlenmesi olarak belirlenmiştir. Bu amaçla bu çalışmada, Türkiye’nin güney doğusunda bulunan bir devlet üniversitesinin fakültelerinde ve yüksekokullarında öğrenim görmekte olan son sınıf öğrencilerinin çevresel geri dönüşüm hakkındaki duyarlılıkları bazı değişkenler açısından incelenmiştir. Bu araştırma, tarama modeli ile gerçekleştirilmiştir. Tarama modelinde, kişilerin herhangi bir konu hakkında duygu, düşünce ve görüşleri araştırılır ve analiz edilir. Tarama modeli; çok sayıda elemandan meydana gelen bir evrende, evren hakkında genel bir yargıya varmak amacıyla, evrenin bütünü veya ondan alınacak bir grup, örnek ya da örneklem üzerinde yapılan tarama düzenlemeleridir. Araştırmanın evrenini Türkiye’nin güney doğusunda bulunan bir devlet üniversitesinin dört yıllık lisans programlarının tüm öğrencileri, örneklemini ise son sınıf öğrencilerinden seçkisiz olmayan örnekleme yöntemlerinden tabakalı amaçsal örnekleme ile belirlenmiş 132’i erkek (%34,1), 255’i kadın (%65,9) olmak üzer toplam 387 öğrenci oluşturmaktadır. Çalışmada veri toplama aracı olarak, Aksakal (2013) tarafından geliştirilen ve 34 sorudan oluşan beşli Likert tipi bir anket olan “Çevresel Geri Dönüşüm Duyarlılık Anketi” kullanılmıştır. Uygulama sonucunda elde edilen veriler SPSS paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Aritmetik ortalamalar, frekans ve yüzdeler belirlenmiş, karşılaştırmalarda t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen sonuçlara göre ölçme aracındaki soruların tamamına verilen cevapların ortalamaları değerlendirildiğinde, öğrencilerin çevresel geri dönüşüm konusundaki duyarlılıklarının genel olarak yüksek olduğu bulunmuştur. Öğrencilerin çevresel geri dönüşüme yönelik duyarlılıklarında cinsiyete göre farklılık olup olmadığını tespit etmek için yapılan t testi sonucuna göre cinsiyete göre anlamlı bir farklılık olmadığı tespit edilmiştir. Öğrencilerin üniversitedeki birimi, üniversiteye gelmeden önce yaşadığı çevre, ailenin geliri, annesinin ve babasının öğrenim düzeyi, yaşadığı ev tipi, annesinin ve babasının iş durumu gibi değişkenlere göre gruplar arasında bir farklılık olup olmadığını belirlemek için ANOVA testi yapılmış ve bu test sonucunda öğrencilerin çevresel geri dönüşüm konusundaki duyarlılıklarında gruplar arasında anlamlı farklılık olmadığı tespit edilmiştir. Fakat öğrencilerin mezun oldukları lise türleri değişkenine göre çevresel geri dönüşüm duyarlılıkları açısından anlamlı bir farklılık olduğu belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Çevre, geri dönüşüm, duyarlılık, eğitim, üniversite öğrencileri Yüklə 2,88 Mb. Dostları ilə paylaş:
|