Microsoft Word turkcess ozet kitap docx
Yüklə 2,88 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- IV. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Eğitim ve Sosyal Bilimler Sempozyumu 27-30 Haziran 2018/Bakü-Azerbaycan
- Televiziya İncəsənət Proqramlarının Maarifçilik Funksiyası
- Ergenlerin Mizah Kullanım Durumları İle Öznel İyi Oluşları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi
- Anahtar Kelimeler
152 IV. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Eğitim ve Sosyal Bilimler Sempozyumu 27-30 Haziran 2018/Bakü-Azerbaycan IV. International Symposium on Educational and Social Sciences in Turkish Cultural Geography 27-30 June 2018/Baku-Azerbaijan Televiziya İncəsənət Proqramlarının Maarifçilik Funksiyası Fəxriyyə İSAYEVA Bakı Xoreoqrafiya Akademiyasının doktorantı faxriyyaisayeva@gmail.com XÜLASƏ Giriş: Kütləvi informasiya vasitələri sistemində cəmiyyətə yüksək təsir imkanlarına malik «televiziya yarandığı ilk dövrdən incəsənət nümunələrinin işıqlandırılması işində vacib kommunikativ iş görməyə başlamışdır». Sosioloqların nəzəri cəhətdən əsaslandırdıqları elitar və kütləvi mədəniyyət formalarının hər ikisi televiziyada paralel görünməkdədir. Biz televiziyanın efirində bir tərəfdən, məsələn, klassik rəssamların yaradıcılığını, digər tərəfdən modern sənət əsəri yaratmış Pikassonu görə bilərik. Bunların hər ikisi tamaşaçının estetik zövqünün formalaşmasına xidmət edir, biri digərini tamamlayır. Televiziyanın təsir gücü, yayım arealının böyüklüyü incəsənətimizin nadir nümunələrini nəinki Azərbaycan, habelə dünya tamaşaçısına çatdırmaqla hələ ötən əsrin II yarısından bu sahədə xeyli iş görmüşdür. Hələ o zamanlarda yaradılmış bir sıra proqram formatları da Azərbaycanın mədəniyyət və incəsənət nümunələrinin həm qorunub saxlanmasına, həm də geniş təbliğinə səbəb olmuşdur. Azərbaycan televiziyasında uzun müddət fəaliyyət göstərən “Ədəbi-dram verilişləri” redaksiyası “Palitra”, “Miniatür sənəti”, “Tarixin yaddaşı”, “Ədəbiyyat söhbətləri”, “Klassiklərin yaradıcılıq dünyası” kimi hər biri xeyli müddət davam edən verilişlər meydana çıxdı. Ümumiyyətlə, tədqiqatçılar Azərbaycan televiziyasının formalaşma dövrünü araşdırarkən birmənalı olaraq mədəniyyətə, incəsənətə ayrılan diqqəti xüsusi qeyd edirlər. İşin elmi yeniliyi: Nəzəri fikir belə bir nəticəyə də gəlir ki, «yaradıcılıq axtarışlırı, incəsənətin təbliği ilə televiziya özü də incəsənətin bir növünə çevrilir». Deməli, özü də incəsənət növü olan televiziya sənətin sinkretik vasitəsi kimi fəaliyyət göstərir. Bu mənada televiziyanın incəsənət proqramları «böyük sənət əsərləri işində ən səmərəli vasitədir». Aydındır ki, mədəniyyətin və ictimaiyyətin səviyyəli təbliğatı cəmiyyətin maariflənməsinə ciddi kömək göstərir ki, bu da daha çox müasir televiziyanın imkanları ilə həyata keçirilir. Azərbaycan teleməkanında dövlət - AzTV və İctimai televiziya kanalları bu missiyanı daha səmərəli həyata keçirirlər. Nəticə: Telenəzəriyyəçilərdən birinin gəldiyi nəticəyə görə «televiziya əhatə etdiyi cəmiyyətin strukturlarını formalaşdırır, sosiumun mədəniyyətini tənzimləyir, cəmiyyətdə baş verən mədəniyyət hadisələrini təqdim edərək, yeni mədəni baxış formalaşdırır». Reytinq qazanmaq və bununla da reklam bazarına sahib çıxmaq problemi yaşayan özəl kanallar da incəsənət proqramlarına diqqəti artırırlar. «Spaсe» telekanalındakı «Xanımlar saatı», AzTV-də «Səadət», İctimai TV-də «Qadın saatı» incəsənətin bir çox sahələrinə qadın baxışını əks etdirir. Bir sıra telekanallar xalq sənətini, incəsənət ustalarının yaradıcılığını, incəsənətin musiqi, rəssamlıq, teatr və s. kimi faktlarını əks etdirən telefilmlər silsiləsinə də diqqətlə yanaşırlar. Bütün bunların hamısının əsasında isəteleviziyanın daşıdığı maarifçilik funksiyasının real faktları dayanır. Açar Sözlər: televiziya, maaifçilik, incəsənət proqramları, reklam, ATV, Space, telenəzəriyyə, xalq sənəti proqramları 153 IV. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Eğitim ve Sosyal Bilimler Sempozyumu 27-30 Haziran 2018/Bakü-Azerbaycan IV. International Symposium on Educational and Social Sciences in Turkish Cultural Geography 27-30 June 2018/Baku-Azerbaijan Ergenlerin Mizah Kullanım Durumları İle Öznel İyi Oluşları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi Mücahit KAĞAN Erzincan Üniversitesi mkagan24@gmail.com Meryem ATALAY Milli Eğitim Bakanlığı mrym.atly248@gmail.com Bu araştırmanın amacı, ergenlerde mizah kullanım durumları ve öznel iyi oluş düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Bu amaç doğrultusunda, katılımcıların özel iyi oluş düzeyleri ve mizah kullanım durumları; cinsiyet ve okul türü olmak üzere çeşitli bağımsız değişkenler açısından incelenmiştir. İlişkisel tarama modeli niteliğindeki araştırmanın örneklemini, 2017-2018 Eğitim-öğretim yılında Erzincan merkezde yer alan değişik liselerde öğrenim gören 217 kız, 112 erkek olmak üzere toplam 329 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada, veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen Kişisel Bilgi Formu, Ergenlikte Mizah Ölçeği (Oral, 2004) ve Ergen Öznel İyi Oluşu Ölçeği (Demirci, Ekşi, 2015) kullanılmıştır. Verilerin analizi SPSS-22 paket programı ile gerçekleştirilmiştir. Yapılan normallik testinde ise verilerin dağılımının normal olmadığı görüldüğünden parametrik olmayan testler kullanılmıştır. Buna göre; Ergenlerin mizah kullanım durumlarının cinsiyetlerine göre farklılaşıp farklılaşmadığı Mann Whitney U testi ile incelenmiş ve testin sonucunda anlamlı bir farklılık görülmemiştir. Ergenlerin mizah kullanım durumlarının okul türüne göre farklılaşıp farklılaşmadığı ise Kruskal Wallis H testi ile incelenmiş ve testin sonucunda anlamlı bir farklılık görülmemiştir. Ergenlerin öznel iyi oluş düzeylerinin cinsiyetlerine göre farklılaşıp farklılaşmadığı Mann Whitney U testi ile incelenmiş ve testin sonucunda anlamlı bir farklılık görülmemiştir. Ergenlerin öznel iyi oluş düzeylerinin okul türüne göre farklılaşıp farklılaşmadığı ise Kruskal Wallis H testi ile incelenmiş ve testin sonucunda anlamlı bir farklılık görülmüştür. Bu farklılığın kaynağına ilişkin yapılan Mann Whitney U testi sonuçları incelendiğinde, sadece sosyal bilimler lisesi öğrencilerinin öznel iyi oluş düzeyleri, Anadolu lisesi öğrencilerinin öznel iyi oluş düzeylerinden anlamlı bir şekilde daha yüksek olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Ergenlerde bilişsel, sosyal ve psikolojik alanlardaki mizah kullanımının, ergenlerin öznel iyi oluş düzeylerini manidar bir şekilde yordayıp yordamadığı çoklu regresyon analizi ile test edilmiştir. Yapılan analiz sonucunda ergenlerde bilişsel ve psikolojik alanlardaki mizah kullanımı, ergenlerin öznel iyi oluş düzeylerini manidar bir şekilde yordamakta iken; sosyal alandaki mizah kullanımı ergenlerin öznel iyi oluş düzeylerini manidar bir şekilde yordamamaktadır. Ergenlerde bilişsel, sosyal ve psikolojik alanlardaki mizah kullanımı, ergenlerin öznel iyi oluş düzeylerindeki varyansın %18.10’unu açıklamaktadır. Ergenlerde bilişsel ve psikolojik alanlardaki mizah kullanımı, ergenlerin öznel iyi oluş düzeylerine ilişkin açıklanan varyansın %17.40’ına katkıda bulunmaktadır. Ergenlerin mizah kullanımının, ergenlerin öznel iyi oluş düzeylerini manidar bir şekilde şekilde yordayıp yordamadığı çoklu regresyon analizi ile test edilmiştir. Yapılan analiz sonucunda ergenlerin mizah kullanımı, onların öznel iyi oluş düzeylerindeki varyansın % 6.50’ını açıkladığı görülmüştür. Bu bulgular ışığında ergenlerin mizah kullanımı ile cinsiyet ve okul türü arasında, öznel iyi oluş düzeyleri ile cinsiyet arasında herhangi bir ilişki bulunmazken; ergenlerin öznel iyi oluş düzeyleri ile okul türü arasında sosyal bilgiler lisesi öğrencilerinin lehine bir ilişki bulunmuştur. Bu sonuca göre akademik liselerde öğrenim gören öğrencilerin normal liselerde öğrenim gören öğrencilere göre daha yoğun bir öğretim programı ve daha çok beklenti ile karşılaşmaları ya da sosyal bilimler lisesinde akademik dersler kadar sosyal faaliyetlere de yer verilmiş olması öğrencilerin öznel iyi oluş düzeylerini olumlu yönde etkilemiş olabilir. Yine ergenlerin mizahın alt boyutlarından olan bilişsel ve psikolojik alanlardaki mizah kullanımları onların öznel iyi oluşlarını anlamlı bir şekilde yordamaktadır. Yapılan araştırmalarda mizah kullanımının bireylerin düşüncelerini ve ruh sağlığını geliştirici etkiye sahip olduğu ve öznel iyiliği artırdığı görülmüştür. Kısaca mizahın günlük hayatta etkili bir şekilde kullanılması bireylerin bilişsel, sosyal ve psikolojik gelişimlerine olumlu yönde etki ettiği gibi onların öznel iyi oluş düzeylerini de olumlu yönde etkilemesi beklenmektedir. Bireylerin en çok eğlendiği, kendini iyi hissettiği ve öğrendiği konu ve derslerin öğretmenlerin mizah yeteneklerini kullandıkları dersler olduğu dikkate alındığında mizahı okullarda öğrenci yakınlarının sıklıkla kullanması önerilmektedir. Anahtar Kelimeler:Mizah, Öznel İyi Oluş Yüklə 2,88 Mb. Dostları ilə paylaş:
|