Microsoft Word turkcess ozet kitap docx
Yüklə 2,88 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- IV. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Eğitim ve Sosyal Bilimler Sempozyumu 27-30 Haziran 2018/Bakü-Azerbaycan
- XX. Yüzyılın Başlarında Azerbaycan’da Ortak Edebi Dil Oluşturma Sürecinde Fuyuzat Dergisinin Rolü
154 IV. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Eğitim ve Sosyal Bilimler Sempozyumu 27-30 Haziran 2018/Bakü-Azerbaycan IV. International Symposium on Educational and Social Sciences in Turkish Cultural Geography 27-30 June 2018/Baku-Azerbaijan İş Tatmini Mücahit KAĞAN Erzincan Üniversitesi mkagan24@gmail.com Nurcan ÇELİK Erzincan Üniversitesi ÖZET Bu araştırmada, yatılı bölge okullarıyla diğer devlet okullarında görev yapan ilkokul ve ortaokul öğretmenlerinin iş tatmin düzeylerinin kıyaslanması amaçlanmıştır. Araştırma, ilişkisel tarama modelinde gerçekleştirilmiş olup, araştırmanın evrenini yatılı bölge okulları ve diğer ilkokul ve ortaokullarda çalışan öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi ise Ağrı İli ve çevresinde görev yapan ve evreni temsil eden 300 öğretmenden oluşmaktadır. Ölçek uygulaması basit tesadüfî örneklem yöntemi kullanılarak, 150 yatılı ve 150 diğer devlet okullarında görev yapan toplam 300 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama araçları olarak, öğretmenlerin iş tatmin düzeylerini ölçmek için Weiss, Davis, England ve Lofguist (1967) tarafından geliştirilen ve Baycan (1985) tarafından Türkçeye uyarlanarak geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapılan “Minnesota İş Tatmin Ölçeği” ile araştırmacı tarafından geliştirilen “Kişisel Bilgi Formu” kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen verilerin analizi yapılamadan önce iş tatmin ölçeğinin normallik sınamasına bakılmış ve normallik koşullarını sağlamadığından araştırmada non-parametrik testler kullanılmıştır. Buna göre ilkokul ve ortaokulda görev yapan öğretmenlerin okul türlerine, cinsiyetlerine ve kurumlarının bulunduğu yerleşim yerine göre iş tatmin düzeylerinin karşılaştırılması Bağımsız Örneklem T Testinin non-parametrik alternatifi Mann- Whitney U ile, öğretmenlerin yaşlarına, kurumdaki görevlerine ve mesleki kıdemlerine göre iş tatmin düzeylerinin karşılaştırılması ise Tek Yönlü Varyans Analizinin non-parametrik alternatifi olan Kruskal Wallis testi ile analiz edilmiştir. Yapılan analiz sonuçlarına göre, yatılı okullarda ve diğer devlet okullarında görev yapan öğretmenlerin içsel tatminleri yüksek düzeyde iken dışsal tatminlerinin orta düzeyde olduğu; iş tatminleri genel olarak değerlendirildiğinde ise yatılı devlet okullarında görev yapan öğretmenlerin iş tatminleri orta düzeyde iken diğer devlet okullarında görev yapan öğretmenlerin iş tatmin düzeylerinin yüksek düzeyde olduğu bulunmuştur. Ayrıca yatılı okullarda çalışan öğretmenlerin genel iş tatmin, içsel tatmin ve dışsal tatmin düzeylerinin, diğer devlet okullarında görev yapanlara göre daha düşük olduğu, kadın ve erkek öğretmenlerin genel iş tatmin, içsel tatmin ve dışsal tatmin düzeylerinin farklılık göstermediği bulunmuştur. Öğretmenlerin içsel tatmin düzeylerinin 43–50 yaş grubundakilere göre daha düşük olduğu bulunmuştur. Elde edilen bulgular değerlendirildiğinde yatılı okullarda çalışan öğretmenlerin iş yüklerinin ve çalışma koşullarının diğer okullara göre daha ağır olması (gece nöbet tutma, problemli ve dezavantajlı ailelerden gelen çocukların sayısının diğer okullara göre daha fazla olması) öğretmenlerin iş tatmin düzeylerini olumsuz yönde etkilemiş olabilir. 43- 50 yaş grubundaki öğretmenlerin iş tatmin düzeylerinin diğer yaş gruplarında yer alan öğretmenlerin iş tatmin düzeylerine göre daha yüksek olması özellikle kariyer danışmanlığı kuramlarının ileri sürdüğü görüşlerle ve kariyer danışmanlığı alanında yapılan araştırma sonuçları ile tutarlılık göstermektedir. Kariyer danışmalığı kuramları ve bu kuramlarla ilgili araştırma sonuçlarına göre; bir kişinin 45 yaşından sonra meslek ve iş değişikliği yapmasının bilişsel, sosyal ve biyolojik olarak çok zor olması ve bunun yanında kişinin yeni bir mesleki arayış içine girmesi ve bu alanda başarılı olabilmesine yönelik kafasında oluşturmuş olduğu olumsuz algı ile ilgili olabilir. Bu sonuçlar doğrultusunda şu önerilerde bulunulabilir. Özellikle yatılı okullarda görev yapan öğretmenlerin çalışma şartları ve özlük hakları yeniden gözden geçirilerek daha olumlu hale getirilebilir. Yatılı okullarda okuyan öğrencilerin daha problemli olmaları nedeniyle öğretmenler de bu durumdan olumsuz etkilenmektedirler. Öğrencilerin problemlerinin azaltılabilmesi için özellikle tecrübeli rehber öğretmen sayısının artırılması yararlı olabilir. Ayrıca ders dışı aktivitelerinin artırılması ile öğrencilerde sosyal ve psikolojik anlamda meydana gelecek olumlu değişimin öğretmenlere de olumlu bir şekilde yansıyacağı düşünülmektedir. Anahtar kelimeler: iş tatmini, 155 IV. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Eğitim ve Sosyal Bilimler Sempozyumu 27-30 Haziran 2018/Bakü-Azerbaycan IV. International Symposium on Educational and Social Sciences in Turkish Cultural Geography 27-30 June 2018/Baku-Azerbaijan XX. Yüzyılın Başlarında Azerbaycan’da Ortak Edebi Dil Oluşturma Sürecinde Fuyuzat Dergisinin Rolü Elnura AZİZOVA Bakü Devlet Üniversitesi eazizova@khazar.org XX. yüzyılın başlarında Rusya’nın uluslararası ve ulusal politikasında yaşanan olaylar, Çarlığın terkibindeki diğer uluslar gibi Azerbaycan Türkleri’nin de istikbalini etkiledi. XIX. yüzyılın son çeyreğinde kısa süreliğine faaliyet göstermiş “Ekinçi” (1875-1877), “Ziya” (1879-1880), “Ziyayi-Kafkasiyye” (1880-1884), “Keşkül” (1883-1891) gibi yayın kuruluşlarının kapatılmasından sonra Azerbaycan türkçesinde herhangi bir yayın kurumunun faaliyet göstermemesine karşılık 1905 yılından sonra “Hayat” (1905-1906), “Teze Hayat” (1907-1908), “Terakki” (1909), “Burhan-i Terakki”, (1906-1911), “Rehber” (1906-1907), “Debistan” (1906- 1908), “Behlul” (1907), “Lek-lek” (1914) gibi ana dilinde gazete ve dergiler bir birinin ardınca faaliyete başlamıştır. Bu yayın kuruluşları arasında Tiflis, Tebriz ve Bakü’de çıkan “Molla Nasreddin” (1906-1931) ve Bakü’de yayınlanan “Füyuzat” (1906-1907) kalıcı etkileri bakımından en önemli iki yayın kuruluşunu oluşturmaktaydı. Azerbaycan’ın petrol endüstrisi, eğitim ve kültür alanlarında çığır açan iş adamı ve hayırsever Zeynelabidin Tağıyev’in finans desteğiyle yayınlanan derginin baş redaktörü Ali Bey Hüseynzade başta olmak üzere yazar kadrosunun büyük bir kısmı İstanbul’da yaşamış veya eğitim almıştı. Bu bağlamda dergide Abdulhak Hamid Tarhan, Namık Kemal, Recaizade Mahmud Ekrem, Tevfik Fikret, Mithat Paşa gibi yenilikçi edebi ve siyasi şahsiyetlerin okuma parçaları veya şiirleri de yer almaktadır. Böylece, dergi XIX yüzyılın sonları, XX yüzyılın başlarında Osmanlı’da yaşanan siyasi, sosyal ve kültürel gelişmeler konusunda Azerbaycan başta olmakla Rusya Türklerini de aydınlatmakta, bunu yaparken aynı zamanda Türk halkları arasında ortak Türk dilinin oluşturulmasını amaçlamaktaydı. Rusya Çarlığı’nın Ruslaştırma siyasetine alternatif olarak Türkleşmeyi ön plana çıkarması ve bunun vasıtasıyla milli duygular üzerine kurulu bir kimlik oluşturma çabasıyla Füyuzat dergisi XX. yüzyılın başlarında Azerbaycan’da milli kimliğinin oluşumunda önemli bir rol oynamıştır. Buna rağmen gerek yayın döneminde, gerekse daha sonraki dönemlerde derginin kullandığı dil ile ilgili Azerbaycan’ın yazılı basınında çeşitli eleştiriler yapılmıştır. Füyuzat’ın Arap, Fars ve Türk dillerinin sentezinden oluşan Osmanlıca yazıldığı gerekçesiyle, yalnız bu dilleri anlayan aydın kitlesi tarafından anlaşıldığı ileri sürülmüştür. Bu yüzden kendi döneminde en önemli rakip dergi olarak görülen, Tifliste Celil Memmedkuluzade’nin baş yazarlığında ve kendi ifadesiyle “Türkün açık ana dilinde” yayınlanan Molla Nasreddin dergisi kadar geniş halk kitleleri üzerinde etki yapamadığı ön plana çıkarılmıştır. Bu bildiride Füyûzât derginin XX. yüzyılın başlarında Azerbaycan’da ortak edebî dil oluşumuna etkileri araştırılacaktır. Füyuzat dergisi, Ortak Türkçe, Azerbaycan, Ali Bey Hüseynzade Yüklə 2,88 Mb. Dostları ilə paylaş:
|