MiRZƏ ŞƏFİ ŞƏrq qərb araşdirmalarinda
Yüklə 2,91 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Nəzakət Əliyeva
- Mirzə Şəfi Şərq-Qərb araşdırmalarında
Nəzakət Əliyeva 164 - İçəridə yoxdur!” - “Onda xanım Zalsmanı çağır və de bizə kaxet şərabı gətirsin” Kaxet şərabı qan kimi qırmızı idi və bayram günlərində içilirdi. Sanden mehmanxana sahibinin arvadı ağ önlüklü xanım Zalsman içəri daxil olan kimi əlini önlüyünə silərək bizə uzatdı və səmimi xoş gəldin etdi. Başqalarından fərqli olaraq xanım Zalsman Tiflisdə ən yaxşı omlet bişirəndir. O bununla təkcə qonşuluqda deyil, həm də Qafqaza gələn alman səyahətçiləri arasında məşhur idi. Gələn qonaqlar ona müraciət edəndə, o öz omlet bişirməyi ilə lovğalanırdı. Mavi bir otaqda mavi süfrə salınmış stol var idi. Bizim məclisimiz burada keçəcəkdi. Ucuz kaxet şərabından sonra bahalı şampan gəldi, çünki bu Tiflisdə olan Avropa adəti idi, yeməyi şampanla başlamaq və bu adəti burada hər kəs yerinə yetirməli idi. Tiflisə gələn hər alman səyahətçisi Sandda Zalsmanın məclisində iştirak edəndə kaxet şərabı və şampanla elə nəşələnirdilər ki, aylı gecədə öz qışlaqlarına qayıdanda göydə ay onlara sanki parlayan omlet ulduzlar isə parlayan qədəhlər kimi görünür. O biri axşam biz nəşəli istirahətdən sonra David dağına ziyarətə getdik, nəhayət, Sandi tərk etməklə şəhərin içərisinə qayıtdıq. İşıqlı səmada heç bir dənə də bulud yox idi; ancaq havada elə bir istilik vardı ki, elə bil Gürcüstanın günəşi, həm də işıqlı aya öz alovlarını ötürmüşdü. Mirzə Şəfi Şərq-Qərb araşdırmalarında 165 Küçələr tamamilə boş idi, bazar və emalatxanalar bağlı idi. Yalnız bir sərxoş əsgər o tərəf bu tərəfə yırğalana – yırğalana ağ çadralı bir gürcü qadının arxasınca düşmüşdü. Biz küçənin soluna keçdik, burada başı gümbəzli, isti kükürd suyu hamamları vardır ki, Tiflis ona öz mövcudluğu və adı ilə minnətdardır, kəsə yolla Erivan meydanına qayıtdıq. Burada evin damlarında uzun əsrarəngiz paltarlarda sehrli baxışlarla şən, gözəl qadın surətləri görünürdü. Ətrafa yayılmış balalaykanın səsi gecənin qaranlığında gürcü gözəllərinin birgə nəğmələrinə qarışmışdı. Ancaq biz onları çox seyr edə bilmirdik, çünki onlar yad baxışlar hiss edən kimi gözdən itirdilər. Bir dəfə mən dayandım və qulaq asdım, mən yerimdən tərpənib gedə bilmədim, sanki yer ayağımı qandallamışdı. Qulaqlarım gözəl ahəngli kişi səsini eşitdi..... mən bu səsi tanıdım, - mən o nəğməni tanıdım, - mən səni tanıdım, Mirzə Şəfi, Gəncə üləması.... Mən hələ də sənin sarı çəkələkli, qırmızı tumanlı, məxmər koftalı, görünən çadralı gözəlini görürəm və utancaqlıqla boz evin damında dayanıb sənin yayılan səsinin tonlarına qulaq asdığını təsəvvür edirəm. Sən elə güman edirsən ki, yalnız döngədə evin kölgəsində özünü gizlətmisən və görünməzsən. Ancaq mən heç vaxt sənin simanı unutmaram ey qadın, ey qadın! Əllərini gah ürəyinin üstündə çarpazlayır, gah da yarım aya bənzəyən qulaqlarının üstündə saxlayır, sanki füsunkar bir varlıq üçün dua edirsən! Harada qaldı Züleyxa və onun sadiq kənizi? Nəzakət Əliyeva 166 Ancaq belə gözəl axşam üçün onlar möcüzə deyildilər. Mən Erivan meydanını tərk etmək istəyəndə, yoldaşlarımdan biri mənə onun mənzilində bir saatlıq yoldaşlıq etməyimi xahiş etdi. Mən bu otağı tutmuşam ki, - deyə inamla başladı – üzbəüz knyaginyanı.... o gözəl bir varlıqdır. Artıq üç aydır ki, mən onu müntəzəm olaraq David dağına ziyarətə gedəndə izləyirəm. Mənim meylimin qeyri – adi davamlılığı onun ürəyini riqqətə gətirib və o öz gürcü utancaqlığının böyük bir hissəsini kənara qoymuşdur. O özünü evin damında oturarkən örtüksüz göstərir, mənim ona axşamlar gizlicə atdığım gül dəstələrini götürür və bu sirri özünün iki rəfiqəsinə söylədiyi hiss olunur, çünki hər üçü yuxarıda saatlarla oturur və söhbətlər edirlər, mənim açıq pəncərədən onlara tərəf baxışlarımdan qaçmırlar. Xoşbəxtlik bizi izləyirdi, çünki mən tanışımla otağa daxil olanda gənc knyaginya yenə o iki rəfiqəsi ilə damda oturmuşdu. Biz onları daha yaxşı görmək və özümüzü hiss etdirməmək üçün otağın işığını yandırmadıq. Ay işığında hər üç sevimli sima sanki müqəddəs bir parıltı kimi ayaqlarını çarpazlayaraq oturmuşdu. O iki rəfiqələr ağ çadraya bürünmüşdülər və bunun altında od qırmızı rəngində qırışlı tumanları bilinirdi. Gənc knyaginyanın geydiyi mavi ipəkdən şalvar və tünd sarafan onun gənc bədəninin əzalarını örtmüşdü. Biz bir saatdan çox oturduq və onları seyt etdik, ancaq birdən hər üçü yerindən dik hoppandı və damın Mirzə Şəfi Şərq-Qərb araşdırmalarında 167 ətrafında dalaşmağa başladılar. Onlardan biri dayanıb durdu, o sanki bizi görmüşdü, çünki bir an pusquda durmuş kimi ətrafa baxdı, geri döndü yəqin ki, onlara icazə vermək üçün; ancaq bir bax! Həmin anda gənc knyaginya da dayandı, ancaq bizi axtarmaq üçün yox, xeyr, o əyilir və havasını dəyişir.... və əllə axtarırdı. Bu kiçik bir hadisə məni dərin düşüncələrə qərq etdi və mən əhvalatımı necə bitirməyi, yəni bir tərəfdən poetik ixtisarı, digər tərəfdən nəsr həqiqətini gizlətməyi lazım bildim. Mən yalnız hiss etdim ki, evə qayıdanda özümdən asılı olmayaraq Hötenin bu misraları yadıma düşdü: Biri vardı, biri yoxdu, Bir şah var idi və s. və s. Gəzintilər, perspektivlər və möcüzələr. Mənim mənzilim müqəddəs David dağının ətəyində yerləşirdi və onun yüksəkliyinin otrasındakı sıldırımın üstündə qədim bir kilsə var idi; onun müqəddəs qoruyucusunun adını bu dağa vermişdilər. Əsrlərdən bəri bu müqəddəs David kilsəsi öz möcüzəli qüvvəsinə görə məşhur oldu. Əgər gənc qızlar və qadınlar kilsəni üç dəfə dövrə vurduqda hər dəfə bir daşı heç bir yapışdırıcının köməyi olmadan dairədəki divara yapışdırmaq müyəssər olarsa, onda onun ürəyindəki arzular həyata keçəcək. Əfsanədə deyildiyi kimi bir çox gənc qızlar bu kilsənin möcüzəli qüvvəsinə inandıqları üçün həqiqətən özlərinə ər tapmışlar. Yüklə 2,91 Kb. Dostları ilə paylaş:
|