O zbekiston respublikasi

258
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
O‘quv dasturi
O`quv mezonlari:
1. 60 metrga yugurish:
- o`g`il bolalar -10,0 - 10,5 - 11,0 soniya;
- qiz bolalar - 10,3 - 10,8 - 11,3 soniya;
2. Yugurib kelib uzunlikka sakrash:
- o`g`il bolalar - 340 - 310 - 270 sm;
- qiz bolalar - 310 -270 - 230 sm.
3. Yugurib kelib balandlikka sakrash:
- o`g`il bolalar - 105 - 95 - 85 sm;
- qiz bolalar - 95 - 90 - 80 sm.
4. 1000 metrga yugurish:
- o`g`il bolalar - 4,10 - 4,30 - 5,0 daqiqa;
- qiz bolalar - 5,40 - 6,10 - 6,40 daqiqa.
5. To`pni uloqtirish:
- o`g`il bolalar - 36 - 30 - 21 metr;
- qiz bolalar - 23 - 18 - 15 metr.
6. 4 X 10 metrga mokisimon yugurish:
 - o`g`il bolalar - 10,5 - 10,8 -11,3 soniya;
-
qiz bolalar - 11,0 - 11,3 - 12,0 soniya.
Uyga beriladigan topshiriqlar:
1. Televideniye, radio to`lqinlari orqali beriladigan ertalabki gimnastika
mashqlarini bajarish.
2. Arg`amchi, gimnastik tayoqcha (engashish, cho`qqayib o`tirish,
yuqoriga sakrash) bilan bajariladigan umumrivojlantinivchi mashqlarni
bajarish.
3. Arg`amchida 30 soniyadan bir daqiqagacha sakrash.
4. Tennis to`pini (12- 15 marta aniq) nishonga uloqtirish.
5. Turgan joyda uzunlikka 20-30 sm balandlikdagi to`siqdan (tarang
qilib tortilgan rezinadan, arg`amchidan) oshib o`tib, 10- 15 marta
sakrash.
6. O`g`il bolalar uchun 12 daqiqagacha asta-sekin yugurish, qiz
bolalar uchun 10 daqiqagacha asta-sekin yugurish.
BASKETBOL
Nazariy ma`lumotlar:
1. O`quvchilarning jismoniy kamol topishida basketbol o`yinining
ahamiyati.

---

259
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
O‘quv dasturi
2. Mashg`ulotlar jarayonida o`quvchilarning salomatligini aniqlashda
o`zini-o`zi nazorat qilish asoslari.
3. Mini-basketbol o`yinining qoidalari.
O`quvchilarga qo`yilgan talablar:
To`pni yerga urib yo`nalish va tezlikni o`zgartirib yugurish, to`pni
bir qo`l bilan yelkadan, joyida turib qadam tashlab va joyni o`zgartirib
uloqtirish, to`pni o`rganilgan usul bilan harakatda xalqaga tashlash,
to`pni shitga tekkizib xalqaga tashlash (o`ng va chap tomonlardan),
o`rganilgan basketbol elementlarini qo`llab ikki tomonlama mini-
basketbol o`ynash.
O`quv mezonlari:
1. Barcha o`rganilgan basketbol elementlarini bajarish (bajarilish
texnikasi baholanadi).
2. 20 soniya davomida to`pni bir-biriga uloqtirish (bir qo`l bilan
yelkadan): 2,5 metr qizlarga, 3 metr o`g`il bolalarga, 16 marta
uloqtirishga - "5" ball, 14 martaga - "4" ball, 10 martaga - "3" ball
qo`yiladi.
3. To`pni jarima maydoni atrofidan aylantirib, harakatda o`ng va
chap xalqaga ikki qadamdan aniq tushirish sharti bilan (ikki
imkoniyatdan bir marta) xalqaga tashlash: 7 soniyaga - "5" ball, 14
soniyaga - "4" ball, 20 soniyaga - "3" (o`g`il bolalarga) ball; 16 soniyaga
- "5" ball, 20 soniyaga- "4" ball, 25 soniyaga - "3" (qiz bolalarga) ball
qo`yiladi.
4. To`pni o`rganilgan usul bilan shitga tekkizib ikkala tomondan 3
marta (3 metr masofa) savatga tushirish: 3 martaga - "5", 2 martaga -
"4", 1 martaga - "3" ball qo`yiladi.
Usullarni birlashtirish: to`pni sakrab ilib olib to`xtash; to`pni yerga
urib aylanib o`tib harakatda bir qo`l bilan, ikkinchi qo`l yordamida
xalqaga tushirish. To`pni yerga urib aylanib o`tib, sakrab turib to`xtash
va yelkadan bir qo`l bilan ikkinchi qo`l yordamida yaqin masofadan
shitga tekkizib savatga tushirish.
Uyga beriladigan topshiriqlar:
1. Joyida turib tovonlarni orqaga siltab yugurish:
90 soniyaga -"5" ball, 60 soniyaga - "4" ball, 30 soniyaga - "3"
(o`g`il bolalar uchun) baho qo`yiladi.  60 soniyaga -"5" ball, 45 soniyaga
- "4" ball, 30 soniyaga - "3" (qizlar uchun) ball qo`yiladi.

---

260
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
O‘quv dasturi
2. 45° burchak hosil qilib tayangan holatda qo`llarni bukib yozish:
10 martaga - "5" ball, 8 martaga - "4" ball, 6 martaga -"3" (o`g`il
bolalar uchun) ball qo`yiladi. 7 martaga - "5" ball, 5 martaga - "4" ball,
3 martaga- "3" (qizlar uchun) ball qo`yiladi.
Bir oyoqda tizzalarni ko`krakka tortib, har bir oyoqda o`rtacha sakrash:
6 marta -o`g`il bolalarga, 4 marta - qizlar uchun.
VOLEYBOL
Nazariy ma`lumotlar:
Voleybol o`yini qoidalarini bilish, hakamlik qilishni bilish, voleybol
o`yinining organizmga ijobiy ta`siri.
O`quvchilarga qo`yiladigan talablar:
Voleybol o`yinida turish holatini va joylarni o`zgartirish qoidalarini
o`rgatish. Katta qadamlab chapga, o`ngga, orqaga, oldinga  tezlik bilan
yurish qoidalarini o`rgatish. To`pni yuqoridan uzatish malakasini
mustahkamlash. Pastdan kelgan to`pni ikki qo`lda qaytarishni o`rgatish.
Voleybol setkasi ustidan, 4-6 metr masofada turib, pastdan to`g`riga
to`pni bir qo`lda ushlab, ikkinchi qo`l bilan urib o`tkazishni o`rgatish.
Ikki tomonlama o`yin vaqtida to`pni yuqoridan, pastdan qabul qilish va
qaytarish qoidalarini bilish.
O`quv mezonlari:
1. Turgan joyda yuqoriga sakrashni baholash. O`g`il bolalarga 40 sm
balandlikka sakraganligi uchun - "5", 35-39 smga - "4", 29- 34 smga -
"3" ball qo`yiladi.
Qiz bolalarga 38 smga - "5", 33-37 smga -"4", 29-32 smga - "3" ball
qo`yiladi.
2. Setka yonida, ikki tomonda turgan o`quvchining bir-birlariga to`pni
setka ustidan barmoqlar uchida oshirishini baholash. Tushirmasdan 12
marta oshirsa - "5", 10 marta oshirsa - "4", 8 marta oshirsa - "3" ball
qo`yiladi.
3. To`pni pastdan ikki qo`lda qaytarishni baholash.
4. Qoidasiga rioya qilgan holda 4-6 metr masofadan turib pastdan
to`g`riga qarab to`pni uloqtirish.
Uyga beriladigan topshiriqlar:
1.Egiluvchanlik va mushaklarni rivojlantiruvchi mashqlarni qaytarish.

---