O zbekiston respublikasi
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Natijalari va ballar O`g`il bolalar Qiz bolalar T/r Sinov mashqlari "5" "4"
282 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567 O‘quv dasturi 9-SINF Jismoniy tarbiya 68 soat (haftasiga 2 soat) GIMNASTIKA Nazariy ma`lumotlar: 1. Jismoniy tarbiya mashqlarining inson organizmining rivojlanishiga ta`siri. 2. Qizlar uchun gimnastika mashqlarining gigiyenik ahamiyati. 3. Darsning qismlari bo`yicha mashg`ulotlarni o`tkazish. 4. Oilada badan tarbiyaning nafasga va qaddi qomatga tegishli mashqlarni bajarishning ahamiyati. 6. Gimnastika bo`yicha O`zbekiston va Olimpiya chempionlari. Umumrivojlantiruvchi mashqlar: Juft bo`lib, buyumlarsiz va buyum bilan, gimnastika narvonida va o`rindiqda egiluvchanlikni, kuchni, tezkorlik va chidamlilikni tarbiyalaydigan mashqlarni bajarish. AKROBATIKA O`g`il bolalar uchun: Har xil D.H dan oldinga o`mbaloq oshish. Buyumlar ustidan o`mbaloq oshish, 2-3 qadam yugurib kelib, uzoqqa o`mbaloq oshish. Sherigi yordamida qo`llarda tik turish. Cxalqancha yotgan holatda "ko`prik" yasash. Qizlar uchun: Ikki marta oldinga o`mbaloq oshish, orqaga o`mbaloq oshish, kurakda turish. Ko`prikda turish va yon tomonga aylanib turish. Osilish va tayanish. Turnikda: osilishdan kuch bilan tayanishga ko`tarilish. Gavdani bukib- yozish bilan tortilish hamda tebranishga o`tish. Osilib tebranishda gavdani keskin yozish bilan tayanchga ko`tarilish. Turnikda tayanishdan oyoq va gavda bilan oldinga yarim oysimon harakat qilib, osilishga tushib tebranish. Qo`shpoyalarda qo`llarda tayanishdan tebranib, oldinga siltanish bilan tayanchga ko`tarilish. Qo`shpoyada tirsakka tayanib turishdan tebranib, orqaga siltanish bilan tayanchga ko`tarilish. Qo`sh-poyada tayanib tebranishda, oldindan (orqadan) sakrab tushishlar va 90°- 180° burilib bajarish. 5 metrli arqonga, qo`llar yordamida (vaqtga qarab) tirmashib chiqish (10-13-18 soniya). Shuni 90° burchak hosil qilib bajarish. To`xtab- 283 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567 O‘quv dasturi to`xtab tirmashib chiqish (ma`lum balandlikda to`xtash uchun belgilar qo`yiladi). Tayanib sakrash (o`g`il bolalar); 120 sm balandlikdagi uzunasiga o`rnatilgan xari ustidan (gimnastika ko`prigi-1 mm oraliqda) oyoqlarni kerib (bukib) sakrashni takrorlash. Yonlamasiga o`rnatilgan ot ustidan qo`llar bilan otning o`ng-chap qismiga tayanib, oyoqlarni kerib sakrab o`tish. Shu usulni otni 20-30-45 burchak bo`yicha o`rnatib bajarish. Qiz bolalar: 110 sm balandlikdagi uzunasiga o`rnatilgan xari ustidan oyoqlarni kerib, sakrab o`tish. Ot (kon) ustidan (yonlama) sakrash. Yonlama qo`yilgan ot ustidan "oyoqlarni bukib" sakrab o`tish, oyoqlar tayanchning o`ng va chap tarafidan o`tish. Muvozanat mashqlari. Yakka cho`pga tayanishda bir oyoqni oshirish bilan 90° burilib, minib o`tirish, ikki oyoqda va holatlarni almashtirib sakrash, yarim cho`nqaygan holatda oyoqlar bilan siltanib yurish, oyoq uchlariga ko`tarilib burilish, o`ng (chap) oyoqda "qaldirg`och" hosil qilish, o`tirib burchak hosil qilish va qo`llarga oldindan tayanib, oyoqlarni kerib orqaga siltanish bilan kerishib sakrab tushish. O`quv mezonlari Natijalari va ballar O`g`il bolalar Qiz bolalar T/r Sinov mashqlari "5" "4" "3" "2" "1" "5" "4" "3" "2" "1" 1. Baland turnikda tortilish (marta) 9 7 5 3 1 - - - - - 2 Polda tayanib qo`llarni bukish va yozish (marta) 23 17 13 11 9 - - - - - 3. Chalqancha yotgan holda 90° gavdani ko`tarish 1 daqiqa davomida (marta) 25 23 18 15 13 23 20 15 13 10 4. Arg`amchida 1 daqiqada sakrash (marta) 90 80 70 65 60 100 90 80 75 70 284 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567 O‘quv dasturi Uyga berilgan topshiriqlar: 1. Osilib turib gavdani ko`tarish (6-7 marta) 2. Polga tayanib qo`llarni bukish va yozish. 3. Gimnastik o`rindiqqa tayanib, qo`llarni bukish va yozish. 4. Arg`amchida sakrash. 5. Har kuni ertalab 300-500 metrga yugurish. 6. Cxalqancha yotgan holda turib o`tirish. YENGIL ATLETIKA Nazariy ma`lumotlar: Jismoniy mashg`ulotlarning organizmdagi asosiy sistemalarga ta’siri. Jismoniy mashqlarni bajarish ish qobiliyatini oshirish vositasidir. Jismoniy tarbiya bilan shug`ullanuvchilarni tibbiy nazoratdan o`tkazib turish. Chidamlilikni oshirishga qaratilgan mashqlarni mustaqil bajarish qoidalari. Mashqlarni bajarayotganda o`z-o`zini nazorat qilish va xavfsizlik qoidalari. O`quvchilarga qo`yilgan talablar: Jismoniy mashg`ulotlarning organizmdagi asosiy sistemalarga ta`sirini bilish. Uzoq davom etadigan yugurishda o`zini-o`zi nazorat qilish usullaridan foydalanishni bilish. Chidamlilikni oshirishga qaratilgan mashqlarni mustaqil bajarish qoidalarini bilish. Dasturdagi yugurish, sakrash va uloqtirish O`quv mezonlarini egallash. 4x100 metrga yugurish. O`rta masofaga masofa bo`ylab yugurishni bajarish. 600-800 metr masofalarga 100 metr masofa bilan almashib yugurish O`quv mezonlari: 1. 60 metrga yugurish: - o`g`il bolalar - 9,0 - 9,5 - 10,0 soniya; 5. Gardishni 1 daqiqa belda aylantirish (marta) - - - - - 80 70 60 55 50 6. Gimnastik o`rindiqqa tayanib, qo`llarni bukish va yozish (marta) - - - - - 13 10 8 6 4 285 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567 O‘quv dasturi - qiz bolalar - 9,5 - 10,0 - 10,5 soniya. 2. Yugurib kelib uzunlikka sakrash: - o`g`il bolalar - 400 - 360 - 320 sm; - qiz bolalar - 350 - 320 -300 sm. 3. To`pni uloqtirish: - o`g`il bolalar - 45 - 40 - 33 metr; - qiz bolalar - 28 - 23 - 18 metr. 4. 1000 metrga yugurish: - o`g`il bolalar - 3,40 - 4,00 - 4,30 daqiqa; - qiz bolalar - 5,00 - 5,30 - 6,00 daqiqa. 5. Balandlikka sakrash: - o`g`il bolalar - 120 - 110 - 100 sm; - qiz bolalar - 115 - 105 - 95 sm. 6. 2000 metrga yugurish: - o`g`il bolalar - 9,30 - 10,00 - 11,00 daqiqa; - qiz bolalar - vaqt hisobga olinmaydi. 7. 4 x10 metrga mokisimon yugurish: - o`g`il bolalar - 9,5 - 9,8 - 10,3 soniya; - qiz bolalar - 10,0 - 10,5 - 11,0 soniya. Uyga beriladigan topshiriqlar: 1. Ertalabki gimnastika (10-12 mashq) 2. Yugurish: O`g`il bolalar - 20 daqiqagacha, qiz bolalar - 15 daqiqagacha. 3. Arg`amchida sakrash (chap, o`ng, ikki oyoqda - 4 daqiqagacha). 4. Tepalikka bir oyoqdan ikkinchi oyoqqa sakrab yugurish (12- 15 marta). 5. Oldinga siljish bilan "qurbaqacha" sakrash (20 marta). 6. Bir oyoqda o`tirib turish, "to`pponcha" (10-15 marta). 7. Tizzani ko`krakka tortish bilan sakrash ("kenguru" mashqi). 8. Cho`qqayib o`tirgan holatda yuqoriga sakrab, 2 metr balandlikdagi chiziqqa qo`lini tekkizish. 9. Qo`llarga tayangan holda qo`llarni bukish va yozish (30-35 marta). 10. Cxalqancha yotgan holatdan gavdani ko`tarish (qizlar 30 marta). Dastlabki holat - cxalqanchasiga yotganda oyoq-qo`llarni tepaga ko`tarib harakatga keltirish (o`g`il bolalar -15 marta). 286 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567 O‘quv dasturi BASKETBOL Nazariy ma`lumotlar: Basketbol o`yinining texnika va taktika asoslari. Basketbol o`yinida jarohatlanishdan muhofaza qilish. O`quvchilarga qo`yilgan talablar: Basketbol o`yinini elementlari orqali har xil mashq usullarini bajarishni bilish, himoyaning maydon va shaxsiy ushlash turlarini bilish, 2x3, 3x2, 2x1x2 va 1x2x2. O`quv mezonlari: 1. Hakamlik qilishni bilish. 2. 8 imkoniyatdan jarima to`pini tashlash: 5 marta tushirsa -"5" ball, 4 marta tushirsa -"4" ball, 2 marta tushirsa -"3" ball (o`g`il bolalar uchun), 4 marta tushirsa -"5" ball, 3 marta tushirsa - "4" ball, 2 marta tushirsa -"3" ball (qizlar uchun). Usullar birlashmasi: To`pni bosh tomondan ikki qo`llab uloqtirish, oldinga intilib chiqish, to`pni ilib olish, yerga urib ildamlik bilan otib harakatda sakrab xalqaga tashlash (to`p tushguncha tashlash). Uyga beriladigan topshiriqlar: 1. Arg`amchida bir joyda ikki marta tez aylantirib, yana qo`llarni chalishtirib sakrash. 2. Qo`llarga tayangan holda bukish va yozish (o`g`il bolalarga). Gimnastik o`rindiqqa tayangan holda qo`llarni 10-8-6 marta bukish va yozish (qiz bolalar). 3. Ikkala oyoqlarda tizzalarni ko`krakka tortib sakrash, 2 imkoniyatdan 8 marta sakrash o`g`il bolalarga va 5 marta sakrash qiz bolalarga. QO`L TO`PI Nazariy ma`lumotlar: Psixologik tayyorgarlik. Massaj (silash) to`g`risida tushuncha (ko`rsatib) berish. Sport va jismoniy mashg`ulot bilan shug`ullanuvchining vazni. O`yin taktikasi to`g`risida ma`lumot. Jismoniy tayyorgarlik, texnika va taktika birdamligi to`g`risida tushuncha berish. O`yinda yo`l qo`yilgan xatolarni tahlil qilish. O`quvchilarga qo`yilgan talablar: O`yinda hakamlik qilish, o`rganilgan elementlardan ikkala tomonlama o`yinda foydalanish. Maydon bo`ylab himoya, aralash himoya va asta- 287 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567 O‘quv dasturi sekin hujum qilish taktikalarini bilish. O`quv mezonlari: 1. To`pni urib yugurish - 30 metrga: - o`g`il bolalar - 6,6 - 6,7 - 6,8 soniya; - qiz bolalar - 6,8 - 6,9 - 7,0 soniya. 2. Aniq nishonga otish, 10 tadan 7-6-5 marta. 3. To`pni ushlab olish va uloqtirish ("sakkiz" shakli). Uyga beriladigan topshiriqlar: 1. Qo`l to`pi musobaqalarining qoidasi. 2. To`pni tezlik bilan yerga urib yugurish. 3. Devor oldida yonboshlab to`pni otish. 4. Kuchni rivojlantirish. VOLEYBOL Nazariy ma`lumotlar: O`zbekistonda voleybol o`yinning rivojlanishi. O`yin taktikasi to`g`risida ma`lumot. Jismoniy tayyorgarlik, texnika va taktika birdamligi to`g`risida tushuncha berish. O`yinda yo`l qo`yilgan xatolarni tahlil qilish. O`quvchilarga qo`yilgan talablar: Ikki qo`l qoidasiga rioya qilgan holda to`pni to`r orqali qarama- qarshi turgan jamoaga uzatishni o`rgatish. To`r ustida sakrab yon tomondan orqa bilan uzatishni o`rgatish. To`rga tegib qaytgan to`pni qabul qilish va qaytarish. To`pni pastdan qabul qilish, nuqtaga uzatish. Ikki guruh o`rtasida o`ynash taktikasini o`rganish. O`rganilgan mashqlarni o`yin vaqtida qo`llay bilish, o`yinga mustaqil tayyorgarlik ko`rish, o`yinga hakamlik qilishni bilish. O`quv mezonlari: 1. Raqib tomondan kelayotgan to`pni ikkala qo`l bilan pastdan qabul qilish. 2. To`pni yuqoridan raqiblar tomonga uzatish qoidasini baholash (uzatilgan to`p maydonga albatta tushishi kerak). 3. Hujumchining o`rin almashish qoidasini to`g`ri bajarishini baholash. 4. Ikki tomonlama o`yinda qoidalarning bajarilishi baholanadi. Uyga beriladigan topshiriqlar: 1. Jismoniy kuchli mashqlarni, sakrashni, uzoq vaqt mashqni bajarishda chidamlilikni oshirish. 288 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567 O‘quv dasturi 2. Voleybol o`ynash mashqlarini, qoidalarini mustahkamlash. 3. 4-5-6 nafar o`quvchilarga voleybol mashqlarini o`rgata bilish. FUTBOL Nazariy ma`lumotlar: Kishi hayotida jismoniy tarbiyaning katta ahamiyatga ega ekanligi to`g`risida bilish. O`quvchilarni hayotga va mehnat faoliyatiga tayyorlash. Futbol o`yini, o`yinchilarning tartib va intizomini buzmasliklari qoidalari, jarima va erkin to`p tepish, futbol taktikasi ("standart" holatda bajariladigan kombinatsiyalar). O`quvchilarga qo`yilgan talablar: Uchib kelayotgan to`pni sakrab bosh bilan urib qaytarishni bajarishni bilish. O`quvchilarni raqibdan to`pni olib qo`yish texnikasi bilan tanishtirish. Texnika va taktika usullarini bilish. O`quv mezonlari: 1. 30 metrga yugurish: 4,5 - 4,7 - 5,0 soniya. 2. 30 metrga to`p bilan yugurish: 5,7 - 6,0 - 6,3 soniya. 3. Turgan joydan uzoqlikka sakrash: 200 -180 - 160 sm. 4. To`p bilan oyoqda janglyorlikni bajarish: 20 - 18 - 15 marta. 5. To`pni uzoqqa tepish: o`ng va chap oyoqda tepilgan to`plar yigindisi - 60 - 55 - 50 metr bo`lishi kerak. 6. Baland turnikda tortilish: 10-8-7 marta. Uyga beriladigan topshiriqlar: 1. Ertalabki gimnastika (12-15 mashq). 2. 15 daqiqa davomida asta-sekin yugurish. 3. Arg`amchida 100 marta sakrash (o`ng, chap, ikki oyoqda). 4. 4 x 10 metrga mokisimon yugurish (dam olish bilan 5 marta bajarish). 5. To`pni 5-6 to`siqdan aylantirib o`tish orqali aniq nishonga tepish. 6. Oyoqda to`pni janglyorlik usulida boshqarish. 7. Qo`llarga tayanib yotgan holda qo`llarni bukish va yozish (barmoqlarda, mushtda, chapak chalib bajarish - 25 marta). KURASH Nazariy ma`lumotlar: 1. Kurash Xalqaro Assotsiatsiyasi, konfederatsiyalar va milliy federatsiyalar. 289 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567 O‘quv dasturi 2. Kurash musobaqalarining turlari haqida. 3. Jarohatlanganda va shikastlanganda birinchi yordam ko`rsatish. 4. Hammomda bug`lanish va uqalashni o`rganish. 5. Kurash texnikasi va taktikasi haqida. O`quvchilarga qo`yiladigan talablar: Sinov imtihoni: -7 turkumli kurash usullari turlarini amalda bajarsa, - "5" ball; -7 turkumli kurash usullari turlarini ikki usulini bajara olmasa, - "4" ball; -7 turkumli kurash usullarining asosini aniq bajarib, usul turlarini bajara olmasa, - "3 "ball; -7 turkumli kurash usullarini bajara olmasa, - "2" ball. RAQS ELEMENTLARI Milliy raqs elementlarini uyg`unlashtirish: "Munojot", "Rohat", "Tanovor" va boshqalar. Badiiy gimnastika. Qo`llar yordamida assimmetrik harakatlar bilan har xil me’yorda turli mashqlar bajarish, har xil tezlikda qo`llar bilan (tulki holatda) mashqlar bajarishda qo`llarning yo`nalish harakatlari holatini tebrantirish. 85-90 sm li gardish bilan mashqlar bajarish. Gardishlarni o`ng va chap qo`l bilan o`z oldida va orqa tomonga aylantirish. Tasma (lenta) bilan mashqlar (uzunligi 5 metr); har xil yo`nalishda, yuqoriga, pastga, orqaga, chapga, o`ngga, ilon izi, tik va yonbosh, har xil balandlikda va burama (spiral) tekisliklarda. Mashqlar majmuasi (buyumlarsiz) va raqs harakatlarining dinamikasi va ohangiga mos ravishda murakkablashtirish. Xalq raqslari elementlaridan iborat mashqlar. SUZISH Nazariy ma`lumotlar: Inson salomatligini yaxshilashda suzishning ahamiyati. Suzishda asosiy qoidalarga amal qilish. Gigiyenik talablar. O`quvchilarga qo`yiladigan talablar: Masofa qismlarini har xil tezlikda suzib o`tish (200 metrga). Suvda cho`kayotgan kishini olib chiqish usullari. Suvda cho`kayotgan kishiga shifokor kelguniga qadar birinchi yordam ko`rsatish. 1 metr balandlikdan suvga sakrash. Musobaqalarda qatnashish. 290 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567 O‘quv dasturi Uyga beriladigan topshiriqlar: 1. Ba’zi tana mushaklar guruhini rivojlantirish uchun maxsus 8-10 ta mashqlar majmuasini mustaqil bajarish. 2. Bir oyoqda navbatma-navbat o`tirib turish (to`pponcha): - o`g`il bolalar - 10-12 marta; - qiz bolalar -8-10 marta. O`quvchilarga qo`yilgan mezonlar: 1. Vaqtni hisobga olmagan holda 50-100 metrlarga suzish. 2. Musobaqalarga hakamlik qilish bilimini kengaytirish. II Qism: O`quv kun tartibida sog`lomlashtirish tadbirlari. Umumta`lim maktablari kun tartibida jismoniy sog`lomlashtirish tadbirlari, tashkiliy metodik ko`rsatmalar mazmuni, vazifasi va maqsadi dasturning ushbu qismida ifodalangan. Ularga quyidagilar kiradi: Ertalabki badan tarbiya. Darsgacha gimnastika mashqlari, o`tadigan jismoniy tarbiya daqiqasi, tanaffuslar vaqtida o`yinlar, sport soati, kuni uzaytirilgan guruhlar, sayrlar. Ertalabki badan tarbiya har kuni uy sharoitida o`quvchi tomonidan mustaqil bajariladi. Jismoniy tarbiya darslarida o`qituvchining rahbarligi ostida mashqlar majmuasi o`rgatiladi. MUNDARIJA O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi, Xalq ta’limi vazirligining qo‘shma hay’at majlisining 2010 yil 1 iyul ¹ 6/2 / 4/1-sonli qarori.......................................................................................2 Mehnat ta’limi fanidan Davlat ta’lim standarti..................................................10 Mehnat ta’limi fanidan o‘quv dasturi.................................................................56 Tasviriy san’at fanidan Davlat ta’lim standarti...................................................90 Tasviriy san’at fanidan o‘quv dasturi................................................................113 Chizmachilik fanidan Davlat ta’lim standarti....................................................135 Chizmachilik fanidan o‘quv dasturi..................................................................147 Musiqa madaniyati fanidan Davlat ta’lim standarti...........................................157 Musiqa madaniyati fanidan o‘quv dasturi.........................................................170 Jismoniy tarbiya fanidan Davlat ta’lim standarti...............................................196 Jismoniy tarbiya fanidan o‘quv dasturi.............................................................216 Original maket «Ma’rifat-Press» korxonasining matbaa bo‘limida tayyorlandi. Manzil: 100083, Toshkent shahri, Matbuotchilar ko‘chasi, 32. Telefon: 236-58-44 Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|