O zbekiston respublikasi

273
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
O‘quv dasturi
8-SINF
Jismoniy tarbiya 68 soat
(haftasiga 2 soat)
GIMNASTIKA
Nazariy ma`lumotlar:
1. Sog`lom turmush tarzining ahamiyati.
2. Davolash va tuzatish gimnastikasining ta`siri.
3. Shikastlanganda birinchi tibbiy yordam.
4. Ertalabki gimnastika mashqlarining majmuasini mustaqil tuzish.
Umumrivojlantiruvchi mashqlar:
Mashqlarni buyumli va buyumsiz bajarish.
Buyumsiz mashqlarni harakat qilish raqslari bilan bajarish: "Do`stlik
valsi", "Ritmik gimnastika mashqlari", "Hayot" va boshqa raqslarni bajarish.
Buyumlar bilan mashqlar: gimnastik narvonda mashqlar bajarish,
juft bo`lib mashqlar bajarish (arg`amchi, to`plar, gimnastik tayoqcha,
gantellar, gardishlar bilan bajarish).
AKROBATIKA
1. Oldinga o`mbaloq oshish. Bir necha ketma-ket orqaga o`mbaloq
oshish.
O`qituvchining yordami bilan cho`qqayib tayanish holatidan qo`llarda
tik turish holatiga otish bilan orqaga o`mbaloq oshish.
2. Uzoqqa o`mbaloq oshish: oldinga o`mbaloq oshish, to`ldirma to`p
ustidan oldinga o`mbaloq oshish. 40-60 sm balandlikdagi to`siq ustidan
yugurib kelib o`mbaloq oshish.
3. Bosh va qo`llarda tayanib tik turish (o`g`il bolalar uchun).
4. Cho`qqayib tayanishdan ikki oyoq bilan depsinib, qo`llarga tik
turish (yordam bilan).
Osilish va tayanishlar.
Past turnikda osilib turish holatidan kuch bilan ko`tarilib, tayanchga
ko`tarilish. Turnikda o`ng oyoqda minib, tayanib o`tirishdan orqaga
tushish bilan o`ng oyoq tizza ostida osilishga o`tish. Gimnastika narvonida
osilgan holatda to`g`ri oyoqlarni ko`tarib tushirish (burchak hosil qilish).
O`g`il bolalar:
1. Qo`shpoyada qo`llarda tayanib tebranishdan oldinga va orqaga siltanish
va yonga sakrab tushish.
2. Tayanishda qo`llarni bukish va yozish.

---

274
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
O‘quv dasturi
Qizlar:
1. Baland qo`shpoyada osilib tebranishdan oldinga sakrab tushishni
o`rganish.
2. Gimnastik narvonda osilish holatidan 90° burchakka oyoqlarni
ko`tarib tushirish. Qo`shpoyaning yuqori poyasida osilgan holatda bukilib,
yozilish bilan tebranish. Qo`shpoyaning yuqori poyasiga osilib, pastki
poyasida cho`qqaygan holatdan, bir oyoq bilan depsinib, ikkinchi
oyoqda siltanish bilan kerishib osilish. Pastki poyada tayanib minishdan,
orqadagi oyoqni oldinga oshirish bilan 90°ga burilib sakrab tushish.
Gimnastik o`rindiqda tayanib yotish holatida, qo`llarni bukib yozish.
Tirmashib chiqishlar.
1. 4-5 metrli arqonga qo`llar bilan 3 usulda (vaqtga qarab) tirmashib
chiqish (o`g`il bolalar).
2. 120 sm balandliklardagi to`siqlarni (yakka cho`p, ot) zabt etish
(qiz bolalar uchun).
Tayanib sakrash mashqlari.
1. 7-sinfgacha berilgan hamma yordamchi mashqlarni takrorlash.
Yonlamasi qo`yilgan xarilar ustidan 5-7 qadam yugurish bilan oyoqlarni
bukib sakrab o`tish.
2. 110 sm dastakli otdan (kon) oyoqlarni kerib sakrab o`tish (qiz
bolalar). Dastaklarda tayanib turishdan, oyoqlarda depsinib ot ustiga
oyoqlarni kerib, egilib tayanishga chiqish va yuqoriga sakrab kerishib
turish. Shu usulni sakrab tushayotganda 90°, 180° burilish bilan bajarish.
3. Yonlamasi qo`yilgan otdan burchak hosil qilib sakrab o`tish. Otning
chap qanotida o`ng tomon bilan turib, o`ng qo`l ot ustida, bir oyoqda
depsinib, ikkinchisida siltanib, qo`llar yordamida gavdani otning boshqa
tomoniga olib o`tish. Shuning o`zini 2-3 qadamdan yugurib kelib bajarish.
Yugurib kelib ot ustidan burchak hosil qilib sakrab o`tish.
Milliy raqs elementlarini uyg`unlashtirish.
"Hayot", "Munojot", "Gulsara" va boshqalar. Ritmik gimnastika. Badiiy
gimnastika elementlari.
Muvozanat saqlash mashqlari (120 sm balandlikdagi yakka cho`pda).
Yakka cho`pga tayanib turgan holatdan sakrab tayanishga va burilish
bilan sonlarga o`tirishga o`tish. Shu holatdan bir oyoq tizzasida tayanib
o`rnidan turish, qo`llar yonga ochiladi va oldinga "polka", "galop"
qadamlari bilan siljish, "qaldirgoch" va 2-3 qadam yugurib borib oyoqda
siltanib, boshqasida depsinib, kerishib sakrab tushish (bu mashqlarni

---

275
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
O‘quv dasturi
gimnastik o`rindiqda ham bajarish mumkin).
O`quvchilarga qo`yiladigan talablar:
1. Dars jarayonida hosil qilingan ko`nikma va bilimlarni uyda va darsda
mustaqil bajara olishni bilish.
2. O`quvchilarga qo`yiladigan talab mezonlarini topshirishga tayyorlash.
O`quv mezonlari
 Uyga beriladigan mashqlar:
1. Har kuni ertalab 8-10 daqiqa gimnastika mashqlar majmuini
qaytarish.
2. Turnikda yoki boshqa joyga osilib tortilish 15-20 marta.
Natijalar va ballar 
O`g`il bolalar 
Qiz bolalar 
T/r 
 
 
Sinov mashqlari 
"5" "4"  "3"  "2" "1" "5" "4" "3"  "2"  "1" 
1. 
 
Baland turnikda 
tortilish (marta) 
8 
 
6 
 
4 
 
3 1 — 
 
— 
 
— 
 
— 
 
— 
 
2 
 
Polda tayanib 
qo`llarni bukish va 
yozish (marta) 
23 
 
20 
 
18 
 
15 12 — 
 
— 
 
— 
 
— 
 
— 
 
3. 
 
Chalqancha yotgan 
holda 90° gavdani 
ko`tarish (1 daqiqa 
davomida) 
24 
 
22 
 
17 
 
15 13 22 
 
17 
 
12 
 
10 8 
4. 
 
Arg`amchida 1 
daqiqada sakrash 
(marta) 
85 
 
75 
 
65 
 
55 50 90 
 
85 
 
75 
 
70 65 
5. 
 
Gardishni 1 
daqiqada belda 
aylantirish (marta) 
 
— 
 
— 
 
— 
 
— 
 
— 
 
75 
 
65 
 
50 
 
40 30 
6. 
 
Tik turgan holda 
oldindan pastga 
egilib tizzalarni 
bukmasdan, 
barmoqni polga 
tegizish (sm). 
4 
 
6 
 
8 
 
10 -  3 
 
5 
 
7 
 
9 - 
7. 
 
Gimnastik 
o`rindiqqa tayanib, 
qo`llarni bukish va 
yozish (marta 
— 
 
— 
 
— 
 
— 
 
— 
 
12 
 
8 
 
5 
 
3 1 
 

---