Ped Psix 2 tayyori 16. cdr

Guruhiy qarorlar qabul qilishda o‘zaro ta’sir masalasi.
Guruhda 
odamlarning bir-birlarini yoqtirishlari yoki aksincha, inkor qilishlari 
ko‘pincha turli xil qarorlar qabul qilish jarayonida ro‘y berib, guruhiy 
qarorlar qabul qilish individual qarorlar qabul qilish jarayonidan 
tubdan farq qilmaydi. Ikkalasida ham avval muammo aniqlanadi, 
ma’lumotlar to‘planadi, bir nechta takliflar ilgari suriladi va 
nihoyat, eng ma’quli qabul qilinadi. Lekin guruhda bu jarayon biroz 
boshqacharoq kechadi va ziddiyatlar ko‘pincha aynan shu jarayon 
bilan bog‘liq bo‘ladi.
Amerikalik psixolog T.Mitchellning fikricha, o‘zaro ta’sir guruh 
sharoitida quyidagi omillar vositasida ro‘y beradi: 
1) ayrim a’zolar boshqalariga nisbatan ko‘proq gapirishga moyil 
bo‘ladilar;
2) yuqoriroq mavqega ega bo‘lgan shaxslar qarorlar chiqarish 
jarayonida ham boshqalarga tazyiq o‘tkazishadi;
3) guruhda ko‘p vaqt o‘zaro fikrlardagi kelishmovchiliklarning 
oldini olishga ketib qoladi; 
300
4) guruhda ayrim odamlar ta’sirida asosiy maqsaddan chetlash va 
maqsadga nomuvofiq qarorlar qabul qilish hollari kuzatiladi;
5) barcha a’zolar o‘zlari sezmagan holda konformlilikka beriladilar 
va guruh ta’siriga tushib qoladilar. Shuning uchun ham ba’zan majlisni 
olib boruvchi rais kun tartibini e’lon qilgan bo‘lsa-da, undan chalg‘ib 
ketishi va o‘rinsiz qarorlar qabul qilishi mumkin.
Shunday bo‘lsa-da, guruhiy qarorlar qabul qilish jarayonining eng 
katta ijobiy tomoni shundaki, unda ko‘plab fikrlar tug‘iladi va o‘rtaga 
tashlanadi. Bu fikrlar shunday sharoit yaratadiki, oxir-oqibat alohida 
individual fikrlardan biroz bo‘lsa-da, farq qiladigan original yangi 
fikr paydo bo‘ladi. Shuning uchun ham rahbarlik san’ati ko‘pchilik 
fikriga tayangan holda oxirida eng ma’qul qarorga kela olishdir. Lekin 
salbiy tomoni shundaki, guruhiy muzokara va qarorlar qabul qilish 
jarayoni ba’zi a’zolarda loqaydlik (“Menga nima, ular gapirishyapti-
ku” kabi), tashabbussizlik (“Baribir meniki qabul qilinmaydi, gapirib 
nima qildim?” kabi) illatlarini ham paydo qilishi mumkin. Bu o‘sha 
muhitda ayrim odamlar fikri doimo qo‘llab-quvvatlangan, ayrim 
odamlarga e’tibor, imtiyoz berilgan sharoitlarda rahbarning aybi bilan 
ro‘y beradi.