Print indd
Yüklə 2,66 Kb. Pdf görüntüsü
|
171 Amerika prezidentləri Paktı imzalayan dövlətlər müharibədən milli siyasət vasitəsi kimi imtina edirdilər. Bu isə öz növbəsində beynəlxalq münasibətlərdəki gərginliyi müvəqqəti də olsa zəifl ədirdi. 1928-ci ildə Kulic administrasiyası Çan Kayşinin rəhbərlik etdiyi Çin milli hökumətini rəsmən tanıdı. La- kin Kulic və dövlət departamenti, iki ölkə arasında iqtisadi əməkdaşlığın yüksələn xətt üzrə inkişaf etməsinə baxmaya- raq, SSRİ-ni tanımaq istəmirdilər. 1927-ci ildə Kulic gözlənilmədən növbəti il keçiriləcək prezident seçkilərində iştirak etməyəcəyini bəyan etdi. Bu qərara əsas kimi ailə və şəxsi problemlərini göstərən pre- zident, ticarət naziri Huverə Ağ Evə gedən yolda yaşıl işıq yandırmış oldu. Ağ Evi tərk edən eks-prezident yenidən Northemptona qayıdır. Bundan sonra o, avtobioqrafi yasını və bəzi qəzetlər üçün məqalələr yazmaqla məşğul olur. Kulic 5 yanvar 1933-cü ildə 60 yaşında infarktdan vəfat etmişdir. 172 Amerika prezidentləri HERBERT KLARK HUVER (HERBERT HOOVER) (1929-1933) ABŞ-ın 31-ci prezidenti Herbert K.Huver bəzi xüsusiyyətlərinə görə bütün sələfl ərindən fərqlənir. Hər şeydən əvvəl o, Missisipi çayından qərbdə doğulmuş ilk prezident idi. Digər tərəfdən Ağ Evədək maraqlı və qey- ri-adi həyat yolu keçən Huver heç bir seçkili orqan, və ya vəzifədə təmsil olunmamışdı. 173 Amerika prezidentləri Huver 10 avqust 1874-cü ildə Ayova ştatının Uest Branç şəhərində dünyaya gəlib. Dini təqiblərdən yaxa qurtarmaq istəyilə İsveçrədən qaçmağa məcbur olan əcdadları 1738- ci ildən Pensilvaniyada məskunlaşmışdılar. Gələcək prezi- dentin atası Cessi Huver dəmirçixana və kənd təsərrüfatı alətlərinin satışı və təmiri ilə məşğul olan kontorun sahibi idi. Altı yaşında atasını, səkkiz yaşında isə anasını itirən balaca Herbert iki il Uest Brançdakı, əmisinə məxsus, fer- mada yaşayır, sonra Oreqona köçür. Burada o, dayısı Henri Con Mentornun himayəsi altında yaşamalı idi. Həkim və Oreqonda torpaq sahibi olan dayısı ona öz övladı kimi qay- ğı göstərir. Huver ilk yeniyetməlik çağlarından dayısına məxsus kontorda işləməklə yanaşı, yerli biznes məktəbinin axşam şöbəsində təhsil alaraq, riyaziyyatı öyrənir. 1891-ci ildə 17 yaşlı Huver yeni yaradılmış Stenford Universitetinə daxil olur. Özündə dil öyrənməyə və digər fənlərə bacarıq görməyərək, geologiya və mədən mühən- disliyi üzrə ixtisaslaşır. Təhsil aldığı ilk illərdə, qəzet sat- mış, xırda kontorçu işləmiş, hətta camaşırxanada fəhləlik etmişdir. İşgüzar, bacarıqlı gənc olan Huver tezliklə Ameri- kanın məşhur geoloqlarından biri, professor Brennerin kati- bi olur. Məhz Brennerin məsləhətilə o, Arkanzas geologiya idarəsi ilə əməkdaşlıq etmişdi. Universitetdə təhsilini bitirən Huver əvvəl mədəndə fəhlə, sonra isə qazma qurğusu maşinistinin köməkçisi kimi təcrübə toplayır. Xoş təsadüf nəticəsində dağ-mədən işləri üzrə tanınmış mütəxəssis Luis Caninlə tanış olur və onun yanında işləməyə başlayır. Bu tanışlıqdan iki il sonra Avs- traliyada, böyük mədənçıxarma kompaniyalarından birində, yüksək məvacibli iş yerinə yiyələnir. On min dollarlıq illik gəlirinin bir hissəsini kompaniyaya məxsus perspektivli qızıl mədəninə yatıraraq onun payçısı olur. 1899-cu ildə Pekində illik 20 min dollar məvacibi verən və əlavə xidməti xərcləri də ödəyən fi rma ilə əlverişli müqavilə bağlayır. 174 Amerika prezidentləri Elə həmin il 25 yaşlı Huver vaxtilə Stenford Uni ver- sitetində bir yerdə oxuduğu Montereyli (Kaliforniya şt.) ban- kir qızı Lu Henri ilə ailə qurur. Xanım Huver ölkənin birinci xanımı olaraq, qadın hüquqlarının dönməz müdafi əçisi kimi çıxış etmiş, qadın idmanının inkişafına dəstək vermişdir. İki il sonra, 1901-ci ildə Huver Londondakı böyük «Byuik Morinq ənd K» fi rmasının şəriki olur. Birinci Dün- ya Müharibəsi ərəfəsində 40 yaşlı Huver artıq multimilli- oner idi. Huverlərin Kensinqton Qardenzdəki dəbdəbəli evlərində tez-tez təşkil olunan ziyafətlərdə ölkənin tanın- mış siyasətçiləri, maliyyəçi və digər məşhurları iştirak edir- di. Maddi cəhətdən heç bir problemi olmayan Huver özünü bütünlüklə dövlət xidmətinə həsr etməyə qərar verir. 1921- ci ildə dünyanın böyük mədənçıxarma və metallurgiya konsernin sahibləri Hugenhaym qardaşlarının şirkətə şərik olması barədə ona etdikləri təklifdən imtina edir. İllik gəliri yarım milyon dollar olan sərfəli təklifi rədd edərək əvəzində prezident Hardinqin qurduğu kabinetdə illik məvacibi 15 min dollar olan ticarət naziri vəzifəsinə razılaşması, onun böyük siyasi ambisiyalarından xəbər verirdi. Belçikaya yardım komissiyasına sədr təyin olunması, sonralar isə Amerika ərzaq administrasiyasına rəhbərlik etməsi Huve- ri ölkə miqyasında tanıtdı. Müharibədən sonra bəzi Avropa dövlətlərinə yardım etməklə məşğul olan müxtəlif təşkilat və agentliklərin fəaliyyətinə rəhbərlik edərək, 1919-cu il Paris Sülh Konfransında iştirak edəcək ABŞ nümayəndə heyətinə daxil edildi. Əvvəl Hardinq, sonra isə Kulicin prezidentliyi dövründə ticarət naziri vəzifəsində çalışaraq zəngin inzibatçılıq təcrübəsi topladı. Prezident Kulic növbəti seçkilərdə iştirak etməyəcəyini bəyan etdikdə respublikaçılar bu posta daha şanslı hesab etdikləri Huverin namizədliyini irəli sürdülər. Demokrat partiyasının namizədi isə Nyu-Yorkun qubernatoru Alf- red Smit idi. Uğurlu seçkiönü kompaniya keçirən Huver 6 Yüklə 2,66 Kb. Dostları ilə paylaş:
|