Przeglad seks 40
Yüklə 8,5 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- PiÊmiennictwo 1. Grzegorzewska M.
- 4. Lew-Starowicz Z., Skrzypulec V.
- PRACA RECENZOWANA prof. dr hab. med. Zbigniew Lew-Starowicz mgr psych. Monika Szymaƒska
- PiÊmiennictwo 1. Laumann E., Paik A., Rosen R.C.
- 3. Dolczewska-Samela A.
- 6. Thomten J., Linton S.J.
- 8. Bernardo A.
- 12. Koeghane S.R., Sullivan M.E., Miller M.A.W.
- 15. Levenson J.L.
- SEKS I MEDYCYNA Przewodnik dla lekarzy
Przeglàd Seksuologiczny, paêdziernik/grudzieƒ 2014, nr 40 31 uczciwy, uczuciowy, m´ski”, „odwaga, si∏a”, „charyzma, si∏a, podejmowanie decyzji”. Hi- potez´ potwierdza zw∏aszcza analiza rysun- ków postaci m´˝czyzny. 8 ch∏opców dok∏ad- nie zaznaczy∏o mi´Ênie na r´kach, brzuchu, zaznaczy∏o silnà klatk´ piersiowà. 7 ch∏op- ców podkreÊli∏o silne i szerokie ramiona. Ce- chy te Êwiadczà, ˝e u m´˝czyzny po˝àdana jest si∏a fizyczna, ale tak˝e – jak wymieniali ch∏opcy – si∏a charakteru (na co sk∏adajà si´ takie cechy jak np.: wytrzyma∏oÊç, odwaga, m´skoÊç, uczciwoÊç, odpowiedzialnoÊç, honor). Prawie wszyscy ch∏opcy udzielali w TeÊcie Niedokoƒczonych Zdaƒ Rottera pozytywnych odpowiedzi dotyczàcych spor- tu. Uprawianie sportu mo˝e byç w tym wy- padku postrzegane jako pozytywna cecha m´ska, Êwiadczàca w pewnym stopniu o si- le i wytrzyma∏oÊci. ◗
Pilch T., Lepalczyk I., wyd. ˚AK. 4. Lew-Starowicz Z., Skrzypulec V. (2010), Podstawy seksuologii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 5. Rotter J.B., Lah M.I., Rafferty J.E. (rok?) RISB-Test Niedokoƒczonych Zdaƒ Rottera, Pracownia Testów Psychologicznych PTP: Warszawa. Ryc. 11. Ryc. 13. Ryc. 12. Ryc. 14. Przeglàd Seksuologiczny, paêdziernik/grudzieƒ 2014, nr 40 32 Z danych epidemiologicznych wynika, ˝e cz´stoÊç wyst´powania zaburzeƒ seksu- alnych u kobiet waha si´ pomi´dzy 8% a 78% [1]. Analiza piÊmiennictwa pozwala wnioskowaç, ˝e do najcz´stszych zaburzeƒ seksualnych u kobiet zaliczamy: zaburzenia po˝àdania, podniecenia, orgazmu i dypa- reuni´ [2]. Zaburzenia te wywo∏ywane sà przez czynniki biologiczne, psychiczne PRZEGLÑD PIÂMIENNICTWA DOTYCZÑCY SEKSUALNOÂCI KOBIET
Zak∏ad Seksuologii Medycznej i Psychoterapii Centrum Medyczne Kszta∏cenia Podyplomowego Warszawa
Streszczenie Z najnowszego piÊmiennictwa dotyczàcego seksualnoÊci kobiet wynika, ˝e predyktorami zaburzeƒ seksualnych u kobiet sà: wykorzystywanie seksualne w ˝yciu doros∏ym, wysoki poziom stresu, a tak˝e l´k przed przywià- zaniem i – tym samym – unikanie zaanga˝owania w bliskie emocjonalnie relacje. Z badaƒ przeprowadzonych przez Manuela Calao-Pereza, An´ B. Enriquez Gonzales i Eduardo Gonzales-Cuenca wynika, ˝e do przyczyn wyst´powania anorgazmii u kobiet zalicza si´: m∏ody wiek, niski poziom wykszta∏cenia, brak sta∏ego zwiàzku i brak satysfakcji z rozmiaru cz∏onka partnera. Z kolei badanie S. Assari wykaza∏o, ˝e unikanie wspó∏˝ycia jest cz´stym zjawiskiem, wyst´pujàcym u kobiet z chorobà wieƒcowà. Dla przyczyn unikania wspó∏˝ycia przez kobiety z CAD istotnymi statystycznie czynnikami okaza∏y si´: depresja, wspó∏wyst´powanie innych chorób somatycznych, obni˝ona sprawnoÊç fizyczna i zm´czenie. W poni˝szym artykule opisane zosta∏o równie˝ studium przypadku priapizmu ∏echtaczki, autorstwa C.A. Ungera i M.D. Waltersa. S∏owa kluczowe: zaburzenia seksualne, wykorzystywanie seksualne, stres, l´k, anorgazmia, choroba wieƒcowa, priapizm, ∏echtaczka REVIEW OF THE LITERATURE ON WOMEN’S SEXUALITY The latest literature on women's sexuality shows that predictors of sexual dysfunction in women are sexual abuse in adulthood, a high level of stress and fear of attachment, thus avoiding involvement in emotionally close relationships. According to a study by Manuel Calao-Perez, Ana B. Gonzales and Eduardo Enriquez Gonzales- Cuenca shows that the causes of anorgasmia in women include: young age, low educational level, lack of a permanent relationship and dissatisfaction with the size of the member of the partner. The study of S. Assari shown that avoiding intercourse is often the phenomenon in women with coronary artery disease. For causes of avoiding intercourse in women with CAD statistically significant factors were found to be: depression, somatic comorbidity of other diseases, lowered physical ability and fatigue. The following article describes the case study clitoral priapism taken by researchers C.A. Unger and M. D. Walters. Key words: sexual dysfunction, sexual abuse, stress, anxiety, anorgasmia, coronary artery disease, priapism, clitoris i spo∏eczno–kulturowe. Czynniki biologiczne obejmujà choroby takie jak: cukrzyca, cho- roba niedokrwienna serca, udar mózgu, stwardnienie rozsiane i nadciÊnienie t´tni- cze, a tak˝e uzale˝nienia (od narkotyków, al- koholu, papierosów). Natomiast do czynni- ków psychicznych zaliczamy: czynniki roz- wojowe, osobowoÊciowe i partnerskie oraz choroby psychiczne, jak równie˝ zaburzenia Przeglàd Seksuologiczny, paêdziernik/grudzieƒ 2014, nr 40 33 osobowoÊci. Z kolei wÊród czynników spo- ∏eczno-kulturowych wyró˝niamy: rygoryzm religijny, negatywny obraz seksualnoÊci, mi- ty i stereotypy z nià zwiàzane [3]. Przyczyny wyst´powania zaburzeƒ seksualnych u ko- biet bywajà ró˝ne. Niekiedy za wyst´powa- nie konkretnego zaburzenia odpowiedzialny jest jeden czynnik, a niekiedy czynniki te na- k∏adajà si´ na siebie. Andrea Burri, Robert Schweitzer i Jessi- ca O’Birien przebadali grup´ 3300 aktyw- nych seksualnie kobiet, w celu uzyskania odpowiedzi na pytanie, jak wa˝nà rol´ w wy- st´powaniu zaburzeƒ seksualnych pe∏nià czynniki psychogenne. Wykorzystano na- st´pujàce metody badawcze: The Female Sexuality Function Index, the Experiences In Close Relationships Scale, the Differentia- tion of Self Inventory. Powy˝sze badania wy- kaza∏y, ˝e istotnymi statystycznie predykto- rami wyst´powania zaburzeƒ seksualnych u kobiet okaza∏y si´ byç przede wszystkim: wykorzystywanie seksualne w ˝yciu doro- s∏ym, wysoki poziom stresu, a tak˝e l´k przed przywiàzaniem i – tym samym – unika- nie zaanga˝owania w bliskie emocjonalnie relacje. Takie same wyniki uzyska∏ w swym badaniu Birnbaum (2007), który wykaza∏ tak˝e korelacj´ pomi´dzy brakiem odczucia bliskoÊci podczas aktywnoÊci seksualnej a brakiem podniecenia seksualnego. Badaczka S. Assari podj´∏a si´ w swym badaniu próby odpowiedzi na pytanie, czy prawdà jest, ˝e kobiety ze stwierdzonà cho- robà wieƒcowà (CAD) cechujà si´ obni˝o- nym poziomem libido, a jeÊli tak – to z jaki- mi czynnikami ryzyka jest ono zwiàzane. Z li- teratury przedmiotu wynika, ˝e wspó∏˝ycie seksualne wÊród pacjentów z chorobà wieƒ- cowà (CAD) jest bezpieczne (mimo to wielu z nich rezygnuje z aktywnoÊci seksualnej, co wp∏ywa na obni˝enie jakoÊci ich ˝ycia [4]. Pacjenci kardiologiczni unikajà wspó∏˝y- cia seksualnego, mi´dzy innymi ze wzgl´du na ból fizyczny, jak równie˝ negatywny ob- raz swego cia∏a, a tak˝e z uwagi na obaw´ przed niepowodzeniem leczenia [5,6,7]). Jak pokazujà statystyki, ryzyko wystàpienia za- wa∏u u osób z chorobà wieƒcowà wynosi jedynie mniej ni˝ 1% [8]. Powy˝sza grupa badawcza sk∏ada∏a si´ z 152 zam´˝nych kobiet z rozpoznanà cho- robà wieƒcowà (CAD) oraz z grupy kontrol- nej, obejmujàcej 50 zdrowych kobiet, u któ- rych nie stwierdzono innych wspó∏istniejà- cych chorób przewlek∏ych. Kryteria w∏àcze- nia do grupy badawczej obejmowa∏y: bycie w zwiàzku ma∏˝eƒskim od minimum roku oraz brak rozpoznaƒ psychiatrycznych. Po- mi´dzy obiema grupami nie by∏o istotnych ró˝nic odnoÊnie ich poziomu wykszta∏cenia, sytuacji materialnej i miejsca zamieszkania. Wiek kobiet wynosi∏ 56,5 ± 9,1 lat. Zastoso- wano nast´pujàce metody badawcze: De- pression Scale (HADS),Revised- Dyadic Ad- justment Scale (R-DAS), Relation and Sexu- ality Scale (RSS), Ifudu index. Z pacjentkami przeprowadzono równie˝ wywiad, dotyczà- cy czynników ryzyka (palenie papierosów, hyperlibidemia, cukrzyca i oty∏oÊç), zm´cze- nia, sprawnoÊci fizycznej i chorób somatycz- nych, takich jak przewlek∏a obturacyjna cho- roba p∏uc – COPD, nadciÊnienie i choroby sercowo-naczyniowe. Badano równie˝ po- ziom l´ku i wyst´powanie depresji. Powy˝- sze badanie wykaza∏o, ˝e unikanie wspó∏˝y- cia seksualnego przez ostatnie dwa tygo- dnie by∏o cz´stsze u kobiet z CAD, ni˝ u ko- biet z grupy kontrolnej (73% vs. 56%, p=0,024). 73% kobiet z CAD twierdzi∏o, ˝e przez ostatnie dwa tygodnie w ogóle nie do- sz∏o u nich do kontaktu seksualnego. 22,4% pacjentek poda∏o, ˝e przez ostatnie dwa ty- godnie wspó∏˝y∏o raz, a 2,6% – dwa razy. Wi´cej ni˝ dwa razy w ciàgu ostatnich dwóch tygodni wspó∏˝y∏o zaledwie 2% ko- biet z powy˝szej grupy badawczej. Do unikania wspó∏˝ycia najcz´Êciej do- chodzi∏o u kobiet w starszym wieku (58,4 ± 8,7 vs. 51,3 ± 9,4; p< 0,001). 50,5% kobiet, unikajàcych wspó∏˝ycia seksualnego oraz 12% zaanga˝owanych w relacj´ seksualnà cierpia∏o na chorob´ sercowo- naczyniowà (CVA). Ró˝nice pomi´dzy dwiema grupami by∏y istotne statystycznie (p=0,020). WÊród przyczyn unikania wspó∏˝ycia przez kobiety z CAD istotnymi statystycznie czynnikami okaza∏y si´ byç: depresja (8,60 ± 3,45 vs. 6,51 ± 3,31; p=0,002), wspó∏wyst´- powanie innych chorób somatycznych (15,77 ± 6,76 vs. 12,76 ± 7,63; p=0,020), sprawnoÊç fizyczna (33,90 ± 23,94 vs. 44,49 ± 27,09; p= 0,023), zm´czenie (49,59 ± 24,33 vs. 38,09 ± 24,20; p=0,010). Manuel Calao-Perez, Ana B. Enriquez Gonzales i Eduardo Gonzales-Cuenca prze- prowadzili badanie, którego celem by∏o ustalenie czynników ryzyka wyst´powania
Przeglàd Seksuologiczny, paêdziernik/grudzieƒ 2014, nr 40 34 anorgazmii u kobiet. Z analizy piÊmiennic- twa wynika, ˝e anorgazmia jest zaburze- niem, wyst´pujàcym cz´Êciej u kobiet ni˝ u m´˝czyzn, a rozpowszechnienie tego za- burzenia waha si´ mi´dzy 20% a 40%, przy czym ok. 25% kobiet z anorgazmià ni- gdy nie mia∏o orgazmu, a 3/4 odczuwa∏o go bardzo rzadko [9]. Wspomniane badanie zosta∏o przeprowadzone na grupie 262 ko- biet w wieku 18–40 lat. Do diagnozy anorga- zmii pos∏u˝y∏ kwestionariusz FSFI, a analizie poddano równie˝ takie dane socjodemogra- ficzne, jak: wykszta∏cenie, stan zdrowia, ma- s´ cia∏a, liczb´ cià˝ i porodów, stosowanie antykoncepcji, liczb´ partnerów seksual- nych, wykorzystanie seksualne w przesz∏o- Êci, orientacj´ seksualnà, liczb´ stosunków seksualnych w tygodniu, satysfakcj´ z roz- miaru cz∏onka partnera (gruboÊç i d∏ugoÊç), obecnoÊç cukrzycy, nadciÊnienia t´tniczego oraz nietrzymanie moczu. Powy˝sze bada- nie wykaza∏o, ˝e w powstaniu anorgazmii znaczàce statystycznie okaza∏y si´ byç: ni- skie wykszta∏cenie, m∏ody wiek, brak sta∏e- go partnera i brak satysfakcji z rozmiaru cz∏onka partnera. Identyczne wyniki otrzy- ma∏ w swym badaniu Shaeer [10]. Potwier- dzi∏y to równie˝ badania Costa, Brody i We- issa. Badacze ci wykazali, ˝e cz´stotliwoÊç orgazmów u kobiet jest zale˝na od g∏´boko- Êci penetracji pochwy. Z ich badania wynika, ˝e im g∏´bsza penetracja waginalna, tym cz´Êciej kobiety prze˝ywajà orgazm [11]. Badacze C.A. Unger i M.D. Walters opi- sali studium przypadku kobiety z priapi- zmem ∏echtaczki. Priapizm jest definiowany, jako trwa∏a, niezwiàzana z podnieceniem seksualnym, bolàca erekcja, trwajàca d∏u˝ej ni˝ 6 godzin. Cz´stoÊç wyst´powania tego zaburzenia u kobiet nie jest znana, zaÊ w li- teraturze przedmiotu znamy niewiele przy- padków kobiet z takà dolegliwoÊcià [12]. U kobiet priapizm wyst´puje pod postacià bolàcej erekcji ∏echtaczki [13]. Przyjmuje si´, ˝e przyczynà powy˝szego zaburzenia jest utrudniony odp∏yw krwi z cia∏ jamistych. W piÊmiennictwie mo˝emy spotkaç wiele opisów przypadków m´˝czyzn z priapi- zmem, u których przyczyny powy˝szego stanu bywajà zró˝nicowane. Thompson, Ware i Blashfield opisali przypadki osób, u których priapizm powsta∏ na skutek przyj- mowania niektórych leków antydepresyj- nych i psychotropowych [14]. Z piÊmiennic- twa wynika, ˝e powy˝sze zaburzenie u obu p∏ci bywa cz´sto rozpoznawane, jako skutek przyjmowania trazodonu i buproprionu [15]. Z kolei Berk i Acton opisali przypadki wyst´- powania prapizmu z powodu przyjmowania leków SSRI [16]. Natomiast Morgan, Durkin i Early przedstawili w swojej publikacji przy- padki m´˝czyzn z prapizmem, u których stwierdzono niedokrwistoÊç sierpowatà. W literaturze nie odnotowano jednak podob- nych przypadków u kobiet [17]. C.A. Unger i M.D. Walters opisujà przypa- dek 29- letniej kobiety, która zg∏osi∏a si´ na pogotowie z priapizmem ∏echtaczki trwa- jàcym od 5 dni. WczeÊniej stwierdzono u niej celiaki´ i chorob´ Hashimoto. Kobieta ta nie by∏a nigdy wczeÊniej hospitalizowana. Nie by∏a tak˝e uzale˝niona od substancji psychoaktywnych, takich jak narkotyki, pa- pierosy i alkohol. Stwierdzono u niej alergi´ na gluten, ale nie stwierdzono alergii na leki. Pacjentka mia∏a partnera seksualnego, z którym tworzy∏a sta∏y zwiàzek. Stosowa∏a antykoncepcj´ hormonalnà. Od czterech miesi´cy leczy∏a si´ na obni˝one libido, w zwiàzku z czym przyjmowa∏a codziennie wellbutrin (bupropion) i trazodon. Gdy poja- wi∏ si´ ból ∏echtaczki od razu zaprzesta∏a przyjmowania powy˝szych leków. Jednak wkrótce pojawi∏ si´ obrz´k warg sromo- wych. Ból sta∏ si´ tak ucià˝liwy, ˝e nie mog∏a chodziç, staç, ani siedzieç. ¸echtaczka przy- j´∏a zabarwienie fioletowe, ale nie stwierdzo- no oznak martwicy. Pacjentce zosta∏a zaapli- kowana bezpoÊrednio na wargi sromowe pseudoefedryna w sprayu i ok∏ady z lodu. Podawano jej równie˝ doustnie pseudoefe- dryn´ w dawce 60 mg co 6 godzin przez 24 godziny oraz Vicodin 5 mg i Motrin 600mg w razie potrzeby. Po 24 godzinach rozmiar ∏echtaczki zmniejszy∏ si´ o 75%, a ból wyra˝- nie si´ zmniejszy∏. Pacjentka opuÊci∏a szpital po 48 godzinach przyjmowania Sudafedu co 6 godzin oraz Motrinu i Vicodinu – doraê- nie. Po 3 dniach ból ca∏kowicie ustàpi∏, a ∏echtaczka wróci∏a do swych pierwotnych rozmiarów. ◗
PiÊmiennictwo 1. Laumann E., Paik A., Rosen R.C. (1999) Sexual dysfunction. Prevalence and predictors. J. Am. Med. Assoc. 281: 537-544. 2. Basson R., Berman J., Burnett A., Derogatis L. (2000) Report of the international consensus development conference on female sexual dysfunction. Definitions and classifications. J. Urol. 163: 888-893. 3. Dolczewska-Samela A. (2009) Diagnoza i terapia zaburzeƒ seksualnych. [w:] Pomoc psychologiczna w chorobach somatycznych. pod red.: E. Mojs. Poznaƒ. s. 181-206. 4. Miner M. (2006) Sexual activity after myocardial infraction. When to resume the use of erectogenic drugs. Curr Sex Health Rep. 1: 265-269. 5. La Rocque C.L., Cioe J. (2011) An evaluation of the relationship between body image and sexual avoidance. J. Sex. Res. 48: 397-408. 6. Thomten J., Linton S.J. (2013) A psychological view of sexual pain among women. Applying the fear – avoidance model. Womens Health (Lon. Engl.). 9: 251-263. 7. Steinke E.E., Jaarsma T., Barnason S.A., Byrne M. (2013) Sexual counseling for individuals with cardiovascular disease and their partners. A consensus document from the American Heart Association and the ESC Council on Cardiovascular Nursing and Allied Professions. Eur. Heart J. 34: 3217-3365.
dysfunction among internet users in the reproductive age group in the middle east. J. Sex. Med. 9: 411-424. 11. Brody A., Weiss P. (2013) Vaginal orgasm is associated with vaginal sex education, focusing mental attention on vaginal sensations, intercourse duration and preference for a longer penis. J. Sex. Med. 10: 1730-1736.
of priapism. BJU Int. 90: 149-154. 13. Arntzen B.W.G.Z., de Boer C.N. (2006) Priapism of the clitoris. BJOG 113: 742-743. 14. Thompson J.W., Ware M.R., Blashfield R.K. (1990) Psychotropic medications and priapism. A comprehensive review. J. Clin. Psych. 51: 430-433. 15. Levenson J.L. (1951) Priapism associated with bupropion treatment. Am. J. Psychiatry. 52: 813-814. 16. Berk M., Acton M. (1997) Citalopram – associated clitoral priapism. A case series. Int. Clin. Psycho- pharmacol. 12: 121-122. 17. Morgan M., Durkin C.M., Early K. (2012) The use of Sudafed for priapism in pediatric patients with sickle cell disease. J. Ped. Nurs. 27: 81-84. Przeglàd Seksuologiczny, paêdziernik/grudzieƒ 2014, nr 40 35
SEKS I MEDYCYNA Przewodnik dla lekarzy Wydawnictwo Leo Media Warszawa
www.medicon.pl Micha∏ Lew-Starowicz Alicja D∏ugo∏´cka Ksià˝ka […] z jednej strony dostarcza wielu istotnych informacji na temat wstydu, osadzonego w szerokiej psychospo∏ecznej i kulturowej perspektywie, bez pomijania aspektu duchowego, a z drugiej zawiera bardzo wiele rad praktycznych dotyczàcych prze∏amywania wstydu w relacjach mi´dzyludzkich, choç tak˝e, a mo˝e przede wszystkim, w gabinecie lekarskim. ¸atwoÊç czytania dzi´ki jasnemu, nie pozbawionemu humoru i dystansu j´zykowi, pe∏nemu ciekawych cytatów sprzyja jej popularnonaukowemu charakterowi […]. Prof. dr hab. n. med. Irena Namys∏owska Yüklə 8,5 Mb. Dostları ilə paylaş:
|