Psixologiyasi

Bilimlarni tekshirish uchun savollar:
1. 0 ‘smirlik davri qaysi yoshlarga to ‘g‘ri keladi?
2. 0 ‘smir organizmida qanday o ‘zgarishlar ro‘y beradi?
3. 0 ‘smirlik avtonomiyalari nima va uning qanday turlari farq-
lanadi?
4. Menstrual sikl nima va u qanday kechadi?
5. Jinsiy balog‘atga yetish deyilganda nima tushuniladi?
6. Jinsiy balog'atga yetishning erta yoki kech yuzaga kelishi o ‘smir
ruhiyatiga qanday ta’sir qiladi?
7. 0 ‘smirlik davrida qanday his-tuyg‘ular muhim hisoblanadi?
8. 0 ‘smirlik davrida d o ‘stlik hissining ahamiyati qanday?
9. 0 ‘smir uchun sevgi-muhabbat hislarining belgilari qanday b o ia ­
di9
89

---

Hikmatlar xazinasidan:
1. D onishm andlardan biri bo ‘lmish Husayn Voiz Koshifiy 
«Kim bilan d o ‘stlashish kerak?» degan savolga quyidagicha 
munosabat bildirgan:
• do'st aqlli b o iish i kerak, zero, aqlsizlik yaxshilik belgisi 
emas;
• do ‘st xushfe’l b o ‘lishi kerak, chunki badxulqlar bilan til 
topishish qiyin;
• do ‘st badfe’l bo ‘lmasligi lozim;
• u beg‘araz b o ‘lm og‘i lozim;
• d o ‘st aldoqchi, riyokor, qallob bo ‘lmasligi kerak.
Shuningdek, agar do ‘st topsang, u holda ushbularga amal
qilgin:
• do'stingdan hech narsani ayama;
• uning sirlarini qalbingda saqla, hech kimga oshkora qilma;
• odam lardan uning nuqsonlarini yashir, kamchiliklarini 
faqat o ‘ziga ayt, toki ularni tuzatsin;
• uning gaplariga diqqat bilan quloq tut;
• undan achchiqlanm a, uning gaplaridan nuqson izlama;
• d o ‘stingga hurm at bilan m unosabatda bo ‘l;
• uning xushfe’lligiga m innatdorchilik bildir;
• do ‘stingni o ‘zi yo‘qligida doimo yaxshi so‘zlar bilan esla;
• agar d o ‘stingga biror narsani o ‘rgatm oqchi bo ‘lsang, buni 
ehtiyotkorlik va samimiylik bilan amalga oshir;
• uning ayblariga e ’tibor berma, ularni kechir;
• do ‘sting quvonsa — quvon, qayg‘ursa — qayg‘urgin;
• d o ‘stingga aytadigan birinchi so‘zing uning uchun sog‘liq 
tilam oq b o ‘lsin;
• do ‘stingning gapirayotgan gapini b o ‘lma;
• o ‘zingga nim ani ravo ko‘rsang, do'stingga ham shuni ra- 
vo ko ‘r;
• kerak bo ‘lgan paytda d o ‘stingni himoya qil.
Shu k o ‘rsatilgan am allarni bajarsang, sening d o ‘sting 
ishonchli va sadoqatli b o iad i.
D onishm andning bu fikrlarini m uhokam a qiling. Bu 
qoidalam i amalga oshirish odamlarga yordam beradimi yoki 
yo‘qmi? Fikringizni bildiring.
2. Bir donishmand:
— G apirm oqdan eshitmoq m a’qul, — debdi.
— N im a uchun? — deb so‘rashibdi undan.
90

---

Shunda donishmand:
— Bo'lm asa xudo bitta til-u ikkita quloq bermas edi-da, — 
debdi.
Bu holatni tahlil qiling.
3. 
Abdulla Q ahhor ushbu hikmatli so‘zni aytib ketgan: 
«Taningda filning kuchi, chumolining g‘ayrati bo‘lsin». Bu bi­
lan adib nim a demoqchi?