|
Qaydaların kobudcasına pozulmasının, paytaxtdakı dözülməz tıxacların və s ciddi şəkildə artmasını kim inkar
Avto
Stop
18
YOL
QAYDA
POZUNTU
Ziya Bünyadov prospekti
Avtonizam
Y
ol hərəkətinin təşkili ayrı bir elmdir.O elə təşkil olunmalıdır ki, sürücülər yollarda
təhlükəli hərəkətlərə yol verməsinlər, getdikləri marşurutda çaşbaş qalmasınlar.
Həmçinin verilmiş kəsişmə,geridönmə,yolayrıcları və yol nişanlanma xətləri elə
aydın yerləşdirilməli və nişanlanmalıdır ki, burada əlavə suala ehtiyac yaranmasın.
Bu dəfə sizə Ziya Bünyadov prospektindən bəhs etmək istəyirik. Prospektin "20 yanvar"
dairəsi istiqamətində son tunelə çatmamış bir təhlükəli kəsişmə var. Qanun bizə deyir ki,
biz normal hərəkət şəraitində yolun sağ kənar zolağı ilə hərəkət etməliyik. Birinci şəkildə
vurğuladığımız nöqtədə səkiləri çıxardaraq sağ kənar zolağa bir avtomobillik yer nəzərdə
tutulur. Lakin əlavə məlumat verici heç bir nişan göstərilməyib. Yəni biz Z.Bünyadov
prospektinin sağ kənar zolağı ilə hərəkət etdiyimiz zaman qarşımızdakı avtomobil həmin
hissədən kənar zolağa keçdiyi anda təhlükə yaranır. Prospektdə heç bir nişanın olmaması
bizim həmin kəsişmədə "sürprizlə" qarşılaşmamıza şərait yaradır. Qarşımızdakı avtomobil
sağ zolaqda tormozlayıb keçə biləcəyi haqqında bir nişan olmaması digər sürücülərə ,
həmçinin həmin sürücünün özünə təhlükə yaranır. Əslində isə daha təhlükəsiz olması üçün
öncədən ikinci şəkildə göründuyü kimi sağ kənar zolaqda təkrar olunmaqla sağa çıxış
barədə nişan yerləşdirilməlidir. Belə olduğu təqdirdə yerdəyişmə edə biləcək avtomobil
haqqında öncədən digər sürücülər məlumatlı olur, hər kəs özünə daha təhlükəsiz zolaq
seçmiş olacaq.
Avto
Stop
19
Təhlükəsiz hərəkət istiqaməti
Təhlükəli hərəkət istiqaməti
Avto
Stop
20
Avtonişan
Maddə 59. Svetoforun siqnalları
I. Yollarda, yolayrıclarında və digər yerlərdə yol hərəkətini nizama salmaq üçün
svetoforlardan istifadə olunur. Svetoforların vasitəsi ilə verilən siqnallarda yaşıl, sarı,
qırmızı və ağ-sarımtıl rənglər tətbiq edilir (3 saylı Əlavə).
II. Təyinatından asılı olaraq svetofor siqnalları dairəvi formalı, ox (oxlar), piyadanın və
ya velosipedin silueti şəklində və X formalı ola bilər. Dairəvi siqnallı svetoforların yaşıl
ox (oxlar) şəklində bir və ya iki əlavə bölməsi ola bilər: həmin bölmələr dairəvi yaşıl
siqnalın səviyyəsində yerləşdirilir.
III. Svetoforun dairəvi siqnallarının aşağıdakı mənaları vardır:
1) yaşıl rəngli işığın yanması - bu siqnal hərəkətə icazə verir;
2) yaşıl rəngli işığın yanıb- sönməsi - bu siqnal hərəkətə icazə verir və bildirir ki, onun
vaxtı qurtarır, tezliklə qadağan siqnalı yanacaq (yaşıl siqnalın sönməsinə qədər qalan
müddəti sürücülərə bildirmək üçün rəqəmli tablo tətbiq edilə bilər);
3) sarı rəngli işığın yanması - bu siqnal hərəkəti qadağan və tezliklə siqnalların
dəyişəcəyi barədə xəbərdarlıq edir;
4) sarı rəngli işığın yanıb-sönməsi - hərəkətə icazə verir və nizamlanmayan yolayrıcının
və ya piyada keçidinin olduğunu bildirir, təhlükə barədə xəbərdarlıq edir;
5) qırmızı rəngli işığın yanması və ya yanıb-sönməsi - bu siqnal hərəkəti qadağan edir;
6) qırmızı və sarı rəngli işıqların eyni vaxtda yanması - bu siqnal hərəkəti qadağan edir
və tezliklə yaşıl siqnalın yanacağını bildirir.
Avto
Stop
21
IV. Svetoforun oxlar şəklində qırmızı, sarı və
yaşıl rəngli işıqlarının mənası müvafiq rəngli
dairəvi işıqların mənası ilə eynidir, lakin
onların qüvvəsi yalnız oxlarla göstərilən
istiqamətə (istiqamətlərə) şamil edilir. Həm
də sola dönməyə icazə verən ox, müvafiq
yol nişanının geriyə dönməyi qadağan
etmədiyi hallarda, geriyə dönməyə də icazə
verir. Əlavə bölmədəki yaşıl oxun da mənası
belədir. Əlavə bölmənin işığının sönməsi bu
bölmənin nizamladığı istiqamətdə hərəkətin
qadağan edilməsi deməkdir.
V. Svetoforun əsas yaşıl işığının üstünə qara
konturlu ox (oxlar) çəkilmişsə, bu, sürücülərə
svetoforun əlavə bölməsinin olduğunu bildirir
və əlavə bölmənin işığında göstəriləndən
fərqlənən digər istiqamətlərdə hərəkətə icazə
verir.
VI. Svetoforun işığı piyada (velosiped) silueti
şəklindədirsə, onun qüvvəsi yalnız piyadalara
(velosipedçilərə) şamil edilir. Bu zaman yaşıl
işıq piyadaların (velosipedçilərin) hərəkətinə
icazə verir, qırmızı işıq isə onların hərəkətini
qadağan edir. Velosipedçilərin hərəkətini
nizamlamaq üçün həmçinin dairəvi işıqları
olan kiçik ölçülü svetoforlardan da istifadə
edilə bilər; həmin svetoforlara üzərində qara
rəngli velosiped təsviri olan 200x200 mm
ölçüdə ağ rəngli düzbucaqlı lövhə əlavə
olunur.
VII. Kor piyadalara yolun hərəkət hissəsini
keçməyin mümkünlüyünü bildirmək üçün
svetoforun işıq siqnallarına səs siqnalı da
əlavə edilə bilər.
VIII. Yolun hərəkət hissəsinin zolaqları
ilə, xüsusən hərəkət istiqaməti əks
tərəfə dəyişə bilən zolaqları ilə nəqliyyat
vasitələrinin hərəkətini nizamlamaq üçün
belə yollarda qırmızı rəngli X formalı siqnalı
və aşağı yönəldilmiş oxşəkilli yaşıl siqnalı
olan qarşılıqlı svetoforlar tətbiq edilir. Bu
siqnallar onların altında yerləşən zolaqda
hərəkəti müvafiq sürətdə qadağan edir
və ya ona icazə verir. Qarşılıqlı svetoforun
əsas siqnallarına diaqonal üzrə aşağı sağa
və ya sola istiqamətləndirilmiş oxşəkilli
sarı siqnal əlavə edilə bilər; onun yanması
siqnalın dəyişəcəyini və oxun göstərdiyi
zolağa keçməyin zəruriliyini bildirir. Hər iki
tərəfdən 1.9 nişanlama xətti olan zolağın
üzərində asılmış qarşılıqlı svetofor siqnalları
yanmadıqda, bu zolağa girmək qadağandır.
IX. Tramvaylar, habelə digər ümumi istifadədə
olan nəqliyyat vasitələri üçün ayrılmış
zolaqda hərəkət edən həmin nəqliyyat
vasitələrinin hərəkətini nizamlamaq üçün
«T» hərfi şəklində yerləşmiş ağ-sarımtıl dörd
dairəvi siqnalı olan birrəngli siqnal svetoforları
tətbiq edilə bilər. Svetoforun aşağısında
yanan siqnalla eyni anda yuxarıda yanan bir
və ya bir neçə siqnal - hərəkətə icazə verir.
Aşağı siqnalla birlikdə: yuxarıdakı sol siqnal
yananda - sola, ortadakı yananda - düzünə,
sağdakı yananda - sağa hərəkət etməyə
icazə verir. Əgər yalnız yuxarıdakı üç siqnal
yanırsa, hərəkət qadağandır.
X. Dəmiryol keçidində yerləşən dairəvi ağ-
sarımtıl siqnal nəqliyyat vasitələrinin keçiddən
keçib getməsinə icazə verir. Yanıb-sönən
ağ-sarımtıl və sönmüş qırmızı siqnal olduqda
görmə sahəsi həddində keçidə yaxınlaşan
qatarın (lokomotivin, drezinanın) olmadığı
halda hərəkətə icazə verir.
XI. Azərbaycan Respublikasının müvafiq
icra hakimiyyəti orqanının yol hərəkəti
təhlükəsizlik komissiyasının qərarı olmadan
onların ərazisində yerləşən yollarda
svetoforlar qurmaq qadağandır.
XII. Yollarda svetoforların qurulması və
onların lazımi vəziyyətdə işləməsinə nəzarət
Azərbaycan Respublikasının müvafiq icra
hakimiyyəti orqanı tərəfindən həyata keçirilir.
XIII. Müvafiq qərar olmadan svetoforların
qurulması üçün onları quraşdıran şəxslər
məsuliyyət daşıyırlar.
Dostları ilə paylaş: |
|
|